Fiat Panda vs VW Up met James May

Op zoek naar een kleine boodschappenauto? Italiaans? Duits? Een heel nieuw model of een opgefrist ontwerp? Panda of Up? De TopGear discussieclub zet alle voors en tegens op een rijtje.

 

Een fel debat tussen twee heren van stand. Welke moderne, kleine auto is het aangewezen model om ‘De Oude Schicht’ te vervangen? James May vindt de nieuwe Panda leuk, maar redacteur Paul geeft de voorkeur aan de VW Up.

 

James en Paul kennen elkaar al zo’n twintig jaar, maar de tijd heeft ze niet milder gemaakt. Integendeel, ze geven elkaar geen haarbreed toe.

 

Het is jammer dat de discussie plaatsvindt in een van de TopGear-kantoren en niet in de kroeg. Als dat wel het geval was geweest, dan waren we ongetwijfeld getuige van een veel woestere discussie. Volgens James staat een ding vast: de keuze van Paul bewijst dat hij er niets van heeft gesnapt.

 

(Paul) Toen ik de Up voor het eerst zag, vond ik meteen al dat hij er net zo goed uitzag als het prototype dat VW ons ooit liet zien. Een mooi ontwerp en een gedegen stukje vakwerk.

 

(James) Ja, alleen jammer dat het de bedoeling was dat het een door antimaterie aangedreven wonderauto zou worden. Blijkt het toch een doodgewone kleine hatchback te zijn.

 

(Paul) Inderdaad. Net zo treurig als het feit dat die TwinAir-motoren de nieuwe Panda ongeveer 1.500 euro duurder maken dan hij eigenlijk zou moeten zijn.

 

(Paul) [fulmineert nog even verder] …dus die veelbesproken motor is gewoon te duur. Koop een nieuwe Panda en je besteedt veel te veel geld aan de motor die erin hangt. Dat is allemaal leuk voor mensen die een 500 kopen. Die hebben toch geld teveel en kopen een 500 alleen uit hebberigheid. Die willen dan een TwinAir, omdat ze daar ergens iets over gelezen hebben en denken dat het hip is. Maar afgezien van jou, May, koopt dat soort mensen nooit van z’n leven een Panda.

 

(James) En wat wil je daar nu eigenlijk mee zeggen?

 

(Paul) Dat de meeste mensen die een Panda kopen, dat doen omdat ze een goedkope, kleine auto zoeken en zich niet veel meer kunnen veroorloven.

 

 

(James) Dat is inderdaad precies waarom ik mijn Panda heb gekocht.

 

(Paul) Ja hoor. En dat moeten wij geloven? Van de man die ook een Ferrari heeft? [Uit deze opmerking blijkt overduidelijk dat kameraad Paul eigenlijk een ordinaire saloncommunist is, die het woord ‘Ferrari’ slechts met moeite over de lippen krijgt. Daarbij vergeet hij, dat de Ferrari-fabriek in de van oudsher communistische regio rond Bologna staat en dus een grote bijdrage levert aan de bevrijding van het proletariaat.]

 

(James) [verontwaardigd] Ik was gewoon niet van plan om geld uit te geven aan een auto die eruit ziet alsof hij in de jaren vijftig is ontworpen. Dan koop ik liever een Panda. Een eerlijke, nuchtere auto. In elk geval een auto die de indruk wekt uit dit decennium te stammen. Maar het kan zijn dat ze met de nieuwe Panda inderdaad wat te ver zijn gegaan. Hij is een beetje té gelikt. Een kleine auto is vooral aantrekkelijk als ie functioneel is. Niet omdat ie snel lijkt, of sportief gelijnd is.

 

 

(Paul) Ja, hij oogt inderdaad wat vlotter dan z’n voorganger. Maar de Up is nog veel geraffineerder. Heel stil en erg solide, maar hij heeft wel dat strenge, sobere Duitse gevoel.

 

(James) Dat is het leuke aan de Up. De ingetogenheid van het interieur. Dat verraadt echte klasse. Solide en door zijn eenvoud toch smaakvol.

 

(Paul) Terwijl de Panda doet denken aan een opzichtige Italiaanse trattoria.

 

(James) Ja. Hij is niet erg subtiel. Je hebt gelijk hoor: net een Italiaanse trattoria… [Die vergelijking slaat helemaal nergens op, malloot.]

 

(James) En wanneer de Italianen kunststof gebruiken, ziet het er meestal uit als een wegwerpartikel. De Duitsers weten zelfs goedkoop plastic nog een uitstraling te geven alsof ze titanium hebben gebruikt.

 

(Paul) Alsof er een draaibank aan te pas is gekomen.

 

(James) Precies. Panda vind ik trouwens een rare naam voor een auto, maar het heeft wel iets aandoenlijks. Een zeldzaam dier met een leuk smoeltje. In elk geval beter dan ‘up!’.

 

(James) En dan dat uitroepteken erachter. Belachelijk! Daar gaan we snel mee stoppen.

 

(Paul) Past ook helemaal niet bij de auto.

 

(James) Zo is het. De Up mag dan klein zijn, het is wel een serieuze auto. Ik vind het verschrikkelijk als fabrikanten proberen om een kleine auto interessant te laten klinken door er een rare naam aan te geven. Het is alsof ze zich ergens voor willen verontschuldigen. Nergens voor nodig. Noem het gewoon de Volkswagen Allerkleinst of zo. Niks mis mee.

 

 

(James) Maar ter zake: welke auto zou jij kiezen Paulus? Kom op. Voor de dag ermee.

 

(Paul) Ik zou, eh, toch de Up kiezen denk ik, omdat ik, eh…

 

(James) Nou vooruit!

 

(Paul) …me steeds meer laat beïnvloeden door de rijeigenschappen en het gevoel van stevigheid en soliditeit dat een auto biedt. De Panda doet het heel redelijk op dat gebied, maar het is geen Volkswagen. Ik hou ook meer van de wat ingetogen klasse die de VW uitstraalt. Soberheid zonder Spartaans te zijn.

 

(James) En toch ziet ie er in het rood nog best leuk uit ook.

 

(Paul) Precies. Maar wat ik wel kan waarderen aan de Panda is z’n onconventionele imago. De Up is gewoon een kleine VW. Dat merk je aan alles. Ook aan de gebruikte onderdelen.

 

 

(James) Ik zal het even voor je vertalen: wat je eigenlijk probeert te zeggen, is dat de Panda uniek is in z’n soort en niet probeert een grote Fiat na te doen. De Up wil juist een soort Audi in zakformaat zijn. Het is een auto die in alle opzichten voldoet aan de filosofie die je in de hele Volkswagen-groep terugvindt. Van de Up tot de A8. De Panda is echt anders en windt daar ook geen doekjes om.

 

(James) Dus als je dat bedoelde, dan ben ik het daar mee eens. Ik bewonder de Duitsers om hun kwaliteitsproducten. Maar laat ze vooral ingewikkelde hart-longmachines in elkaar zetten. Of dure, exclusieve auto’s. Kleine auto’s, zoals de Up, vallen bij Duitsers vaak tegen. Ze zijn niet eigengereid genoeg, zoals de Panda. Die kijkt gewoon met veel meer zelfvertrouwen uit zijn oogjes.

 

(Paul) Ja, de Panda is inderdaad veel pragmatischer. Een eenvoudige auto zonder pretenties. Dat zie je ook terug in simpele dingen, als zo’n groot vak in het dashboard om spullen in te leggen. Ikzelf zou er gek van worden, want alles ligt maar rond te slingeren, maar voor de meeste mensen voldoet het prima.

 

(James) Ik ben net zo. Ik kan daar ook niet tegen. Wanneer ik een auto zou mogen tekenen, dan maakte ik alle oppervlakken zo glad dat je er niets op kwijt kunt. Maar jij zegt dus dat je een Up zou kiezen? Hoe vertel je dat je vrienden en kennissen? Wat zeg je dan?

 

(Paul) Gewoon, dat ik een Up heb gekocht.

 

 

(James) Maar hoe spreek je dat uitroepteken dan uit?

 

(Paul) Ik schrijf het zelfs niet met een uitroepteken. Ik hoop dat niemand dat in het vervolg nog doet en dat het uitroepteken door die daad van verzet langzaamaan in de vergetelheid verdwijnt.

 

(James) Gelukkig! Ik ben het helemaal met je eens. Geen garagemonteur of apk-keurmeester gaat dat rare uitroepteken op zijn werkorder of zijn keuringsformulier schrijven. Ik vermoed dat het met verzekeringspolissen en groene kaarten niet anders zal zijn.

 

(James) Wat je natuurlijk ook kunt doen, is het uitroepteken voorzichtig van je Up afhalen en het op een andere auto plakken. Is vooral leuk op een beetje elitaire auto. Een Lexus LS 600h! lijkt me wel aardig. Maar even wat anders. Denk jij niet dat de nieuwe Panda wat groot is uitgevallen?

 

(Paul) Dat zie je bij alle modellen. Iedere keer worden ze weer een beetje groter. Uiteindelijk luisteren de ontwerpers best goed naar hun klanten en ze geven ze wat ze willen. Een grotere kofferruimte bijvoorbeeld.

 

(James) Maar zulke wensen kunnen ook idiote vormen aannemen. Moet daar altijd naar geluisterd worden? Misschien moeten mensen die meer ruimte willen, gewoon een grotere auto kopen.

 

(Paul) Dat is waar. Het is alsof mensen een appel kopen en dan klagen dat hij niet naar banaan smaakt. Zelf heb ik bovendien liever tien centimeter minder lengte, dan tien liter meer kofferruimte. Hoe vaak gebruik je die bagageruimte nou tot op de laatste kubieke centimeter? Inparkeren doe ik elke dag. Verschillende keren per dag zelfs. De Up laat zich veel eenvoudiger in een klein plekje manoeuvreren dan de Panda. Bovendien vraag ik me af waarom het nodig is dat de Panda zo hoog is.

 

(James) Daar heb ik een theorie over. Ik denk dat het stamt uit de jaren tachtig en negentig. Toen werden kleine auto’s geleidelijk steeds groter. Om een kleine auto aantrekkelijk te houden, moet je hem ook de proporties van een kleine auto geven. Toen de modellen stiekem steeds groter werden, moesten ze ook wat hoger worden. Dan blijven ze vierkant en daardoor lijken ze kleiner. Zou je de Panda tien centimeter lager maken, dan ziet hij eruit als de redelijk grote hatchback die het in feite ook is. Je kunt je trouwens ook afvragen of automakers nog wel de durf hebben om een echt klein, Spartaans uitgevoerd model te maken.

 

(Paul) Klopt. Er is een gebrek aan durf. Producenten zijn er niet van overtuigd dat er voldoende vraag zal zijn naar zulke simpele modellen. Dat kan wel met iets goedkoops, zoals een wegwerpbalpen, maar niet met een auto.

 

(James) Ja, een doos met vijftig goedkope pennen is handig. Dat koopt iedereen, zolang ze maar voordelig genoeg zijn. Met een auto ligt dat toch lastiger.

 

 

(Paul) Je moet goed nadenken wat je weglaat. De Aygo is een prima voorbeeld. Daar is op een heel kunstige manier heel veel weggelaten of aangepast: kijk maar naar de achterklep. Ook de interieurverlichting gaat alleen aan als de bestuurdersdeur open gaat. Bij de Up is de achterdeur ook helemaal van glas. Best slim.

 

(James) Oké, ik geef toe dat ik een Panda-fan ben. Ik heb zelf een Panda, ik vind ‘m leuk, ik rijd er graag in, ik vind z’n naam leuk en het is natuurlijk een Fiat en kleine Fiats zijn nou eenmaal geinig. Misschien hebben we een beetje te veel de loftrompet gestoken over die TwinAir-motoren, maar ze zijn wel goed. Wat de Up betreft, kan ik alleen maar zeggen dat je er prima in zit, dat ie inderdaad erg klein is, dat ie vanbinnen smaakvol is vormgegeven en dat ie zich makkelijk laat parkeren. Maar het uiterlijk is niet erg spannend. Doodsaai zelfs. De Panda is tenminste verkrijgbaar is hele leuke kleuren en heeft overal dat aardige vierkante cirkel motief.

 

(Paul) Vierkante cirkels? Tuurlijk!

 

 

(James) Ja, weet ik hoe dat heet? Daar zal vast wel een naam voor zijn. Voor een vierkant met van die bolle zijkanten. Er zijn vast wel lezers die ons dat haarfijn kunnen uitleggen. Maar kom op, daar gaat het niet om. Argumenten wil ik horen. Overtuig mij er eens van dat ik eigenlijk geen Panda, maar een Up wil. Leg mij maar uit dat ik een auto met een burgerlijk imago wil, die op een plakkerige manier z’n best doet om intellectueel over te komen. En dan ook nog van dezelfde fabrikant die de Kever heeft gemaakt en van dat oorspronkelijk fascistische symbool het ultieme handelsmerk van de hippies en de flowerpower-beweging wist te maken.

 

(Paul) Geen probleem. De Up is technisch gewoon veel beter. We zeggen dat wel vaker en nu doe ik dat ook weer: de Up is gewoon zó goed dat het bijna saai wordt. Maar hij is niet saai. De Up toont juist een enorme vastberadenheid in de strijd om de beste te zijn. Dat moeten we toch waarderen.

 

(James) Klopt. En we zijn het erover eens dat het veel voldoening geeft wanneer iets ook echt doet wat het belooft. Maar de Panda blijft gewoon grappiger om te zien. En toch. Misschien vallen ze allebei een beetje tegen. De Up werd niet de beloofde supercar die op water loopt, en de Panda is te groot geworden.

 

(Paul) Toch heb ik ze allebei liever dan een Polo.

 

(James) Inderdaad. Misschien begin ik zelfs voorzichtig te twijfelen. Als ik mijn Panda zou inruilen, zou ik dan een nieuwe Panda kopen of toch de Up? De nieuwe Panda is te groot uitgevallen, maar de Up is wél een echte kleine auto. Klein, zonder dat ie overdreven klein is, zoals een Smart. Toch denk ik dat een Panda me uiteindelijk gelukkiger maakt. Als je een deuk in een Panda rijdt, dan is dat jammer en ergerlijk, maar geen ramp. Je rijdt er gewoon mee door. Doe je dat met een Up, dan ben je het aan je stand verplicht om de schade te laten repareren.

 

 

(Paul) We hebben allemaal de neiging om ons te verzetten tegen het onvermijdelijke en er zit iets onvermijdelijks aan de Up. Alsof we niet willen dat VW opnieuw de trend gaat zetten in de markt van de kleine auto’s. Bovendien hebben we natuurlijk allemaal een zwak voor kleine Italiaanse auto’s.

 

(James) Ja, die hebben iets vertederends. Soms zijn ze vertederend klein, of vertederend slecht, maar ze wekken in elk geval emotie op. Ze laten je niet koud. Het knopje van de tripcomputer in mijn Panda rammelt. Als je rijdt is het net een zoemende mug. Dat zal je in een Up niet gauw overkomen. Maar ik blijf erbij: een of andere malloot heeft een uitroepteken achter die naam gezet en dat maakt me wantrouwend. Uitroeptekens worden alleen gebruikt door mensen die niet zeker zijn van hun zaak. Nee, ik blijf bij mijn Panda. Die Up heeft geen humor. Ik vertrouw het niet.

 

(James) [samenvattend] Mijn advies aan de gemiddelde koper van een goedkope, kleine auto is heel eenvoudig: de Up is een echt kleine auto en in de stad dus beter handelbaar. De Panda is een stuk groter. De Up voelt heel vertrouwenwekkend aan. Dat komt doordat het een Volkswagen is en door Duitsers bedacht. De Panda is wat meer relaxt, omdat ie door Italianen is verzonnen. Toch zijn het allebei goede auto’s en ze zullen alle twee voldoen aan je verwachtingen. Dan is er nog dat gebrek aan durf, waar Paul het over had. Dat zien we hier duidelijk terug. De Panda is een beetje te groot gegroeid en eigenlijk is er dus geen echte kleine Fiat meer. Die bestaan niet meer. Ook de 500 is geen kleine auto en die lijkt bovendien ten prooi te vallen aan niet ter zake doende modegrillen. De VW is bewonderenswaardig kort, laag en klein, maar het is niet het eenvoudige, bescheiden werkpaard, waar je bij wijze van spreken de brandslang op kunt zetten om hem schoon te maken. Daar is het toch teveel een volwassen en volwaardige auto voor.

 

Het probleem zit ‘m in de hoeveelheid geld die we betalen voor een auto. Een auto is geen wegwerpartikel. Hoe goedkoop een auto ook is, het blijft allemaal relatief, want zelfs de goedkoopste auto kost nog altijd veel geld. Je kan er canvas stoelen in hangen, toerentellers uitslopen en van alles doen om het zo goedkoop mogelijk te houden, maar dat zet allemaal geen zoden aan de dijk. De echte kosten zitten in het ontwerp en de productie. En een kleine auto vergt nou eenmaal net zoveel ontwerpinspanning als een grote auto. Hooguit komt er iets minder materiaal aan te pas. De enige manier waarop je misschien een echt eenvoudige en goedkope auto kunt maken, is wanneer het lukt om het ontwerp- en productieproces wezenlijk te vereenvoudigen. De bekende Formule 1-ontwerper Gordon Murray heeft daar heel uitgesproken ideeën over. Wellicht dat zijn iStream-proces het antwoord is.

 

Uitvoering: High Up 75 pk

Motor: driecilinder benzine, 999 cc

Vermogen: 75 pk

Koppel: 95 Nm

0-100: 13,2 sec.

Topsnelheid: 171 km/u

Verbruik: 4,7 liter/100 km

Emissie: 108 g/km

Kofferruimte: 251 l, 951 l met achterbank neergeklapt

Afmetingen L/B/H: 354/164/149 cm

Prijs NL: € 11.030

Prijs BE: € 12.230

 

 

 

Uitvoering: Easy 0.9 TwinAir 85

Motor: tweecilinder turbo benzine, 875 cc

Vermogen: 85 pk

Koppel: 145 Nm

0-100: 11,2 sec.

Topsnelheid: 177 km/u

Verbruik: 4,2 liter/100 km

Emissie: 99 g/km

Kofferruimte: 225 l, 870 l met achterbank neergeklapt

Afmetingen L/B/H: 365/164/155 cm

Prijs NL: € 11.290

Prijs BE: € 12.300