Toyota GR Yaris (pre-productie)

Als je als merk roept – en opnieuw, en opnieuw – dat je helemaal klaar bent met ‘saaie auto’s’, zul je over de brug moeten komen met bewijs. Toyota heeft de afgelopen jaren inderdaad een sprankje lol en levenslust in haar auto’s weten te injecteren. Maar het echt hete spul bleef uit – zelfs halo-model Supra is betrekkelijk braaf. Er was heel even een opleving in de vorm van de beperkt gebouwde Yaris GRMN met supercharger, die erg vermakelijk was. Maar hij liet je ook achter met de vraag: wat is er nog meer mogelijk?

Toen kwam het moment dat autosporttak Gazoo Racing een homologatieversie moest ontwikkelen van hun WRC-auto op basis van de aankomende, geheel nieuwe Yaris. Dat, en het stak Toyota een beetje dat hun twee sportieve modellen, de GT86 (met Subaru) en de Supra (met BMW), in feite allebei niet door henzelf worden gebouwd. De Toyota GR Yaris moest helemaal van hun hand zijn. Viervoudig rallykampioen en Gazoo-baas Tommi Mäkinen bemoeide zich ermee en er werd uitvoerig testwerk verricht. De presentatie die we in de pits van het circuit van Estoril krijgen, trapt af met een foto van een gecrasht Yaris-prototype. ‘Deze was niet goed genoeg’, zegt hoofdingenieur Saito-san.

Wanneer je dit leest, is de auto gepresenteerd en camouflagevrij. Maar hier in Portugal rijden we nog met prototypes in de laatste fase van ontwikkeling. De grote lijnen staan echter vast en beloven veel goeds. Zoveel dat we gerust kunnen stellen dat dit de meest unieke en ambitieuze kleine hatch is sinds de Renault Clio V6.

Specificaties van de Toyota GR Yaris

Laat ons de feiten en cijfers even koud in je gezicht smijten. 261 pk. 360 Nm. Van 0 naar 100 in 5,5 seconden. Een turbo-driecilinder van niet minder dan 1,6 liter. Een handgeschakelde zesbak, en niets anders dan dat. Instelbare vierwielaandrijving. Een standaard Torsen-differentieel voor, optioneel ook achter. Een speciaal ontwikkelde driedeurs carrosserie (andere Yarissen zijn altijd vijfdeurs), met deuren, kap en klep van aluminium. Een dak van met koolstofvezel versterkt plastic. Wielkasten die zo ernstig zijn opgezwollen dat je moeder er een nat washandje op wil leggen.

Hoe hooligan-achtig hij ook oogt, dit is geen stukje speelgoed. Het is een behoorlijk serieus en specialistisch instrument. De GR Yaris heeft tot doel om snelheid simpeler en prestaties bereikbaarder te maken. Mede daarom werd er zoveel moeite in het platform gestoken; alleen een flinke motor was niet genoeg. Zo dragen het 4WD-systeem, de plaatsing van de driecilinder (verder naar achter) en van de accu (achterin) bij aan een betere gewichtsverdeling. Niet dat er erg veel gewicht te verdelen valt: door alle lichtgewicht onderdelen blijft het rallyrakkertje steken op 1.280 kilo.

Geen rij-modi

Rij-modi heeft de Toyota GR Yaris niet. Dit is wat Gazoo Racing voor je heeft bedacht, hier moet je het mee doen. (Tot de tuningwereld zich ermee gaat bemoeien, en dat doen ze – maar dat terzijde.) Wel kun je de unieke vierwielaandrijving naar wens afstemmen. Kies uit de standen Normal (60 procent aandrijving voor, 40 achter), Sport (30 voor, 70 achter) of Track (50/50). Toyota meldt dat de opzet van het systeem – geen Haldex-gebeuren, maar een high-response koppeling – in theorie toelaat dat er tot 100 procent naar voor of naar achter gaat. Het wachten is dus op de eerste handige mafklapper die een Drift Mode programmeert.

We rijden de Toyota GR Yaris met open achterdifferentieel zowel op de openbare weg als op het circuit van Estoril. De versie met twee sperretjes proberen we alleen op het circuit. In alle gevallen is het asfalt drijfnat, wat ergens interessant is om de werking van de vierwielaandrijving te kunnen voelen, maar ons helaas weinig vertelt over de échte capaciteiten van de GR Yaris. We zijn juist zo benieuwd naar de bochtsnelheden die hij kan halen, naar zijn stabiliteit en bestendigheid tegen bruuske stuur- en gasvoetbewegingen. Als je nu de bocht in remt, kun je z’n achterste iets laten wijken en hem mooi plaatsen voor een rappe exit. Maar in deze omstandigheden is het verder vooral onderstuur wat de klok slaat.

Het tweede sper is met dit vermogen geen overbodige luxe. Maar geef je in de bocht gas bij, dan duwt de achteras je genadeloos rechtdoor. In die situatie is je richting wel op een natuurlijke en nauwkeurige manier met je voet te regelen. De Toyota GR Yaris moet vooral handelbaar zijn, hij zal nooit knotsgek uit te hoek komen. De reacties op het stuur zijn vrij direct en de vierpots remmen – 356 millimeter voor – hebben in een kwestie van seconden je volle vertrouwen. De (nog naamloze) topversie met het extra sper krijgt ook Michelin Pilot Sports en enkele tweaks aan onderstel en besturing mee, maar eerlijk gezegd denken we dat niemand de extra capaciteiten op de weg zal (kunnen) toepassen. Daarbij: door z’n minder stijve Dunlop-banden voelt de standaard GR Yaris haast wat speelser aan.

De motor van de Toyota GR Yaris

Voor welke uitvoering je ook gaat, er zullen je altijd meteen twee dingen opvallen. Ten eerste: de zit is onprettig hoog, net als in de oude Yaris GRMN. Dat is raar, want destijds werd juist gezegd dat ze er bij de volgende super-Yaris voor zouden zorgen dat dat opgelost zou worden. Navraag leert dat het te maken heeft met verstevigingen in de vloer in verband met zijdelingse crashveiligheid. Monteer dan een ander soort stoel, zouden wij zeggen – daar schijnt nog naar gekeken te worden. Ten tweede: die motor. Wát een machientje. Veel inhoud, veel power, weinig gewicht en betrekkelijk weinig inertie, voor een driecilinder. Hij is ook nog eens bijzonder smooth en levert ie al vroeg in z’n toeren een enorme bult koppel. Je zou haast vermoeden dat ze bij Toyota iets van motoren weten.

Zonder morren laat de GR Yaris zich naar 6.500 tpm jagen. Hij klinkt daarbij opzwepend, en schakel je op, dan geniet je van de nauwkeurige zesbak en de gewichtige koppeling. De besturing is licht maar helder, het onderstel nooit overdreven hard. En hij is snel. Ongepast snel, voor zo’n kleine dreumes.

Het gekke voorkomen

Het opvallendst aan de Toyota GR Yaris is niet eens zijn hitsige motortje of zijn speciale vierwielaandrijving. Het is het feit dat ie er zo cartoonesk uitziet. Omdat er toch een unieke driedeurs carrosserie werd ontwikkeld, lijkt het erop dat de ontwerpers zich bepaald niet in hoefden te houden. Waarschijnlijk hadden ze hun studio vol hangen met Groep B-posters ter inspiratie. De deuren hebben geen raamstijlen en het licht aflopende dak ligt 91 millimeter lager dan bij de standaard Yaris. Zo laag dat de achterruit in je binnenspiegel een brievenbusje lijkt.

Die spiegel zit bij ons trouwens ongeveer op ooghoogte (mede door die hoge zit). Dat kan best lastig zijn wanneer je een bocht naar rechts probeert in te kijken. Met een breedte van ruim 1,80 meter is de Toyota GR Yaris met afstand de dikste b-segmenter van dit moment. Maar de Renault Clio V6 behoudt voorlopig nipt z’n eretitel: die middenmotor-hatch meet 1,81 meter.

Dit is een uitgekiend autootje, en belangrijker: hij is verslavend leuk. Wanneer hij in de tweede helft van 2020 verschijnt, zou hij zomaar aan de voet kunnen staan van een performance-ommezwaai onder de kleine hatchbacks. Hulde aan Toyota – al zul je er, zeker in Nederland, een prijs voor moeten betalen waar je harder van achteroverslaat dan de Toyota GR Yaris vooruit spurt…

Specificaties Toyota GR Yaris (2020)