BMW 1M Coupé

Hoe lang rij jij al auto? Twee, tien, dertig jaar? Vraag jezelf dan eens af hoe vaak je in al die tijd een auto bent tegengekomen die helemaal klópte. Waar je in ging zitten en dacht: hier is iemand aan het werk geweest die een pasfotootje van mij in een klein, goudomrand lijstje op z’n bureau had staan. Een auto waarin de stoel zich om je lichaam sluit als een orthopedisch matras. Waarin je handen het stuur vanaf de eerste seconde op dezelfde vertrouwde manier vastpakken als de knop van je eigen voordeur, en de schakelpook precies aanvoelt zoals jij altijd al dacht dat een schakelpook zou moeten aanvoelen. Een auto waarin je al na twee minuten sturen het idee hebt dat je ermee vergroeid bent, dat je vingers ogenschijnlijk de voorwielen bedienen zonder tussenkomst van talloze stangen, pompen en draadjes, en dat de spieren in je rechterenkel in directe verbinding staan met de achteras. Een auto, kortom, die aanvoelt als een verlengstuk van jezelf.

Bij TopGear hebben we inmiddels aan aardig wat verschillende modellen kunnen snuffelen, maar ook wij maken bovenstaande niet vaak mee. Moderne auto’s zitten regelmatig volgestouwd met onnodige knopjes en rariteiten, kunstmatig aanvoelende besturing, een digitaal gaspedaal en elektronische hulpjes waar je niet op zit te wachten. Natuurlijk is het allemaal heel slim spul, maar een liefhebber van eenvoudige, eerlijke, tastbare techniek kan er weinig mee. We willen niet als een zure opa klinken, maar we gooien het hoge woord er toch even uit: vroeger, toen alles nog simpel was, waren er af en toe nog wel eens auto’s die verdraaid dicht bij dat ultieme gevoel van eenheid in de buurt kwamen. Dat waren niet zelden BMW’s: in de regel volmaakt uitgebalanceerde auto’s zonder poespas, afgestemd op de sportieve bestuurder met maar één wens. Rijden.

Ergens in de vorige twee decennia zijn de prioriteiten van BMW echter een beetje verschoven. Hun auto’s moesten een breder publiek gaan aanspreken, en niet alleen maar degenen die graag op twee wielen door een bocht vlogen en om de paar jaar hun ruggengraat opnieuw lieten afstellen. Daarom zitten we nu met volstrekt idiote auto’s als de X6 en de 5 GT opgescheept. Daarom doet je moeder de boodschappen in een X1. Daarom heeft een gemiddeld exemplaar uit de 5-serie nu evenveel moderne technomeuk aan boord als een Mercedes, en evenveel preventieve veiligheidssnufjes als een Volvo. Als het er niet méér zijn.

Mede geholpen door de huidige downsizing-trend verlangt BMW stiekem wel een beetje terug naar de tijd van de kleine, lichte, simpele E30 M3, die als een van de meest briljante auto’s uit de jaren tachtig geldt. Toen er besloten werd om van de 1-serie een supersnel uitloopmodel te maken, was het doel dan ook duidelijk: van dit compacte, potente autootje gaan we weer een weergaloze stuur-BMW maken. Reclamefiguren bemoeiden zich er tegenaan, en zo is het gekomen: deze 1-serie M – de noemer ‘M1’ mag ie om merkhistorische redenen natuurlijk niet dragen – is de échte opvolger van de oer-M3. Aldus BMW.

‘De 1M is wel zo’n smerig bruut apparaat dat we ons haast generen om ernaar te kijken’

Los van het feit dat de M3 natuurlijk gewoon de opvolger van de M3 is, heeft de 1M maar weinig met die klassieker gemeen. Kijk alleen al naar het motorblok. De oude E30 had een speciaal door de M-divisie gebouwde en tot in de puntjes opgepepte viercilinder aan boord. Deze 1M heeft een doodordinair zescilinderblok uit de standaard 1-serie, dat op een paar punten werd aangepast om er wat meer pk’s uit te pulken. Zo banaal is men nog bij geen enkele M-auto te werk gegaan. De technische gegevens lijken dan ook niet bijster indrukwekkend: de E46 M3 – het model uit 2000, dat toevallig ongeveer even groot en zwaar is – haalde uit een atmosferische zes-in-lijn al minstens 343 pk. De 1M heeft er een dubbele turbo voor nodig om tot 340 pk te komen. Het watje.

Is het dus een onzin-auto? Niets dan een simpele marketingtruc om de rest van het 1-serie-gamma nog even een verkoopslinger te geven voordat het model binnenkort vervangen wordt? Oh nee. Absoluut niet. De 1M is zo veel meer dan dat.

Zo gefocust als deze auto is er al een tijdlang geen BMW geweest. Jij hebt helemaal niets in te brengen als je een 1M koopt; BMW heeft alles al voor je beslist. Hij is er bijvoorbeeld alleen met een handgeschakelde zesbak, zoals het hoort. Alleen met high-performance banden, niet van die run-flats voor meisjes die niet weten hoe een moersleutel werkt. Alleen met precies hetzelfde raceonderstel als de veelgeprezen M3 Competition. Aan zware troep als een schuifdak doet ie niet, maar verder is ie (in Nederland) standaard zodanig afgeladen met extra’s dat er nagenoeg niets meer te kiezen overblijft. Zelfs het aantal beschikbare kleuren is beperkt, tot wit, zwart of oranje. Oh, en nog even over die ‘minderwaardige’ motor: die smeert z’n maximale koppel van 500 Nm uit over een heerlijk breed toerengebied, van 1.500 tot 4.500 tpm. Dankzij die turbo’s.

Dan is er nog z’n uiterlijk. Dat we die afgetrainde sportschoenen-look wel konden waarderen, wisten we al bij de eerste foto’s. Maar nu we hier in Schotland langs de weg staan en een waterig zonnetje voorzichtig vanaf de schandalig breed uitgeklopte wielkasten weerkaatst, zijn we nog meer onder de indruk van de 1M. Dit is geen sportschoen, dit is wel zo’n smerig bruut apparaat dat we ons haast generen om ernaar te kijken. Alsof we achter een gordijntje staan, in een hokje met een kijkgaatje. We voelen ons een beetje vies.

De voorkant is één grote luchtinlaat geworden, met een bumper die haast met z’n kin over de grond schuurt om maar genoeg zuurstof te kunnen opvangen. Sleuven aan de zijkant geleiden lucht door de wielkasten heen, zodat daar op hoge snelheid geen hinderlijke turbulentie ontstaat. Z’n gedrongen profiel en standaard 19-inch velgen geven ‘m een dusdanig cartooneske présence dat andere exoten ernaast verbleken. Recht van achteren, vanwaar je ‘m op de weg het vaakst zult zien, kun je niet anders dan staren naar de vier priemende uitlaatpijpjes en de onmogelijk brede banden. Wat een ding.

‘Het gaspedaal en de koppeling zijn nu dusdanig in balans dat onze voeten vrijuit kunnen dansen. De besturing is verdwenen; we rijden de 1M enkel nog op gedachten’

In eerste instantie kwamen er maar 25 1M’s naar Nederland, maar toen deze tijdens de koffiepauze van de importeur al uitverkocht bleken, kende het hoofdkantoor in Duitsland er nog eens 25 aan ons toe. Groot-Brittannië krijgt er 450, waarvan wij er nu in eentje zitten. Rechtsgestuurd dus, maar dat hebben we opgelost door onze aantekeningen in spiegelbeeld op te schrijven.

Rijdend over Schotse bergwegen, waar je om het halfuur een keer een verdwaald omaatje in een Fiesta tegenkomt en verder niemand, kunnen we even geen plek bedenken waar we liever zouden zijn. Een prachtig kronkelende sliert asfalt strekt zich uit voor de BMW, die met elke mijl gretiger gaat happen naarmate de banden opwarmen en wij aan ‘m gewend raken. Ja, dit is dus zo’n auto waarin dat snel gaat. Het duurt niet lang voor we de 1M dragen als een perfect passende helm, met een voering van leer en alcantara en de voorruit als vizier. We draaien ons hoofd om een bocht in te kijken, de auto volgt. Ondertussen voelt het onderstel aan alsof BMW op elke hoek een van onze knieën heeft gemonteerd; de demping is precies hoe we het zouden willen. Stug, maar nooit stuiterig. Veel feedback, maar geen harde klappen. Nagenoeg perfect.

We drukken op de M-knop op het stuur. Het effect hiervan kun je bij de meeste M-auto’s instellen, maar niet bij deze. Ook hier heeft BMW zelf bepaald hoe het moet. Het motorkarakter verandert ingrijpend: het geheel voelt minder rekbaar aan en de toeren klimmen sneller. De gasrespons wordt scherper, het stuurgedrag gevoeliger. Het klinkt als het standaard sportknop-verhaal, maar bij de 1M is het het laatste ontbrekende puzzelstukje om de auto tot iets magisch te maken.

Het gaspedaal en de koppeling zijn nu dusdanig in balans dat onze voeten vrijuit kunnen dansen. De besturing is verdwenen; we rijden de 1M nu enkel nog op gedachten. Op het vochtige en soms hobbelige wegdek zoeken de banden naar grip, waarbij elk uitstapje van de achterkant instinctief wordt opgevangen. Door de auto, door de M-achteras, door ons – we hebben geen idee. Ondanks z’n compacte wielbasis en daardoor vrij venijnige bochtenkarakter, lijkt controle over de 1M verliezen haast zo onmogelijk als de controle over je oogleden verliezen. We blazen als één geheel deze heuvels op en af.

Na een paar schitterende maar compleet uitgedokterde digimobielen, en twee dampende drollen in de vorm van de X5M en X6M, hadden we er even een hard hoofd in dat BMW’s sportieve divisie nog eens met een échte auto op de proppen zou komen. Een compact geval dat geen vijf differentieelinstellingen nodig heeft om de beste te zijn. Waarbij je zonder enige moeite door alle moderniteit heen drukt om weer een ouderwetse link te leggen: de motor is je voeten, de besturing is je handen, de weg is je achterste. Een auto waarin, zelfs met zo veel hedendaagse technologieën en veiligheid, alles klópt; dat hadden we niet verwacht. En toch hebben ze het gedaan. De 1M is niet zomaar een snelle 1-serie. Het is een M zoals we van een M gedroomd hebben.

Leuk
Klein, snel, scherp. Beter wordt het niet

Niet leuk
Uitlaatgeluid had nét wat bruter gemogen

TopGear-vonnis
BMW M is het nog niet verleerd. Wat een sensationeel heerlijke oerknal van een autootje

Prestaties
0-100 km/u 4,9 sec., top 250 km/u, 9,6 l/100 km

Techniek
2.979 cc zescilinder turbo, achterwielaandrijving, 340 pk, 500 Nm, 1.495 kg, 224 g/km CO2

Doen!
Kopen, rijden en nooit meer omkijken

Niet doen
Iemand op de achterbank zetten

Prijs NL € 79.950
Prijs BE € 51.300 (basis)