Pijnlijk: waarom deze nieuwe auto’s binnenkort (waarschijnlijk) worden gesloopt

‘Niet zo piekeren’, zeiden ze vroeger als ik weer eens voor me uit zat te staren. ‘Doe ik niet’, zei ik dan, maar dat was gelogen. Ik piekerde over wat ik later wilde worden, over leuke meisjes, over coole auto’s, maar ook over compleet willekeurige, vaak net iets te specifieke dingen.

Hoe gaat de Kleine Zeemeermin naar de wc? Waar zou mijn oude fietszadel nu zijn dat we vorige week bij het vuilnis gooiden? Als alles in de film nep is, bestaat Amerika dan wel echt? Als ik tegenwoordig in gedachten verzink, gaat het over grijpbaardere zaken. Bijvoorbeeld als ik in een glimmende nieuwe auto rijd waarvan ik weet dat ie binnenkort vernietigd zal worden.

Zo test TopGear nieuwe auto’s

Hoe het werkt in de wereld van het autotesten: internationale media bezoeken regelmatig persintroducties die door merken worden georganiseerd om ons kennis te laten maken met nieuwe modellen. Dit gebeurt doorgaans voordat deze auto’s bij de dealer staan, zodat wij jou er eerst over kunnen informeren. Zo is er, hopen fabrikanten, al volop reuring en interesse wanneer de eerste auto’s beschikbaar komen en maakt zo’n model een vliegende start.

Omdat deze introducties vaak al maanden eerder plaatsvinden, zijn de auto’s waar we mee rijden soms nog niet voor 100 procent af. En soms zien ze er al uit en functioneren ze als het eindproduct, maar zijn ze gebouwd voordat de productie echt van start is gegaan. Het zijn de beste versies uit het aanbod, smaakvol uitgevoerd in kleuren die hun design flatteren en volgeladen met de fijnste opties, zodat we die kunnen ervaren.

Ze worden uitgebreid op foto en video vastgelegd en een klein leger poetsers zorgt dat ze er dag in dag uit op hun paasbest bij staan. Maar als na een paar weken de laatste journalist de testroute heeft gereden en het portier achter zich heeft gesloten, kan het zomaar zijn dat ze in de shredder belanden.

Waarom de testauto’s worden gesloopt

Dat is vreselijk zonde, maar in feite is hun doel in het leven niet anders dan dat van een crashtestauto voor de Euro NCAP: ze moeten één taak volbrengen en daarna zijn ze klaar. Fabrikanten kunnen niet toestaan dat ze in handen komen van consumenten, en met een goede reden: ze kunnen onmogelijk garant staan voor de kwaliteit van een niet voor de markt bestemde auto. Wat als een preproductieonderdeel het na tien jaar plots begeeft en er gewonden vallen, of erger? ‘Verkoop ’m gewoon’ of het klassieke ‘boehoe, had hem dan aan mij gegeven’ gaan dus helaas niet op.

Niet alle auto’s die we testen worden gesloopt

Gelukkig is het lot van testauto’s niet altijd zo somber. Soms gaan ze terug het ontwikkelingstraject in en wordt bekeken hoe ze het er na wekenlange mishande… sorry, testwerkzaamheden van af hebben gebracht (ik reed ooit met een zeer vroege Mii een ruige sneeuwrally van 7.000 kilometer naar de poolcirkel – daarna haalde Seat ’m uit elkaar voor onderzoek).

Of ze vervullen nog een promotionele of andere nuttige functie; de Skoda Superb die ik voor een test reed, werd daarna ingezet als juryauto bij de Amstel Gold Race. En soms houdt een fabrikant ze voor onbepaalde tijd in beheer. Zo heeft Porsche meerdere voorserie-918’s in de museumvloot die ze gebruiken voor evenementen. Na de persintroductie wilden ze die begrijpelijkerwijs niet zomaar op de sloop mikken.

Dan zijn er nog de auto’s die we in Nederland lenen om te testen. Dit zijn gewoon productiemodellen, besteld en geleverd via de importeur en vaak voorbestemd voor een dealervoorraad zodra ze een bepaald kilometrage aantikken. Hun kentekens verschijnen in talloze Nederlandse media en de auto’s doen daarna soms nog vele jaren dienst op onze wegen.

Sommige hebben onder ons en collega’s een gedenkwaardige status, zoals de eerste E92 M3-demo van het land (40-XL-NJ, inmiddels geëxporteerd) of meer recent de matgouden Range Rover V8 (P-843-TJ). Ik heb al jaren de 18-NR-DS onder mijn hoede die je ooit in een aflevering van TopGear kon zien. Met deze auto’s hoef je dus geen medelijden te hebben. Maar de gevierde machines van de eerste lichting, wier glamoureuze baby­kilometers niet zelden ijskoud eindigen in een nachtmerrie, daarover pieker ik nog weleens.