Misschien kun je je nog wel herinneren dat de meeste lantaarnpalen vroeger geel licht hadden. Deze zogenoemde natriumlampen hadden een bijzonder effect waardoor je altijd heel slecht kon zien of iets nou bijvoorbeeld groen of blauw was. Dit heeft te maken met het feit dat het monochromatisch geel was. Goed, inmiddels is het grootste deel van alle straatverlichting vervangen door efficiëntere led-verlichting die heel wit brandt. En daar is soms iets geks mee aan de hand.

We zien het in Nederland gebeuren, maar ook in het Verenigd Koninkrijk, waar de bovenstaande foto (via Reddit) is genomen. Ook in de VS kleurt de straatverlichting soms plotseling paars of blauw. Het Amerikaanse TheDrive ging op onderzoek uit waarom dat zo is – en blijkbaar is het niet de bedoeling. De site legt uit dat witte led-verlichting eigenlijk niet bestaat: blijkbaar is het blauw (of paars) licht dat door een filter schijnt, waardoor het wit lijkt.

Daar ligt het probleem. De led’jes hebben meer dan genoeg branduren, maar de filters takelen soms te snel af. Op dat moment komt de echte kleur van de led-verlichting naar buiten. BIj een lantaarnpaal die paars of blauw licht geeft, zijn dus meestal onderdelen aan vervanging toe. De filters hebben blijkbaar meer te verduren dan de led-verlichting zelf en geven dus eerder de geest. Dit is trouwens ook de reden waarom sommige televisies blauw kleuren als ze oud worden.

Soms is de verlichting opzettelijk van kleur verander

In Apeldoorn is er een fietspad waar de straatverlichting helemaal paars is. Hier hebben niet alle filters op hetzelfde moment de geest gegeven. Het Nederlandse Instituut voor Ecologie kijkt hier hoe verschillende kleuren het nachtleven beïnvloeden. Aan de lantaarnpalen hangen meetkastjes die met sonar vleermuizen registreren, zo meldt Samen1.

Lees ook: De langste autotunnel ter wereld komt in Europa en het maakt je reistijd 10 uur (!) korter

82 reacties op “Dit betekent het als je paarse of blauwe verlichting op straat ziet”

  1. Mensen hebben echt geen idee hoe het kleuren spectrum werkt in dit artikel en nemen dit kwakeloos over…
    Ga even terug naar school!
    Een blauw licht met wit filter?

    Beantwoorden

    • Ik zou eens vragen aan de experts die dit hebben uitgezocht waar ze hun bronnen vandaan hebben in led en additieve kleuren.

      Kort gezegd
      Wit is de kleur ( ongeacht welke gamma)
      Kelivin is de warmte / saturatie
      De kleur filter daar bepaald de kleur.

      Conclusie
      Blauw licht wordt nooit rood….

      Beantwoorden

    • Me dunkt dat jij zelf ook even terug naar school moet gaan.

      Het is namelijk “kleurenspectrum”, niet “kleuren spectrum”.

      Daarnaast bestaat het woord “kwakeloos” niet, tenzij je bedoelt “zonder te kwaken”. 🙈
      Het woord dat je poogde te typen, was “klakkeloos”.

      Overigens gebruik je het beletselteken verkeerd.
      Er hoort een spatie tussen het laatste woord en de drie puntjes, dus: “over …”.

      Er bestaan zomerscholen, dus misschien kun je daar wat tijd doorbrengen tijdens de zomervakantie.

      Succes!

      Beantwoorden

    • Beste meneer Volkerts, je neemt iets niet ”kwakeloos” over, maar “klakkeloos”. Verder interessante discussie.

      Beantwoorden

  2. Dat is dus geen filter, maar een fluorescerende laag. Net zoals bij de ouderwetse TL (en ook de spaarlamp).
    Alleen dan met een LEDs erin in plaats van gas.
    En als ik het goed heb is het dan ook niet zo zeer het violette zichtbare licht waar het om gaat, maar is het vooral de ultraviolette golflengte (UV) die het werk doet.
    Als er echt een filter was, dan had het originele licht juist wit moeten zijn, want uit violet kun je immers niet zoveel meer filteren, terwijl de kleur wit uit een heel spectrum opgebouwd is.

    Beantwoorden

  6. Lantaarnpalen en televisies maken beide gebruik van LED-techniek, maar op totaal verschillende manieren. Straatverlichting werkt meestal met witte LED’s die zijn opgebouwd uit blauwe LEDs gecombineerd met een fosforcoating. Die fosforlaag zet een deel van het blauwe licht om in geelachtig licht, waardoor het totaalbeeld als wit wordt waargenomen. Deze techniek is efficiënt, goedkoop en levert een hoge lichtopbrengst met een relatief eenvoudige constructie. Het resulterende licht is functioneel en vaak koelwit van kleur, met kleurtemperaturen rond de 4000 tot 6000 Kelvin. Dit type verlichting is geschikt voor grote oppervlakken en vereist vooral betrouwbaarheid en energiezuinigheid.

    Thuistelevisies gebruiken LED’s op een veel verfijndere manier. In goedkopere modellen werkt een witte LED-backlight achter een LCD-paneel. Het witte licht (vaak ook via blauwe LED + fosfor) wordt door vloeibare kristallen gefilterd om kleuren te vormen. In duurdere televisies worden RGB-LED’s gebruikt waarbij rode, groene en blauwe LED’s samenwerken voor een breder kleurenspectrum. Nog geavanceerdere technieken zoals OLED en QLED hebben ieder pixel of subpixel zelf lichtgevend of gebruiken quantum dots voor puur gekleurde lichtproductie. Hierdoor bereiken ze veel betere contrasten en levendige kleuren, iets wat bij straatverlichting totaal onnodig is. Elke toepassing gebruikt dus LED’s afgestemd op doel en context.

    Beantwoorden

    • 5700 kelvin wordt niet meer toegepast omdat 4000k bijna net zo zuinig is en 5700K erg blauw overkomt. 3000K is eigenlijk al gebruikelijker en langzaam gaan we zelfs over naar 2700 en 2200 Kelvin.

      Beantwoorden

          • Marike, wtf doe je dan hier? En zonder dit soort gesprekken en interacties hadden we wss nieteens licht uitgevonden. Daarnaast vind jij alles wat je op straat enzo ziet en door instanties mee word geconfronteerd per definitie prima en geen woorden verder aan vuil maken?!?! Ik hoop dat je een trollbot ben want het treurigste dat er hier te lezen valt is jou bijdrage.

  8. Door de inversie en versatie van de bovenste luchtlagen op 70 km hoogte kan de diagram die het menselijk oog verbindt met de topografische locatie dit interpreteren als zijnde correct.Hoewel laboratorium experimenten hebben aangetoond dat dit tijdelijk is kan blijvend constipatie het bijeffect zijn met als gevolg een dalende chronometer en bipolaire clausules!

    Beantwoorden

  9. Paars als kleur bestaat eigenlijk helemaal niet.
    Paars, of eigenlijk magenta, is een kleur die onze hersenen creëren wanneer ze gelijktijdig signalen van blauw en rood licht ontvangen, maar het is geen kleur die we direct in het lichtspectrum kunnen vinden.

    Beantwoorden

      • In Den Haag is geëxperimenteerd op een plek waar erge overlast was van drugsspuitende gebruikers. Bij bepaalde wit/blauw licht kan je je aderen moeilijker zien !

        Beantwoorden

    • Klok en klepel? Dat is roze (anti-groen). Niet paars. Paars komt in het spectrum gewoon voor. Indigo blauw is bijna paars en violet is een paars tint. Magenta is inderdaad soort van roze, dus dat is wel mogelijk een vorm van anti-groen.

      Beantwoorden

    • Lig aan je definitie van “paars”. Als men een variant van violet bedoelt: helemaal gelijk, maar sommige mensen noemen donker roze ook paars.

      Beantwoorden

    • Het is geen filter waar het blauw doorheen gaat. Het is fosfor dat het reflecteert. Het blauwe licht straalt op fosfor dat dan heel wit licht afgeeft als reaktie. In de loop der tijd verdampt het fosfor waardoor de kleur steeds blauwer word. Er zijn lampen die dit kunnen meten en corrigeren. Die zijn echter heel stuk duurder maar noodzakelijk bij architectuur toepassingen.

      Beantwoorden

  12. Bij mij in de straat heb ik groene straatverlichting. Ik heb dit als brugklasser met trots aan mijn lerares natuurkunde/scheikunde verteld, toen ze vertelde dat straatlantaarns altijd wit of geel zijn. Ik snap nog steeds niet waarom ze hiervoor gekozen hebben maar het ziet er ’s avonds heel apart uit.

    Beantwoorden

    • Men dacht een tijdje dat groene verlichting beter zou zijn voor vogels.
      Dit is echter al lang achterhaalt en daarom zie je ook niet veel groene verlichting meer. Zelfs al had het een effect kunnen hebben, dan nog zou 1 straat geen enkel effect hebben, dan zou je alle verlichting dezelfde kleur moeten geven.

      Beantwoorden

  14. De reden dat er gele en witte verlichting was had te maken met doorgaande en niet doorgaande wegen. Voor de tijd van de navigatie kon je op die manier wegbewijzering vinden. Voorbeeld, je rijdt door een woonwijk. Zolang je witte verlichting blijft zien zal je de wijk niet uit komen aangezien niet doorgaande wegen voorzien zijn van witte straatverlichting. Zoek naar gele verlichting en zodra je de weg met gele verlichting lopgaat (ongeacht welke richting) zal je altijd wegbewijzering tegenkomen aangezien doorgaande wegen voorzien zijn van gele straatverlichting. Door de komst van LED zal dit handigheidje verdwijnen.

    Beantwoorden

  15. Op plekken in steden waar veelvuldig drugs gebruikt wordt, en hier overlast van wordt ondervonden, zie je ook dat er voor blauwe verlichting gekozen wordt. Bij dit licht zijn de aderen in de arm niet te zien, waardoor er daar niet gespoten kan worden.

    Verder zie je nabij natuurgebieden vaak dat industrieterreinen gebruik maken van (blauw)groene verlichting in plaats van wit/geel. Naast het feit dat met deze kleur ‘s nachts erg goed veel details te zien zijn zonder dat het verblindt, nemen dieren dit niet waar als een natuurlijke lichtbron en verstoort het hierdoor hun dag-nachtritme niet.

    Beantwoorden

    • In gilze heb je ook paarse straten in het buiten gebied. Die liggen soms in het verlengde van de landingsbaan. Heeft te maken met de aanvlieg route van de vliegbasis gilze- rijen zodat de piloot niet in de war raakt.

      Beantwoorden

      • Doet denken aan de autotunnels onder de Faroer eilanden inclusief rotonde onder de zee. Geen idee hoeveel auto’s er op die eilandgroep zijn, maar terugverdienen lukt nooit.

        Beantwoorden

        • Lichtkleurveranderingen worden volgens mij veroorzaakt door de voorliggende auto’s. Sinds ik bmw begon te rijden heb ik met regelmaat last van blauwe aan-uit lichten van achteropkomende voertuigen. Zelfs overdag valt het ooit voor. Mijn vrouw schrikt zich dan rot, in haar Dacia nog nooit gebeurd.

          Beantwoorden

Laat een antwoord achter aan Winno Eernstman Reactie annuleren

(verplicht)

Meer van TopGear

Lees meer over trivia
Lees meer over Autonieuws