Wil je een supercar hebben, of een astronaut worden? Dat mag voor de meesten van ons geen vraag zijn waarover we het hoofd hoeven te breken, maar degenen die zulke bedragen toevallig wel in een ouwe sok hebben liggen, worden door Virgin Galactic ernstig beproefd. Natuurlijk is een 488, 650S of Huracán voor je deur de garantie dat je jarenlang fantastische tripjes kan maken en de mooiste bergwegen zal zien. Maar als je moest kiezen: dat, of naar de ruimte? 300 km/u rijden is prima hoor, maar 5.000 km/u klinkt aan de bar toch net wat indrukwekkender. Zeggen dat je (bijna) bent ontsnapt aan de aantrekkingskracht van onze planeet, gereisd hebt met Mach 4, vijf minuten g­­e­wichtsloos bent geweest, en een perspectief op aarde hebt gehad dat anderen alleen van foto’s kennen: dat is tot nog toe het voorrecht geweest van slechts 536 mensen, en als je het ons vraagt, is het de supercar-overweging waard. Als de VSS Unity voor een enthousiast publiek uit de hangar van het Virgin Galactic-hoofdkwartier in het Californische stadje Mojave wordt gerold, wordt die keus ineens heel concreet, zelfs voor wie geen cent te makken heeft.

De Unity moet deze droom dus mogelijk gaan maken?

Unity wordt op z’n plaats geduwd tot precies voor z’n moederschip, de WhiteKnight, door een smetteloos witte Range Rover, met uit het open dak daarvan de blij zwaaiende oprichter, baas en evangelist van Virgin Galactic: de altijd aanstekelijke Brit Richard Branson. Vandaag is een belangrijke dag gedurende een moei­zame en lange reis. Om 10.51 uur op 31 oktober 2014 werd de VSS Enterprise losgelaten door de WhiteKnight en startte z’n raketmotor, waarna elf seconden later een catastrofale fout optrad, toen het klapsysteem van de vleugels in werking werd gesteld buiten de ope­rationele parameters. Dat resulteerde in de tragische dood van co-piloot Michael Alsbury, en brokstukken van het ruimtevaartuig die neerkwamen op een gebied van 50 strekkende kilometers in de Mojave-woestijn.

Had de andere piloot het wel overleefd?

Op miraculeuze wijze overleefde piloot Peter Siebold zijn val van zestien kilometer terug naar de aarde. Dat is een ongelooflijk verhaal op zichzelf: hij raakte bewusteloos toen de Enterprise in delen brak, en toen hij weer bijkwam, was het -70 graden Celsius, was er nauwelijks zuurstof, en diende hij zich als de bliksem te bevrijden uit de pilotenstoel waaraan hij nog vastzat. In een vrije val raakte hij nog een paar keer buiten bewustzijn, maar het lukte hem wel om zich te ontdoen van zijn stoel en hij kwam bij toen zijn parachute automatisch opende.

‘Als we klaar zijn, hebben we een systeem dat veilig is, en waarmee we tientallen vluchten per jaar zullen maken’

Uit een onderzoek van de Amerikaanse National Transportation Safety Board (NTSB) bleek dat de oorzaak van het ongeval niet mechanisch was, maar werd veroorzaakt door een menselijke fout. We zullen nooit weten hoe het kwam, maar Alsbury gaf het vleugelklapsysteem van de Enterprise vrij bij Mach 0,92, niet bij de daartoe bedoelde snelheid van Mach 1,4. De aerodynamische druk was sterker dan de motor die de vleugels moest bewegen, en het voertuig knalde door de geluidsbarrière met catastrofale consequenties. Hier en daar werd vervolgens getwijfeld aan de veiligheid van het ruimtevaartuig, en aan Bransons mogelijkheid om daadwerkelijk ruimtetoerisme mogelijk te maken.

Hoe gaan ze bij Virgin Galactic te werk?

Wie denkt aan ruimtereizen, vooral als Branson zich ermee bemoeit, die ziet beelden voor zich uit de film 2001: A Space Odyssey. Maar de productiefaciliteit is – zoals vaak bij zaken die ons voorstellingsvermogen een beetje te boven gaan – in realiteit be­­hoor­­lijk ver verwijderd van die wilde fantasie. Virgin Galactic is neergestreken op de Mojave Air and Space Port. Hoewel dat schitterend klinkt, bestaat het vliegveld vooral uit een aantal non-descripte, eenvoudige silo’s en loodsen op een stoffige ondergrond, ongeveer 150 kilometer landinwaarts vanaf Los Angeles. Die uiter­lijke eenvoud is slechts schijn: binnen wordt op het scherp van de snede gewerkt met technologie, rekenkunde en creativiteit. Voordat de Unity met veel glitter en klatergoud werd onthuld, praten we met Vrigin Galactic-CEO George Whitesides, en vragen hem wat hij heeft geleerd van het ongeluk. ‘Ik denk dat we voordien al heel serieus bezig waren, maar het ongeluk benadrukte nog eens hoe serieus het is waarmee we bezig zijn. Waar we nu staan, is waar de X1, de X2, en al die andere zaken voorbij zijn gekomen. Er waren heel wat uitdagingen en slechte dagen na het ongeluk, maar nu trekken we profijt van het werk dat 50, 60, 70 jaar geleden is gedaan in het heelal. Wat nu vooral interessant is, is dat de Amerikaanse regering veel meer risicomijdend is geworden ten opzichte van de vroege dagen van de ruimtevaart. De risicotolerantie, het testen van belangrijke innovaties: dat is allemaal verschoven naar de private sector. Als we eenmaal klaar zijn, hebben we een systeem dat echt veilig zal zijn, waarmee we tientallen vluchten per jaar zullen kunnen maken. Dat zal iets ­nieuws zijn, echt een vooruitgang.

Hoe zorgt Virgin Galactic ervoor dat de reizen veilig zullen zijn?

‘Je wilt natuurlijk nooit dat zoiets gebeurt, maar elke afwijking die je vindt tijdens het testvluchtenprogramma maakt je voertuig in feite beter. Dat is natuurlijk het hele punt ook meteen: je wilt zoveel mogelijk leren over je voertuig. Want als je straks begint met commerciële vluchten, moeten die problemen en uitdagingen opgelost zijn.’ Na het rapport van de NTSB is het vleugelklapsysteem voorzien van een mechanische pin die voorkomt dat het in werking kan worden gesteld voordat de juiste parameters zijn bereikt. Er is meer veranderd: de Unity is het eerste vaartuig dat is gebouwd door The Spaceship Company, Bransons eigen fabrieks- en testteam, waar alle voorgaande testvaartuigen nog werden gebouwd door het bedrijf Scaled Composites.

Willen al veel mensen deze reis met Virgin Galactic gaan maken?

Op het moment van schrijven, hadden 700 mensen ingetekend om naar de ruimte te gaan, en alvast de 220.000 euro (250.000 dollar) betaald die een ticket kost. Na het ongeluk volgden er volgens Whitesides afzeggingen van ongeveer een dozijn potentiele astronauten, maar ‘sindsdien is daarin eigenlijk geen verandering meer gekomen, de mensen die meedoen, geloven erin’. Dat ‘erin geloven’ is bekend gebied voor dit project. Want Richard Branson stichtte Virgin Galactic in 2004 en voorspelde in 2008 dat de eerste vluchten zouden plaatsvinden ‘binnen achttien maanden’. Meer dan een decennium na de start van het geheel zijn er meer klanten afgevallen door natuurlijke doodsoorzaken dan doordat ze te veel braakten tijdens de stugge astronautentraining. Branson is een echte showman, en de onthulling van de Unity is zo gepland dat hij samenvalt met de eerste verjaardag van zijn kleindochter Eva. Na een introductie van professor Stephen Hawking – een van de toekomstige astronauten – doopt Bransons zoon Sam de Unity samen met Eva, en wel door een fles melk op de neus van het ruimteschip te breken. Het is goed georganiseerd en wordt allemaal heel verantwoord gedaan, maar hoewel astronauten Alsbury en Siebold met respect worden genoemd, ligt de focus heel nadrukkelijk op de toekomst, en niet op het verleden.

Krijg je gelijk zin om de lucht in te gaan als je de Unity ziet?

De Unity is een pracht van een ding. De aanwezigen lopen om ‘m heen en raken ‘m aan. Hij staat echter (letterlijk) in de schaduw van de WhiteKnight, het moederschip, het voertuig dat de Unity – en de bemanning erin – tot een hoogte van 14.600 meter zal brengen, waarna de rest van de afstand naar de ruimte zal worden afgelegd door raketten in te zetten. Het design is verbijsterend mooi door de eenvoud ervan, en wellicht is het de moeite waard om eens te bezien wat voor spanning en sensatie je allemaal krijgt voor je zuurver­diende 220.000 euro. Dat proces start met een training van een aantal dagen in de Virgin Galactic-faciliteit in het verbluffende, door architect Norman Foster ontworpen Spaceport America. Deel van die training is enige vlie­gende, parabolische narigheid, en een tijdje in de centrifuge met hoge g-krachten (het equivalent van het zijn vastgeketend aan een draaiende propeller). Wie dat doorstaat, mag de ruimte in, waarna we het woord nu even gunnen aan baas Whitesides.

Wat heeft Whitesides te vertellen?

‘Ons team zal voorafgaand aan de vlucht de halve nacht zijn bezig geweest om het vaartuig klaar te maken [de vaste HTPB-brandstof en lachgas tanken, bijvoorbeeld, red.], alle vloeistoffen aan boord te krijgen en alles te checken. We wachten tot het laatste ­­moment voordat we de passagiers laden en we noordwaarts opstijgen, waarbij de WhiteKnight een grote acht zal vliegen om op 14.600 meter boven het Spaceport uit te komen. De Unity wordt dan losgelaten en start z’n raketmotor. Het traject vanaf dan is uiterst verticaal; de raket brandt ongeveer een minuut, en de g-kracht zal ongeveer 3,5 tot 4 zijn, waarna je zoveel momentum hebt dat je nog een hele poos doorstijgt. We hebben een raketmotor die zichzelf ontkoppelt, want als je dat niet zou doen, zit je binnen de kortste keren op 8 g.’

De hele reis duurt ongeveer twee uur, van deur tot deur; de astronauten zijn maar vijf minuten gewichtloos’

De passagiers bevinden zich dan op 110.000 meter, kersverse astronauten, want dat zijn ze geworden bij het passeren van de 100.000 meter bij de Kármán-lijn. Interessant is dat niet iedereen het eens is over waar de ruimte begint: de FAI (Fédération Aéronautique Internationale) zegt 100 kilometer hoogte vanaf aarde, maar de USAF – de Amerikaanse luchtmacht – vindt 80 kilometer wel genoeg om je tot astronaut uit te roepen. Details. De passagiers zullen gewichtsloosheid ondergaan, en onze eigen blauwe planeet kunnen zien op een zeldzame manier en vanuit een uiterst geprivilegieerd perspectief. Maar niet heel lang.

Hoezo zal dat niet heel lang kunnen?

De hele reis mag dan ongeveer twee uur duren, van deur tot deur, de astronauten zijn maar vijf minuten gewichtsloos, en daarna moeten ze weer braaf op hun stoeltje gaan zitten. Gezien hoe moeilijk het al is om mensen in hun stoel te laten gaan zitten op de vroege Vueling-vlucht vanuit Barcelona, zou het weleens lastig kunnen blijken de nieuwbakken astronauten te vertellen dat de pret voorbij is en dat ze naar huis gaan. ‘De meeste mensen werken daaraan gewoon mee omdat ze veilig willen terugkeren. Daarbij komt dat wie niet gaat zitten, te maken krijgt met redelijk veel g-krachten’, zegt oud-Nasa-piloot, en nu Virgin Galactic-testpiloot Michael ‘Sooch’ Masucci, wiens logboek vluchten laat zien met T38’s, de U2 (goed voor al uw hoogtetrainingen) en de Space Shuttle. Kortom: een man die je mag ge­­loven als het om dit soort zaken gaat.

Is dit het moeilijkste dat hij ooit heeft gedaan? ‘Ja. We zijn tien jaar geleden begonnen, en we dachten het allemaal in een jaar of vijf voor elkaar te hebben. Het heeft dus aanzienlijk langer geduurd en het was soms echt heel moeilijk en zwaar. Maar ik denk dat we uiteindelijk het verschil zullen kunnen maken, en dat is ook ons doel, en ondertussen willen we natuur­lijk ook een hoop plezier hebben. ‘Ik heb geweldige mensen ontmoet, zoals Buzz Aldrin en andere astronauten, en elk van hen is totaal veranderd door het bezoek aan de ruimte. De aarde is de mooiste planeet waarvan we weten dat ie bestaat. Om de aarde te kunnen zien vanuit de ruimte, en je te realiseren hoe waardevol ze is, is denk ik iets dat zoveel mogelijk mensen moeten kunnen ondervinden.’

Is een leuk uitzicht zoveel geld en moeite waard?

Maar Bransons visie gaat verder dan een leuk uitzicht. Zijn grotere aspiraties voor het project zijn onder meer het inzetten van passagiersvliegtuigen voor lange-afstandsvluchten via de ruimte. Zo wil hij uiteindelijk het reizen van a naar b revolutionair ontwikkelen. ‘Onze ruimtevaartuigen zijn voorzien van vleugels. De meeste raketten die de ruimte in gaan, zijn precies dat: raketten. Onze machines hebben wielen, en de reden daarvoor is dat we een echt ruimtevaartuig willen bouwen dat naar de ruimte gaat, maar ook terugkomt, landt en weer kan opstijgen. Dit moet het pioniersschip zijn dat van a naar b reizen met enorme snelheden mogelijk gaat maken. Het is echt een grote uitdaging. Deze machine kan nu al een afstand van 500 tot 700 kilometer overbruggen. Om te zorgen dat ie straks 5.500 kilometer over de Atlantische Oceaan kan vliegen, wordt nog een hoop werk. En om ‘m vervolgens over de Stille Zuidzee te vliegen, 10.000 kilometer ver, wordt nog meer werk. Maar het is te doen.

Het klinkt allemaal als een nobel doel

‘We willen dat ons programma een verschil gaat maken, dus behalve dat we mensen naar de ruimte gaan brengen, gaan we 800 satellieten in een baan om de aarde brengen voor de miljoenen mensen die geen internet of wifi hebben, en dat is een heel opwindend onderdeel van ons plan.’ En waar gaan we heen na de ruimte? ‘Naar beneden. Er is een geul, net naast ons eiland, en die geul is tien kilometer diep. Hij heet de Puerto Rico Trench. Het is de diepste plek in de Atlantische Oceaan. Als we hiermee klaar zijn, wil ik proberen een vaartuig met ramen te bouwen dat zo diep kan varen, zodat je kan zien wat zich daar allemaal afspeelt.’ Dat gezegd hebbende, moet Branson rennen. Hij heeft nog twee feestjes vandaag: een vanwege zijn ruimtevaartuig, en een vanwege de eerste verjaardag van zijn kleindochter. Het is te makkelijk om Virgin Galactic te kwalificeren als een ijdel speeltje voor een rijke elite, want het is veel meer en veel ambitieuzer dan dat. De grenzen opzoeken, de ruimte democratiseren, en tegelijkertijd een prototype bouwen voor een supersonisch voertuig dat van a naar b kan vliegen, dat biedt veel meer moge­lijk­­heden dan alleen een ultiem vliegtochtje. Er is een visionaire, niet-aflatende focus nodig om zulke dromen werkelijkheid te laten worden. Voor de prijs van een supercar zal een volgende generatie astronauten een belangwekkende bijdrage leveren aan een volgende generatie transport- en communicatiemiddelen. Daarom moeten zij, net zoals de harde werkers in de hete Mojave, worden bewierookt.

Reacties

Geef een reactie

(verplicht)