Ford Focus ST in Rusland

Lenin, Cyrillisch en ongelukken… We tonen onze Hete hatch van het Jaar 2012 z’n nieuwe thuis: Rusland.

Ondanks dat de man zojuist aan een wisse dood door een gigantische vrachtwagen is ontsnapt, kruipt hij schijnbaar onbewogen uit zijn verwrongen Lada. Hij staat op, veegt zijn broek af en zoekt in zijn jaszak naar een rinkelende gsm. De bestuurder van de truck ziet dat de man zijn telefoon beantwoordt en pakt een tijdschrift. Dat terwijl hij zojuist een enorme inschattingsfout heeft gemaakt bij het verlaten van een zijweggetje en daarmee de Lada Riva van achter te grazen nam.

Ik concludeer dat dit het grootste verkeersongeluk is wat ik ooit heb gezien. Het komt in de plaats van de Mitsubishi en Honda die ik een uur geleden zag crashen op een t-splitsing. Op nummer drie staat de ontmoeting tussen een Lada en een lantaarnpaal tien minuten daarvoor. Ik kijk de andere weggebruikers aan met een compleet verbouwereerde blik, maar niemand lijkt aangedaan door het ongeluk. In de auto achter ons zingt iemand vrolijk mee met de radio en een vrouw in een Audi Q7 is druk met haar haren.

Dit is, zoals je begrijpt, niet de eerste de beste uitbundige testrit met onze Hete Hatch van 2012. Ten eerste omdat dat niet onze stijl is. Ten tweede omdat we in Moskou zijn. Dit is een stad met wegen als een honingraat. Als het verkeer je niet om het leven brengt, dan zorgt het er wel voor dat je te laat thuis bent voor het eten. De rijstijl varieert hier van totaal incompetent tot moordzuchtig. De auto’s zijn peperduur of dateren uit de Sovjetperiode. Moskou is een stad die compleet angstaanjagend is om in te rijden (de eervolle tweede plaats gaat naar Lecce, Italië). Dit is de ultieme test om te checken of de Focus ST Estate werkelijk geschikt is voor elke gemoedstoestand, elke reis en elke weg.

De ST is een auto voor de hele wereld. Een simpel concept: in plaats van allerlei verschillende producten te maken die specifiek zijn toegerust op een regio, maak je één product dat geschikt is voor alle markten. Dat betekent dat de ST ook hier in Rusland verkrijgbaar is en ik introduceer het land dit Colorado Red-exemplaar, één van de 200 die hier te koop zullen zijn.

Ondanks dat Fords blauwe ovaaltje een toonbeeld is van kapitalisme, is het merk niet onbekend met de Russische markt. In mei 1929 werd een deal gesloten met de Sovjet-Unie om Fords te gaan produceren die daar verkocht werden als het merk GAZ (Nizhegorodsky Avtomobilny Zavod). De Sovjets moesten dertien miljoen dollar aan auto’s kopen en die werden gemaakt in Nizhny Novgorod, ten oosten van Moskou.

De eerste Russische versie van de Ford A, de GAZ A, rolde van de band op 1 januari 1932. Tachtig jaar en een fundamentele regimewijziging later worden er in Sint Petersburg jaarlijks ongeveer 125.000 voertuigen geproduceerd. Met de Focus, de best verkochte home-made auto van een buitenlandse fabrikant, wordt een verdubbeling van dat cijfer verwacht in de komende zes jaar. De ST wordt in Duitsland gemaakt, maar is toch een symbool van een nieuw, welvarend Rusland: men wil hier niet alleen een nieuwe station, maar eentje met kuipstoelen die hard kan.

'Dit is geen wetenschappelijk feit, maar je kunt met glad wegdek bochten nemen totdat de fotograaf naast je met zijn gezicht tegen het zijraam wordt gekwakt'

De fotograaf en ik gaan niet zo hard. We zien hoe niemand zich iets aantrekt van een ongeluk op de M4, één van de zeven grote snelwegen vanaf Moskou. We gaan op zoek naar het oude Rusland, waar de wegen leeg zijn, mannen mannen zijn en de aardappelen vers. Nog geen tien kilometer van de snelweg verwijderd, zijn de kenmerken van beschaving opeens verdwenen. Afgezien van het indringende geluid uit de uitlaat van de ST heerst hier complete stilte. Ik zie een hond midden in een veld staan, doodstil, starend naar een berkenbos. Erg vreemd.

Om onze achterwerken te sparen, houd ik de snelheid op zo’n 80 kilometer per uur. In een lagere hete hatch met hardere vering zoals de Mégane RS, zou ik een derde van die 80 af moeten halen. De ST is gewillig in de bochten, hij rijdt onberispelijk. Oké, hij mist de duurdere ophanging van z’n voorganger (geschrapt wegens de kosten) en hij helt wat meer dan je zou willen. Maar die onvolkomenheden geven ‘m een speels karakter, een welkome compensatie voor dit barre landschap.

We zetten koers richting een stuk fris asfalt. Tot nu toe heb ik mijn snelheid laag moeten houden en dit stuk perfect gladde weg is een traktatie die ten volle benut moet worden. Hier word ik eraan herinnerd dat de ST Estate een behoorlijk snelle auto is. Net als de hatchback heeft hij een 2,0-liter viercilinder met turbo en ondanks de relatief grote gewichtstoename van 24 kilo (en 174 liter bagageruimte) haalt hij de 100 ook in 6,5 seconden. De turbo maakt zich nuttig vanaf 1.500 toeren tot de limiet van 6.800 toeren. We blazen langs een verlaten huis, vrachtwagen en werkende vrouw aan de kant van de weg.

Als het asfalt weer slecht wordt, arriveren we in een typisch Sovjetstadje. Een standbeeld van Vladimir Lenin verwelkomt ons met zijn arm in de lucht, wachtend op aanhangers. Achter het beeld strekt zich een groot, extravagant plein uit, een kolossale sporthal en een groep flatgebouwen. Afgezien van een kleurig geklede man in de verte – wat een paar plastic zakken tegen een lantaarnpaal blijken te zijn – is het hier volkomen uitgestorven. Dit is het communisme in zijn duidelijkste vorm en onze kleine, snelle Ford voelt zich hier ongemakkelijk. Dit is overigens de enige plek waar ik een andere hete hatch zie; een licht verwaarloosde Opel Kadett E met afgebladderde GSi-stickers.

Ik stippel een route uit terug naar de stad, met zo veel mogelijk wegen die niet op de navigatie te vinden zijn. De meest indrukwekkende ervan wordt gemarkeerd door een boog met roofvogelkop. Ongeveer een kilometer later concludeer ik dat dit een waarschuwing was voor het afschuwelijke asfalt met gaten, bobbels en richels. Eigenlijk mag dit niet eens voor een weg doorgaan. Zelfs de ST kan dit niet aan, dus ik keer terug naar een weg met iets minder gaten, bobbels en richels. Geen wonder dat SUV’s hier geweldig goed verkopen.

Toch is de ST wel op z’n plek. Er zijn genoeg wegen om de enerverende kwaliteiten op uit te testen. Op plattelandsweggetjes met kronkelige bochten pak ik het stuur stevig vast om de auto nog harder de bocht in te gooien. De lompe winterbanden en de 247 pk op de voorwielen veroorzaken geen onderstuur. Dit is geen officieel wetenschappelijk feit, maar je kunt met glad wegdek bochten nemen totdat de fotograaf naast je met zijn gezicht tegen het zijraam wordt gekwakt.

Moskou doemt op aan de horizon, de wegen slibben dicht. Er vindt een aanrijding plaats met een vrachtwagen, maar ik heb de ambivalentie van de Russen overgenomen. De files zijn irritant. De ST allerminst. De Recaro-kuipstoelen klemmen me vast en het infotainment-systeem is ondanks z’n prijs de moeite waard. Zo snel als de files ontstonden, verdwijnen ze weer. Ik rijd naar een kleine reünie. Ik heb twee expats gevonden die een beetje native zijn geworden. Twaalf jaar geleden begonnen Sergey Kourkin en Ekaterina Kirillova met het verzamelen van klassieke Amerikanen in Rusland. De meeste van die auto’s werden voor de lol besteld door politici. In de loop der tijd gingen ze stuk en werden er door vindingrijke monteurs motoren ingezet van oude Sovjetautootjes. Een Mustang met 55 pk, juist. Er staan hier 100 stokoude exemplaren, waarvan 20 Fords, onder het mom van conservering.

We hangen een uurtje rond bij deze rommelige collectie, maar het is al laat en we moeten naar een buitenwijk van Moskou voor wat meer sightseeing.

Hoe meer ik met de ST rijd, hoe meer ik het knagende gevoel krijg dat je in dit land met een dergelijke auto te veel opvalt. Dus ik ben verbaasd als ik kritisch wordt toegesproken door een lid van de Russische Hete Hatch Club met de woorden: ‘Verkeerde auto, niemand ziet dat je ermee kunt racen’. De nukkige man staat naast zijn Seat Leon. Er is slechts één clublid dat de ST lijkt te waarderen, een jongen genaamd Nick, die een Mégane RS rijdt.

‘Het is een grijze muis. Zo noemen we snelle auto’s die er langzaam uitzien. Je kunt er al je spullen inladen en een weekeindje op pad gaan en racen.’ Door die opmerking verdient hij een ritje op de bijrijdersstoel. ‘Ik houd ervan om met de politie te praten, dus rijd niet langzaam.’ Dat doe ik niet. ‘Hij klinkt erg goed, misschien wel beter dan elke andere hatch’. Het ontbreken van één van de vijf cilinders van z’n voorganger is geen drama, tevens helpt het dat het uitlaatgeluid goed doordringt tot de cabine.

Dat de Focus geen straatraces uitlokt, is voor mij alleen maar een opluchting. Ik rijd op de middelste van de drie ringwegen die om Moskou liggen, een kopie van Tokyo’s Wangan. Ruslands laconieke houding tegenover intellectuele eigendomsrechten veroorzaakt meestal veel ergernis, maar dit is fantastisch. Drie banen vloeiend, vers asfalt lopen door straten vol staal en glas. Het oude Rusland vlecht zich er moeiteloos doorheen; een Lada met een topless man op het dak, een verlaten Sovjetvliegtuig, een paard dat kijkt naar wegwerkzaamheden.

Hier voelt de ST zich eindelijk thuis. Het is een prachtig gebalanceerde auto en wanneer de omstandigheden het toelaten is het één brok krachtige acceleratie. Comfortabele, maar haarscherpe besturing, onverbiddelijk weggedrag. Deze stationversie combineert veel goede eigenschappen. Hij is niet volmaakt, geen natuurtalent zoals de Mégane RS, noch zo geruststellend Duits als een Golf, maar hij doet alles compromisloos.

Na een rondje om het Rode Plein plus Kremlin dump ik de ST Estate. Ik denk na en constateer dat dit echt een auto is voor elke gemoedstoestand, elke reis en weg. Op dat moment hoor ik een enorme knal en ben ik ooggetuige van het meest vreselijke ongeluk. Hoog tijd om onze Hete hatch van 2012 aan z’n lot over te laten.