Lapo Elkann: nu wordt ’t persoonlijk

Wereldburger annex stijlicoon Lapo Elkann vindt ‘op maat gemaakt’ opnieuw uit.

Vanaf straatniveau heeft het nieuwe hoofdkantoor van Lapo Elkann wel iets weg van de Starship Enterprise. Het is de vergane glorie van het Italiaanse post-Art Deco-, het zogeheten Streamline Moderne-tijdperk, maar dit voormalige benzinestation ondergaat aanstonds een rigoureuze renovatie, uitgevoerd onder begeleiding van de beroemde Italiaanse architect Michele De Lucchi.

Waarom koos Lapo Elkann voor dit gebouw?

‘Het is een baken in Milaan’, zegt Lapo. ‘De CEO van ENI, Enrico Mattei, wilde een symbool neerzetten dat gold als de blauwdruk voor benzinestations. Het stond echter al twintig jaar leeg, en dat vond ik een schande.’

Als het op ondernemen aankomt – en dan bedoelen we het grootscheeps opzetten van bedrijven – kunnen maar weinigen aan Lapo tippen. Hij is een telg van de Fiat-dynastie, en wordt door tijdschriften als Vogue en Vanity Fair telkens weer geroemd om zijn uiterst persoonlijke stijl. Ook is Lapo een onverbeterlijke petrolhead, en dat ondernemen zit hem natuurlijk in de genen. Zijn nieuwste bedrijf, Garage Italia Customs (GIC), heeft inmiddels al zeventig auto’s gepersonaliseerd – waaronder de BMW i8, de Alfa 4C en de blauwe Abarth 595 die vandaag voor de deur staan – plus een aantal boten, jets en scooters. Maar het idee gaat verder dan dat: Lapo heeft de gelauwerde chef-kok Carlo Cracco in dienst genomen om het restaurant te runnen dat hij bovenin dit gebouw gaat openen, en bovendien heeft hij plannen om het merk GIC wereldwijd uit te gaan rollen.

We interviewen hem

Dit is la dolce vita van de 21ste eeuw. Maar zoals altijd met Lapo – een man die de machinaties van de auto-industrie van nabij kent – is er nog veel meer om over te praten.

TopGear: Fantastisch gebouw, zeg. Wat zijn je plannen ermee?

Lapo Elkann: Ik heb mijn hele werkzame leven al gedroomd van zoiets als Garage Italia Customs. We passen auto’s, boten, vliegtuigen en speeltjes voor boten helemaal aan aan de wensen van de klant, in een onvervalste Italiaanse stijl. Mijn werk bij Fiat, Maserati en als consultant bij Ferrari’s Tailor-Made-programma was eigenlijk versie 1.0 of 2.0 hiervan. Maar ik had altijd het idee dat er meer mogelijk was. Dit is versie 3.0 of zelfs 4.0. Ik wilde de beste mensen van Italië bij elkaar brengen – kunstenaars en vakmensen – en ze tot een familie smeden. We gaan ook samenwerken met de best mogelijke industriële partners, zoals Pirelli, Brembo, Sabelt, Lear, Alcantara, om de dromen van de kopers waar te kunnen maken. We maken het onmogelijke mogelijk op een zo hoog niveau dat geen enkel ander bedrijf ter wereld eraan kan tippen.

Italiaanse tradities

TG: Het voelt een beetje als een terugkeer naar de grootse, Italiaanse traditie van het bouwen van koetsen.

LE: Het is inderdaad een uiterst moderne carrozzeria. Helaas heeft Italië wat van zijn glans op dat gebied verloren – veel van de leidende bedrijven op dit gebied zijn Duits, Amerikaans of Brits. Maar het is ook gewoon zakendoen. In de automobiele customisation gaat jaarlijks wereldwijd 94 miljard euro om. Dan zijn er nog de vliegtuigen, de helikopters en de boten: stel je eens voor hoeveel geld daar al met al in omgaat. Er is nog enorm veel ruimte in dit speelveld, en toevallig is het ook nog mijn favoriete business. Je kent me – ik houd wel van een uitdaging. Italië heeft meer potentieel dan ieder ander land, en ik wil al die geweldige vaklui en mooie bedrijven op een lijn zien te krijgen.

‘We hebben in de autobranche de keus:
de technologiejongens die eraan komen, kunnen
onze vrienden of onze vijanden worden’

TG: Auto’s op maat maken en naar wens aanpassen is enorm gegroeid de afgelopen tien jaar, vooral onder de zeer rijken. Waarom?

Iedereen heeft een persoonlijke style

LE: Ik denk dat een nieuw tijdperk is aangebroken wat betreft vervoer en stijl. Of het nou een fiets of een jetski is, een helikopter of een boot, een auto of zelfs rolschaatsen, iedereen wil in stijl bewegen. Het spectrum loopt van Pimp My Ride of The Fast and the Furious tot de prachtige caféracers in Engeland, of de fantastische dingen die Singer en Icon in de VS doen. Ik wil de Italiaanse stijl toepassen op vervoermiddelen.

TG: Eerder hebben we gesproken over de frustratie die je voelt in Italië wat betreft de regering en de houding van de mensen. Gaat het al wat beter?

LE: Ik wil Italië helpen, maar wel in de internationale zin. Italië is een ongelooflijk land, maar het moet effectiever optreden op internationaal niveau, met visie en autoriteit. Als je je niet internationaal opstelt, ben je gezien. Geen enkel bedrijf kan zich nog veroorloven om louter lokaal te zijn, je moet globaal optreden.

Hoe Lapo de toekomst ziet

TG: Laten we het eens hebben over het grotere plaatje. De zelfrijdende auto komt eraan. Alternatieve energie is onvermijdelijk. In Silicon Valley kijken ze naar prooien. Het Volkswagen-schandaal zal ook op de lange termijn effecten hebben.

LE: We hebben in de autobranche het probleem dat de technologiejongens eraan komen, en die hebben veel meer geld dan wij. Nu hebben we de keus. We kunnen met hen samenwerken, of we kunnen hen beschouwen als concurrenten. Ze kunnen onze vrienden of onze vijanden worden. In Duitsland, Japan, Italië en de VS moeten we met z’n allen eens goed nadenken over onze toekomst. De bazen moeten openstaan voor nieuwe zaken en zich realiseren dat het niet om hen draait. Het is niet langer een one-man show, het is niet langer genoeg om een goede auto te bouwen. Er moet veel meer komen. We moeten een eenheid vormen. Ik ben niet bang voor concurrentie. Allianties leiden vaak tot betere resultaten.

In andere woorden: aanpassen om te overleven?

LE: Sommige automerken hebben een geweldig aura. Maar zelfs achter die magische namen, logo’s en merken moeten mensen staan die die merken koesteren, ervan houden als van hun kinderen, en geen mensen die die bedrijven verpatsen of uitknijpen. Zo tast je de merkwaarde aan, en hinder je de potentiële groei.

TG: En Volkswagen?

LE: Ik denk dat de Volkswagen-situatie meer een kans dan een probleem is. Het is een soort enorme herstart-knop. Moraal en ethiek zijn binnen elk bedrijf van elementair belang. Deze toestand zal veel mensen wat meer bescheiden maken. Kijk, ik veroordeel niet, en ik ken daar heel wat ontzettend goede mensen. Maar bescheidenheid is het belangrijkste als je wilt slagen in het leven, in de liefde, en in zaken.

Een eigen automerk

TG: Wat zou je ervan denken een eigen, nieuw automerk op te zetten, en een heel eigen auto te bouwen?

LE: Als de kans er was, met de juiste mensen en de juiste technologie en het allemaal haalbaar zou zijn, dan zou ik zeggen: waarom niet? Ik heb bewondering voor Horacio Pagani en mensen zoals hij, ik zeg geen nee, maar dat betekent niet dat ik ja zeg. [Hij lacht.] Ik wil altijd meer en ik wil het altijd beter, vooral in de vervoersindustrie. Kijk, toen mijn overgrootvader Fiat begon, was zijn eerste motto terra, mare, cielo. Aarde, zee, lucht. Hij was degene die het allemaal is begonnen. Als ik over iemand nadenk, denk ik over zijn leven na, niet over dat van mijn opa [Gianni Agnelli]. En ik denk aan Enzo Ferrari – zijn leven was niet alleen maar glamour, het bestond vooral uit passie, gedrevenheid, toewijding, focus, het was liefde en lijden.

Kijk naar Pagani of Elon Musk – zij zijn echt zieners. Het zou te gek zijn om met mensen van dat kaliber rond een tafel te zitten. Daar kun je alleen maar van leren. Ik denk dat bepaalde autobedrijven dat uit het oog zijn verloren. Ze hebben het potentieel om zich te herpakken, maar dan moeten ze wel openstaan en willen luisteren.