Richard in de Mazda MX-5

Dit kleine autootje moet grote schoenen vullen. Tijd om te kijken of dat is gelukt. Motor aan, kap naar beneden.

(door Richard Hammond)

Vergeet die oude vooroordelen en stereotype benadering. En klik vooral niet zomaar verder op zoek naar een verhaal over een Mercedes-AMG of zo, omdat je denkt dat de MX-5 een kappersauto is…

Waarom? Je bent geen Jeremy Clarkson anno 1992. Je hebt de capaciteit om in te zien dat dit een geheel nieuwe MX-5 is en dat dit rode autootje van groot belang is. Niet alleen voor Mazda, dat natuurlijk geld verdient met het verkopen van de auto, maar omdat de MX-5 de meest verkochte roadster aller tijden is. Aller tijden! Als deze nieuweling goed in elkaar steekt, is dit wellicht één van de weinige kansen die we nog krijgen om te genieten van een ervaring vol eenvoud en puurheid. Een ervaring die al tientallen jaren grijnzen voorbrengt op de gezichten van de berijders. Een vriendelijke, onschuldige strohalm waar wij ons aan vast kunnen houden.

Om dit te bereiken moet de MX-5 aan een speciaal recept voldoen, met voorwaarden die ik al in mijn hoofd geprent heb: hij moet licht zijn, compact, bedrieglijk simpel, snel genoeg voor veel lol maar normaal genoeg voor het bestaan in de moderne wereld, mooi genoeg om tenminste wat kriebels hier en daar te veroorzaken en duurzaam zodat hij kan overleven op straat tussen vuilnisbakken en windhozen. Nogal een verlanglijst dus. Of de MX-5 dit allemaal waar kan maken, zal ik straks beantwoorden. Eerst een kleine geschiedenisles.

Als we de MX-5 willen begrijpen, is het belangrijk meer te weten over het achtergrondverhaal van de kleine roadster. Hoe kwam zijn karakter tot stand? Hij kreeg een grote hoeveelheid imitators na z’n verschijning, maar zelf was de auto bij zijn presentatie in 1989 compleet nieuw. Het was, met andere woorden, een echte wegbereider. Een pionier in tweezitterland.

Ene Bob Hall, voormalig autojournalist, begon in 1981 bij Mazda met het concept voor een roadster. Hij overtuigde het merk dat er een auto gebouwd moest worden die terugging naar de basis, die het gevoel opriep van de roadsters uit de jaren ’60. Iets heel cools. Kennelijk was Bob erg overtuigend, want Mazda geloofde hem niet alleen op zijn woord, maar gaf hem zelfs de leiding over het project. Zijn team bestudeerde zeer nauwgezet auto’s als de Lotus Elan en diverse MG’s. Na een tijd broeden, tekenen en meten, werd de MX-5 geboren.

Klein, licht en simpel. Was de mier die je zojuist overreed nu links- of rechtshandig? Zo nauwkeurig moest het stuurgevoel zijn. Het schakelen ging zo precies en heerlijk dat je na een rit niet kon wachten op de volgende. Jeukende vingers. Journalisten kwamen met wilde recensies waarin de auto vergeleken werd met een semi-automatisch wapen. Kortom, een briljant ding. En dat is het nog steeds. Stap in een vroege MX-5 en opeens vallen alle puzzelstukjes op hun plek. Dan begrijp je het.

Nu is de eerste generatie MX-5 een klassieker geworden, die door jongere generaties als enorm retro wordt beschouwd. Wil je echt dat volledige oldtimer-gevoel ervaren, koop dan een exemplaar met verroeste dorpels en pak je lasapparaat erbij. Want na het eerste model uit 1989 is de MX-5, net als vrijwel alles in de wereld, zwaarder en complexer geworden. Een automobiele midlife-crisis?

‘Hier staat een lichtvoetige auto zonder tekenen van versobering’

Tijd voor een reprise. Zou Mazda het nog kunnen? Deze keer proberen ze de essentie te vangen van de auto die de essentie ving van de jaren ’60-roadsters. Metafysica van metaal. Of minder pretentieus verklaard: terug naar wat echt belangrijk is.

We beginnen bij het begin. De motor is als eerste aan de beurt. Daar ligt nogal wat gevaar verscholen waarmee je alles kunt verprutsen. Iedereen die geen hybride of elektrische auto maakt, probeert minimotoren met turbo’s te maken om de uitstoot laag te houden. Dus het is een opluchting te zien dat de MX-5 geen turbo heeft. Hij vertrouwt geheel op de omringende luchtdruk om de vier cilinders te voeden. De motor is niet groot: er komt een 2.0, maar uitgangspunt is de bescheiden 1.5 waar ik vandaag in rijd. Goed.

Volgende punt: de ophanging. Het origineel was briljant, vederlicht en communicatief. Soepel, stevig en gecontroleerd genoeg om je niet achterstevoren in een boom te werpen na een botsing met een verdwaald colablikje. Gelukkig kwam Mazda tot de conclusie dat wat toen werkte, nu ook moet werken. De MX-5 is uitgerust met dezelfde dubbele wishbones. Nogmaals goed.

Natuurlijk hebben die twee vorige pluspunten geen effect als deze heel kleine auto het gewicht heeft van een Range Rover, maar dat is gelukkig niet het geval. Het origineel was licht en deze is dat ook. 980 kilo zegt de weegschaal, en dat is meer dan 100 kilo lichter dan het vorige model. Hiermee verdient hij het predicaat zeer, zeer licht.

Mijn laatste punt is de prijs: het origineel moest betaalbaar zijn, een sportauto voor het volk en niet voor de miljonairs. Uiteraard zal hij niet zo goedkoop zijn als het eerste model, maar dat is een pak melk ook niet meer.

Dus, valt nu alles op zijn plek?

Ja. Ja, dat kun je wel zeggen. Nu verpest ik misschien een beetje de ontknoping (spoiler-alert), maar ik ga niet om de hete brei heen draaien. Ik kom meteen ter zake: de MX-5 is simpelweg briljant. Het geluid, het gevoel, de besturing, alles is goed. Mazda heeft het voor elkaar gekregen.

Meteen wist ik dat het goed zat. Na een kilometer rijden voelde ik al dat de relatie tussen de achterwielen, mijn achterste, de motor en de voorwielen perfect was. Zoals het hoort te zijn. De motor ligt geheel achter de voorwielen, waarmee de MX-5 technisch gesproken een voor-middenmotor heeft en dat helpt zeker in het streven naar de perfecte 50/50-gewichtsverdeling. Over gewicht gesproken: dat voel je niet. Hij voelt licht en scherp aan. Enthousiast, klaar om plezier te maken en elk van de 131 pk’s uit de bruisende motor aan te spreken. Dit zijn allemaal positieve eerste indrukken.

‘De MX-5 daagde mij niet uit, maar juist andersom. Dat levert een enorme hoop lol op’

Alfa Romeo heeft bij zijn 4C nogal wat moeite en concessies moeten doen om de auto licht te houden. Het lijkt haast alsof ze de Alfa expres Spartaans gemaakt hebben vanbinnen, om de bestuurder constant te herinneren aan de grote inspanningen die door de makers verricht zijn om kilo’s te sparen. Des te opmerkelijker is het dus dat Mazda het voor elkaar krijgt om zijn kleine MX-5 de wereld in te sturen met een nauwelijks hoger gewicht, terwijl dit niet gepaard gaat met bijwerkingen. Hier staat een lichtvoetige auto zonder tekenen van versobering. Je kunt met 5,6 liter benzine 100 kilometer afleggen als je de MX-5 lief behandelt, maar je voelt je daarbij niet als een monnik op pelgrimstocht.

Het interieur is simpel, dat wel, maar georganiseerd en voelt ruim genoeg aan, hoewel het iets kleiner is dan dat van het origineel. Alles zit waar je het verwacht en wekt niet de indruk dat het gemaakt is van gerecyclede colaflessen. Je kunt je telefoon met de auto verbinden, apps downloaden voor op het centrale scherm, hij heeft satellietnavigatie, kortom: genoeg.

Maar bovenal is het binnenin de MX-5 gewoon heel fijn. De hele dag heb ik de auto er flink van langs gegeven; heuvels op- en afscheuren, de limiet van de grip opzoeken en de kleine bandjes laten piepen. Ik hoefde me nergens zorgen te maken over spinnende wielen of het wegvallen van de tractiecontrole.

Al mijn aandacht had ik vrij om bocht na bocht prachtige lijnen te rijden. Intussen grijnsde ik harder dan ik in lange tijd in een auto had gedaan. Sommigen bekritiseren de roadster omdat hij bij laat remmen voor een scherpe bocht iets te week zou zijn, maar ik hoef geen circuitauto. Het is een MX-5 en als ik klaar ben met mijn gooi- en smijtwerk wil ik rustig door het dorp naar de kroeg cruisen. Ook wil ik graag af en toe het dak naar achteren gooien, wat niet langer dan twee seconden duurt, dankzij een simpele sluiting. Het sluiten gaat vanuit zittende positie: net zo makkelijk.

Het is een natuurlijke eenvoud die de MX-5 zo mooi weet te incorporeren. De stuurinrichting is bijvoorbeeld elektrisch. Dit zou rampzalig kunnen uitpakken, maar niets is minder waar. Het voelt geweldig. Communicatief, misschien net iets minder scherp dan bij het origineel, maar dat is dan ook het enige punt waarop hij achterblijft, en de verschilmarge is gering.

Ik bleef zoeken naar een zwak punt van deze rode Mazda, maar dat is er niet, althans niet groot genoeg om zich aan mij te openbaren. Met de MX-5 reed ik glimlachend over bochtige landweggetjes die ik in een Lamborghini, Ferrari of zelfs Porsche met lichte angst zou nemen. Vandaag reed ik talloze malen heen en weer om steeds weer een strakkere lijn te vinden.

Deze auto biedt waarachtig, echt, ongecompliceerd plezier. Ik was vergeten hoe goed het voelt om ontspannen met een auto over bochtige weggetjes te rijden, in plaats van blij te zijn dat je het überhaupt overleefd hebt zonder de auto en jezelf in een greppel te schuiven. De MX-5 daagde mij niet uit, maar juist andersom. Dat levert een enorme hoop lol op. Pure concentratie op het rijden van strakke bochten, alle power uit de motor halen en die optimaal benutten.

Er wordt met (soms flink vertimmerde) MX-5’jes veel geracet op circuits – meestal nogal traag – wat betekent dat de auto ook op de weg geen briesend monster is. Maar door bochten dartelen kan ie als geen ander. Waar vind je nog een dergelijke rijervaring? Ik zou zeggen: vrijwel nergens. Hete hatchbacks komen niet meer in de buurt; misschien nog de Fiesta ST. De meeste hatchbacks hebben automaten met flippers en enorme motoren, zijn bovendien te groot en doen wat puberaal aan.

Er zijn andere tweezits roadsters, dat klopt, maar die zijn anders. De Boxster, de Z4 en de SLK kosten allemaal twee keer zoveel, zijn zwaarder en lijken het leven te serieus te nemen in vergelijking met de vrolijke, kleine Mazda. Dit is de auto die je moet hebben als je landweggetjes wilt verkennen met de wind in je haren en intussen wilt testen hoe het met je rijcapaciteiten zit. Bovendien ben je dan niet meteen je rijbewijs kwijt.

Er is eigenlijk nog maar één probleem dat roet in het eten kan gooien: het imago. Maar wat kan het mij schelen dat er een of andere proleet beweert dat dit een kappersauto is? Niks. Er blijven altijd mensen op deze wereld die graag in een heftruck rondrijden, zo lang er maar een Lamborghini-labeltje opzit. Dat soort mensen zal gelukkig nooit een MX-5 kopen. Dat is niet voor hen weggelegd. Mensen die van rijplezier houden, die weten ‘m te waarderen. Het is nu nog wat vroeg om al de Auto van het Jaar 2015 gevonden te hebben, maar daar lijkt het wel verdomd veel op.

Mazda MX-5 SkyActiv-G 1.5 (pre-productie)

Motor
1.496 cc
viercilinder
131 pk / 150 Nm

Aandrijving
achterwielen
6v handbak

Prestaties
0-100 km/u in 8,9 s
top 204 km/u

Verbruik (gemiddeld)
5,6 l/100 km
139 g/km CO2

Afmetingen
3.915 x 1.730 x 1.235 mm (l x b x h)
2.315 mm (wielbasis)
980 kg

Prijzen
NL € 28.990
BE € 22.490