Als we één ding geleerd hebben van de documentairereeks The Fast and The Furious is dat je een race verliest als je ‘als een oma schakelt en niet “dubbel klutst” zoals je dat zou moeten doen’. Het was de reden waarom Brian O’Conner zijn Mitsubishi Eclipse kwijtraakte. En jij wilt toch niet jouw auto kwijtraken in een straatrace, toch? Je grootouders en misschien je ouders noemen het dubbel klutsen, maar daar wordt zelfs je lerares Spaans verdrietig van. ‘Dubbel koppelen’ mag je het noemen. Of double clutching. Het is een techniek die bij oude handbakken gebruikt moest worden. Tegenwoordig is het niet meer nodig, maar je kunt het nog wel toepassen.

Wat is dubbel klutsen of dubbel koppelen?

Dubbel koppelen doe je bij het schakelen met de handbak. Je drukt de koppeling in, haalt de versnellingspook uit de versnelling, laat de koppeling even opkomen en trapt hem daarna weer in om de versnellingsbak in de volgende versnelling te zetten. Voor één schakelbeweging gebruik je dus twee keer de koppeling. Je zou misschien denken dat de boel daardoor harder slijt, maar het is eigenlijk beter voor je aandrijflijn. Met twee keer koppelen match je de snelheid van de interne onderdelen voor een soepelere overgang.

Waarom zou je het moeten doen?

Het is bijna onmogelijk om dit simpel uit te leggen, maar we proberen het toch. In een auto draaien je motor, de transmissie en de aandrijfassen als je normaal rijdt in hetzelfde tempo. Maar als je de koppeling indrukt, dan is de motor weer losgekoppeld van de transmissie. Als je de transmissie in zijn neutraal zet, dan is een deel van de transmissie weer losgekoppeld van de aandrijflijn. Als je twee tandwielen met verschillende tempo’s wilt koppelen, dan krijg je een hoop geknars. Daarom moest je vroeger dubbel klutsen, anders kon je lastig schakelen.

Als je in z’n neutraal de koppeling op laat komen, dan match je de snelheid van de transmissie met die van de motor. In werkelijkheid is het verhaal een stuk ingewikkelder, maar we hadden je beloofd het simpel te houden. In moderne transmissies zitten zogenoemde ‘synchromesh-ringen’ die ervoor zorgen dat de onderdelen op hetzelfde tempo draaien, zodat je makkelijk kunt schakelen en niet meer hoeft te dubbel klutsen.

Door zelf dubbel te koppelen, ontzie je je synchromesh-ringen en gaat de versnellingsbak langer mee. In de praktijk kun je bij moderne handbakken afvragen hoe belangrijk het is, want die dingen gaan al een oneindigheid mee. Als ze niet worden afgeleefd, tenminste. Overigens is het handig om gelijk ook te leren hoe je tussengas moet geven bij het terugschakelen – zo ontzie je de transmissie nog meer.

En een automaat met een dubbele koppeling?

We snappen de verwarring, maar dat heeft hier niets mee te maken. Schakelen met twee keer koppelen kan alleen met een handbak. Een automaat met een dubbele koppeling (bijvoorbeeld de DSG van Volkswagen) gebruikt letterlijk twee koppelingsplaten. Dat is een uitleg voor een andere keer.

Reacties

  • Reinier heeft op 15 mei 2023 geschreven:

    Dat is toch goed gelukt om het simpel te houden en begrijpbaar. Dank voor de uitleg, leuk artikel!

    Reageer

  • S Bakker heeft op 25 april 2021 geschreven:

    Ja dat was echt zo als het moest en terug met tussengas ging ook vanzelf bij de YA328 kon het zelfs zonder koppeling van en naar de 5e versnelling. Die lagen dicht bij elkaar. Ik was van de lichting 68-3 en diende in Ede bij de 45e afd lilua

    • Martin heeft op 25 april 2021 geschreven:

      Les gehad op de ya314, ook dubbel klutsen en de schakelpook achter de stoel. Op de hellingbaan van de Harskamp van zijn 2 laag via 1 hoog naar 2 hoog en door.

      • S Bakker heeft op 26 april 2021 geschreven:

        Ja ook dat was snel handelen … een uitdaging om dat op tijd te kunnen uitvoeren

        Reageer
      Reageer
    Reageer

  • Wim heeft op 24 april 2021 geschreven:

    Dubbel clutch heb ik geleerd als militair chauffeur im militaire voertuigen. In jeeps deden we het zelfs. Dat verleer je nooit. Nu rijd ik automaat, dat is haast hetzelfde rijden als electrische.
    Als je echt auto wilt rijden dan moet een goede ouwe Truck kopen of een ouwe dikke Daf bij de domeinen in Soesterberg.

    • S Bakker heeft op 25 april 2021 geschreven:

      Ja dat was echt zo als het moest en terug met tussengas ging ook vanzelf bij de YA328 kon het zelfs zonder koppeling van en naar de 5e versnelling. Die lagen dicht bij elkaar. Ik was van de lichting 68-3 en diende in Ede bij de 45e afd lilua

      Reageer
    Reageer

  • Ronald heeft op 22 april 2021 geschreven:

    Ik heb zelf een Fiat 500 L uit 1972 bouwjaar deze versnellingsbak, heeft rechte vertanding dus ook dubbel klutsen. Begin even leren en dan went het snel.
    Rijbewijs gehaald in het leger ook deze Daf 328 was dubbel enz.

    • L de Vries heeft op 24 april 2021 geschreven:

      Heeft niets met rechte vertanding te maken.

      Reageer

    • Stijn heeft op 24 april 2021 geschreven:

      Wij rijden ook een 500! Uit 70 en ondanks dat wij er een 600 bak onder hebben gelegd vind hij het alsnog fijner dat ik double clutch hahah

      Reageer
    Reageer

  • Stoops heeft op 22 april 2021 geschreven:

    Ik had in 1976 een Ford escort rs die kon ik opschakelen en neerschakelen zonder de koppeling te gebruiken.

    • Rudolf wuyts heeft op 24 april 2021 geschreven:

      Dat klopt, als je zodanig rijd dat je het toerental laat overeen komen met elkaar. Als je dat kan…. Dan ben je in mijn ogen een “chauffeur”
      Grtjes

      Reageer
    Reageer

  • Marcello heeft op 21 april 2021 geschreven:

    Of net als met de Abarth 695 Biposto met dogring versnellingsbak met recht vertande tandwielen.
    Koppeling in de wagen,maar kunt ook zonder koppeling rijden.
    Recht verstande tandwielen en niet diagonaal.

    Reageer

  • Erik heeft op 21 april 2021 geschreven:

    Ohje ik zie het weer gebeuren,,,,, de petjes welke dit gelezen hebben en er overtuigd van zijn dat ze net zo snel als Max kunnen zijn gaan hun versnellingsbak vernielen met oefenen van deze (als deze al niet “gaar” is van hun andere “technieken”). Dubbel koppelen kost te veel tijd en met een moderne versnellingsbak totaal zinloos. Wat een onzin verhaal.

    • Meersdom heeft op 24 april 2021 geschreven:

      Inderdaad wat een onzin, sinds onheuglijke tijden zijn de versnellingsbakken prima gesynchroniseerd en is dubbel clutch dus totaal zinloos dit is enkel om stoer te doen, zoals alles rond die pubers die aan straatrace doen.

      Reageer

    • Michiobosozoku heeft op 24 april 2021 geschreven:

      Ik lees dit ook weer met grote verbazing,totale onzin en absoluut niet sneller, dan kan je beter je gas niet loslaten om de snelheden te matchen…… de gesynchroniseerde versnellingsbak heeft dit totaal overbodig gemaakt. Wist trouwens niet dat we dat in het nederlands klutsen van de giering noemen….toch weer wat geleerd.

      Reageer
    Reageer

  • Jos heeft op 19 april 2021 geschreven:

    Michael : Bij een gesynchroniseerde bak is dat niet zo’n goed idee omdat de toerentallen vd te “koppelen “ delen dan exact gelijk moeten zijn. Als die synchromesh de motor af moet remmen of versnellen krijgt hij het zwaar.

    • Wout heeft op 20 april 2021 geschreven:

      Ik denk niet dat de syngromesh daar onder lijd, juist omdat de motor de priceas afremt of versneld, ligt er aan of je op of terug schakelt. Het moment dat je de koppeling tussendoor op laat komen staat de bak juist in zijn vrij. Je moet het gedaan hebben om het goed te begrijpen, ik heb een paar jaar constantmesh gereden. Dan leer je het wel, en sommige nooit. Het is een gevoel dat je in de vingers en in je gehoor moet krijgen.

      Reageer
    Reageer

  • Casteleyn Oswald heeft op 19 april 2021 geschreven:

    Als je het doet als hierboven beschreven, heeft het weinig zin. De juiste prop gas is tevens nodig als je in vrij staat. Zo wordt het toerental ongeveer gelijk en krijg je een soepel schakelen. Dit vermijdt tevens een schok bij het laten opkomen van de koppeling. Wat bij het racen belangrijk is. De prop gas heet ook “ref matching”.
    Dat ref matchen is bij sommige moderne wagens al ingebouwd is. Op deze wagens is dan de “Heel and toe” niet meer nodig.

    Reageer

  • Michaël heeft op 19 april 2021 geschreven:

    Dan een andere vraag, schakelen zonder koppelen is met een handbak perfect mogelijk, uit versnelling op dood moment bij het gas lossen, in andere versnelling op dood punt vij lichtjes gas geven. Spaart dit je bak (je gebruikt hem tenslotte niet) of zorg je voor extra slijtage?

    • Michiobosozoku heeft op 24 april 2021 geschreven:

      Extra slijtage, als je schakelt gebruik je je versnellingsbak. Installeer dan een quickshifter, die koppelt als je je pook beweegt. Of beter nog rijd gewoon normaal, de openbare weg is geen circuit dus je milliseconde tijdwinst is het absoluut niet waard.

      Reageer
    Reageer

Geef een reactie

(verplicht)

Meer van TopGear

Lees meer over trivia
Lees meer over Autonieuws