Mercedes-AMG C 63 S Coupé

Kan een hedendaagse Mercedes-AMG C 63 S Coupé tippen aan een Mercedes-Simplex raceauto uit 1903? We gaan het ontdekken. Tegen de verwachting in is het in Ierland overwegend zonnig en warm. Door het heldere weer kun je in korte tijd flink verbranden, ware het niet dat de zon ook met regelmaat plaats maakt voor donkere regenwolken. Als het in Ierland regent, dan regent het flink. Gewelddadige, kortdurende buien, die het zicht tot een minimum beperken. In Ierland kunnen de weersomstandigheden razendsnel veranderen door de invloed van duizenden kilometers oceaan. We bevinden ons in een nationaal park net ten zuiden van Dublin, in de Wicklow Mountains, waar we de nieuwe Mercedes-AMG C 63 S Coupé in Edition 1-uitvoering over smalle paden jagen. Deze landweggetjes zijn zo krap dat je ze nauwe­lijks wegen kunt noemen.

Kan je de C 63 S wel rijden op deze wegen?

Voor ons strekt zich het sprookjesachtige Ierse landschap uit in ontelbare tinten groen. De omgeving mag dan indrukwekkend zijn; voor een auto met een flink vermogen, zoals deze AMG, is het beslist niet ideaal. Geen wonder dat Ierland veel vermaarde rallyrijders kent. Dit soort wegen is onder normale omstandigheden al een uitdaging. Oneffen, glad, vol lastige bochten en bezaaid met modder en grind. Wanneer je vaart wilt maken, heb je niet alleen al je concentratievermogen nodig, maar moet je over stuurmanskunst beschikken. Of wij aan die eisen voldoen, zal nog moeten blijken, maar de Mercedes-AMG C 63 S Coupé is er klaar voor. Een grote Mercedes die midden in een bocht een wiel optilt om snel daarna een flinke hoeveelheid overstuur aan de dag te leggen, is op dit soort weggetjes toch wat riskanter dan we hadden gedacht.

Wat gaan jullie in Ierland doen?

We zijn op weg naar een dorpje genaamd Athy, om een avontuur te herleven dat 113 jaar geleden begon. Hoofdrolspelers zijn twee snelle Mercedessen, een lang vergeten wegrace en een Belg genaamd Camille Jenatzy. Ingenieur Jenatzy was in zijn tijd een gevierd autocoureur en avonturier, die aan het eind van de negentiende eeuw tot driemaal toe het wereldsnelheidsrecord op de weg wist te verbreken. De laatste keer was in 1899 toen hij in zijn elektrische CITA 25, genaamd La Jamais Contente (De nooittevredene), een snelheid van 105,88 km/u wist te bereiken. Vandaag de dag is dat natuurlijk een slakkengang, maar Jenatzy was de eerste mens ter wereld die in zijn speciaal voor dit doel gebouwde auto de toen nog mythische grens van 100 km/u wist te doorbreken. Met dit record was Jenatzy in één klap wereldberoemd en hij besteedde een groot deel van zijn tijd aan het najagen van snelheidsrecords. Dat deed hij niet alleen in elektrische auto’s, maar ook in auto’s met een verbrandingsmotor, waaronder de Mercedes-Simplex. In 1903 won Jenatzy daarmee de Gordon Bennett Cup.

De Gordon Bennet Cup?

Een aantal jaren eerder, in 1899, startte een fabelachtig rijke Amerikaanse uitgever, James Gordon Bennett, een race die je kunt beschouwen als een soort voorloper van de Formule 1. In die tijd, toen Bernie Ecclestone nog maar een mannetje van middelbare leeftijd was, waren er nog geen circuits of racebanen en werden alle snelheidsritten op de openbare weg gehouden. De strijd om de Gordon Bennett Cup was niet eenvoudig. De deelnemende auto’s moesten aan strikte voorwaarden voldoen. Zo kon ieder deelnemend land maximaal drie auto’s inschrijven, maar die moesten dan wel tot op het laatste schroefje en boutje in het land van herkomst zijn geproduceerd. Gastland was de winnaar van het voorgaande jaar. Nu wil het geval dat de race in 1902 werd gewonnen door een dappere vlegel genaamd Selwyn Edge, in een Britse Napier, dus viel Engeland de eer te beurt om in 1903 de Gordon Bennett Cup te organiseren. Daarbij deed zich echter een probleem voor. De Engelsen waren nog niet helemaal overtuigd van al die nieuwer­wetse onzin en straatraces waren daarom in Engeland verboden.

‘Met een druk op de knop past de Mercedes zich gedwee aan de omstandigheden aan’

De Britse enthousiastelingen lieten zich niet uit het veld slaan en verzonnen een list. Ierland kwam in zicht als mogelijk alternatief. Er werden brieven geschreven naar parlementsleden en gemeenteraden en na veel lobbyen gingen de Ieren overstag. De wetten werden aangepast, zodat in 1903 de race in het land verreden kon worden. Als dankbetoon aan de Ieren waren de Britse auto’s uitgevoerd in de kleur Shamrock Green, een naam die later werd veranderd in het bekende British Racing Green. Jenatzy verscheen aan de startlijn in wat op dat moment Mercedes’ meest sportieve model was, een 9,2-liter viercilinder Simplex met een vermogen van circa 60 pk. De auto was daags tevoren vanuit Duitsland naar Ierland gekomen, nadat een brand in de fabriek Jenatzy’s 90 pk sterke 12,7-liter raceversie van de Mercedes-Simplex in de as had gelegd.

Kan je nu nog steeds dezelfde route rijden?

Anno 2016 is het in dit landschap gemakkelijk om je aan het begin van de twintigste eeuw te wanen. Afgezien van een paar moderne auto’s en het feit dat het wegdek nu uit asfalt bestaat, ziet het onbetekenende kruispunt van kleine landweggetjes waarop wij staan er waarschijnlijk nog net zo uit als in 1903. Het uitzicht is overweldigend groen. De route die destijds gevolgd werd, bestond uit twee grote lussen die elkaar raken. De westelijke lus, ruim 83 kilometer lang, werd vier keer bereden, de oostelijke lus, 64 kilometer lang, moest drie keer genomen worden. Bij elkaar een parcours van 528 kilometer, dat in verband met de veiligheid goeddeels uit rechte stukken weg bestond. In die tijd ging het racen niet alleen om de snelste tijd, maar vooral ook om het duuraspect ervan en dus om de betrouwbaarheid van de auto’s. Jenatzy’s motor was ontwikkeld door niemand minder dan Maybach, dus de verwachtingen waren hooggespannen. De moderne Mercedes-AMG C 63 S Coupé is een heel ander verhaal. De 4,0-liter V8 levert 510 pk en een koppel van 700 Nm. Meer dan acht keer het vermogen van de auto van de dappere Belg. De C 63 S is ook een slordige 850 kilo zwaarder dan de Mercedes uit 1903 en een auto die van 0 naar 100 km/u sprint in 3,9 seconden en een topsnelheid heeft van meer dan 290 km/u (zonder de elektronische begrenzing op 250 km/u) zou in die tijd een onmogelijke toekomstdroom zijn geweest. Bij het autoracen had ieder land in die jaren zijn eigen carrosseriekleur. Duitse raceauto’s kwamen traditioneel in het wit aan de start. Pas in de jaren dertig, met de zogenaamde Silberpfeil, verschenen Mercedes’ auto’s in het zilver. Onze AMG is echter uitgevoerd in een matte, grijsgroene tint met gele strepen. Sportief genoeg.

Aan de prestaties van de auto zal het toch ook niet liggen?

De echte uitdaging wordt gevormd door het landschap. Jenatzy en zijn kompanen konden rekenen op hermetisch afgesloten wegen en een leger van meer dan 7.000 politiemensen, stewards en leden van de krijgsmacht die het circuit bewaakten om ongelukken te voorkomen en alles in goede banen te leiden. Tegenwoordig zijn de doorgaande wegen die deel uitmaken van het voormalige circuit vrij druk en er gelden snelheidslimieten. De kleinere wegen worden al snel vreselijk smal, totdat het uiteindelijk niet meer zijn dan krappe, door dikke heggen omzoomde landweggetjes, waar tegemoetkomend verkeer stapvoets moet worden gepasseerd. Het wegdek ligt bovendien bezaaid met steentjes, rotsen en keien van uiteenlopende grootte. Niet het soort weg waar je met houten twaalfspaaks wielen overheen wil gaan, zoals Jenatzy deed. We hadden verwacht dat de Mercedes-AMG C 63 S Coupé zich er helemaal niet thuis zou voelen, maar dat viel mee. De krachtige Mercedes past zich ge­­dwee aan de omstandigheden aan door simpelweg een knop om te zetten. De stand Sport+ lijkt aanvankelijk te stug, totdat je in de gaten krijgt dat je gewoon wat harder moet rijden. Zoals vaker bij assertieve sportwagens komen wielophanging en vering (vooral achter) pas tot leven wanneer je er ook echt iets van gaat vergen. De aangepaste multilink-achterwielophan­ging houdt de C 63 onder alle omstandigheden aan de weg geplakt. De Track-stand is een brug te ver onder deze condities, want bij een onverwachte oneffenheid in een bocht dreigt het even fout te gaan. De AMG voelt verder vertrouwenwekkend aan. Er is meer dan genoeg vermogen om wat dolle capri­olen uit te halen en als je niet oppast, zijn door het koppel van 700 Nm een paar setjes banden in een mum van tijd versleten. Wil je gewoon beheerst maar wel zo vlot mogelijk vooruit komen, dan is de AMG uiterst vriendelijk, gewillig en competent.

Klinkt de Mercedes-AMG C 63 S Coupé goed?

Dan is er de motor. Het geluid varieert van een naderende onweersbui tot dat van een allesverwoestende orkaan. Het immense koppel zorgt ervoor dat je nooit bang hoeft te zijn dat je in de verkeerde versnelling zit. Ook bij lage toerentallen is de trekkracht fenomenaal. De Mercedes-AMG C 63 S Coupé is een auto waarmee je snel dikke maatjes wordt. We kunnen alleen maar gissen naar de omstandigheden waar Jenatzy mee te maken had. De moderne Mercedes-AMG C 63 S Coupé heeft koolstof-keramische remmen en alleen de veiligheidsgordels zorgen ervoor dat je nog een gebit overhoudt, want de remkracht is werkelijk gigantisch. De Mercedes-Simplex was te vertragen met een hefboom die de trommelremmen op de achterwielen bediende. Een voetpedaal remde daarnaast de kettingaandrijving af, zodat tot stilstand komen nog een hele toer was, waar veel hand/voetcoördinatie bij kwam kijken. Oververhitting lag daarbij voortdurend op de loer, waardoor er in die tijd al snel met watergekoelde remmen (geen moderne uitvinding dus) werd geëxperimenteerd. Het gevreesde faden van de remmen kon toentertijd fatale consequenties hebben. De Mercedes-AMG C 63 S Coupé is het bewijs dat we tegenwoordig beter in de gaten hebben dat je eerst moet zorgen dat je weer veilig tot stilstand kunt komen, voordat je erg snel kunt gaan.

Het is nu dus makkelijker om hard te rijden op deze weg?

Je beseft al snel dat de pioniers uit die tijd ons respect verdienen. Deze Mercedes-AMG C 63 S Coupé kan van een gemiddelde chauffeur een goede chauffeur maken en van een goede chauffeur een halve coureur, maar daar krijg je (al merk je daar soms niets van) wel de hulp van allerlei veiligheidsvoorzieningen en elektronische snufjes bij aangereikt.

‘Een verhaal over avontuur, het verleggen van grenzen en over heldenmoed’

Jenatzy moest het doen met een overall en een stofbril, maar vooral met heel veel talent. Een mededeelnemer uit die tijd wist te vertellen dat Jenatzy gedurende de hele race vrijwel continu plankgas bleef houden. Hij kwam met levensgevaarlijke snelheden de bochten door, en uit de vele remsporen bleek dat hij daarbij vaak maar met moeite de stenen muurtjes aan de kant van de weg wist te ontwijken. Je kunt je niet voorstellen dat je zo’n zenuwslopende rijstijl urenlang kunt volhouden, maar Jenatzy deed het. Hij wist het volledige parcours af te leggen met de onwaarschijnlijke gemiddelde snelheid van 79,24 km/u en dat is vele malen sneller dan wij dat nu voor elkaar krijgen, ondanks de 510 pk die ons ter beschikking staat. Wij moeten ons natuurlijk wel aan de snelheidslimieten houden en we hebben ook geen bewaakt en afgesloten parcours, maar ondanks dat is de prestatie van Jenatzy werkelijk legendarisch. Jenatzy bezorgde Mercedes z’n eerste grote internationale racesucces. Een traditie die vandaag de dag wordt voortgezet door mannen als Rosberg en Hamilton. Jenatzy’s zege beklonk de relatie tussen de coureur en Mercedes en naar verluidt verklaarde Jenatzy dat hij wilde ‘sterven in een Mercedes’.

Is hem dat ook gelukt?

Die opmerking bleek profetisch. Op 7 december 1913 ging Jenatzy jagen met wat vrienden in de Belgische Ardennen. In een onnadenkende bui hing hij daarbij de grapjas uit, door achter een struik een wild zwijn na te doen. Hij wist dat zo overtuigend te brengen dat een van zijn vrienden hem daadwerkelijk voor een wild zwijn aanzag en hem prompt neerschoot. Jenatzy overleed op weg naar het ziekenhuis – in een Mercedes. Hoe gevierd Jenatzy in die dagen was, blijkt wel uit het feit dat van zijn onfortuinlijke dood zelfs melding werd gemaakt in de New York Times. Maar de legende leeft voort. Jenatzy is er indirect voor verantwoordelijk dat wij een paar memorabele dagen doorbrengen in Ierland, waar we met ontzag en respect terugdenken aan de prestaties van moedige mannen en vrouwen die aan de wieg stonden van de autosport zoals we die kennen. We zien ook wat een eeuw aan ontwikkeling van de auto heeft opgeleverd. Auto’s zijn sneller, veiliger en beter dan ooit tevoren en we zijn geneigd om te zeggen dat Mercedes-AMG met de C 63 S Coupé een van de beste auto’s ooit heeft gemaakt. Wat ons betreft stijgt deze AMG zelfs ruim boven z’n meest directe concurrenten uit, waaronder de BMW M3.