Distributieketting of distributieriem: wat moet ik eigenlijk hebben?

Het is een veelgehoorde term bij auto’s met verbrandingsmotoren: de distributieriem of distributieketting. Het is typisch zo’n term die je opgooit als je een gebruikte auto koopt: ‘Wanneer is de distributie gedaan?’ Ook weten we over het algemeen dat het duur is om te vervangen, maar wat is het nu precies? Waarom is het zo duur en wat gebeurt er als je er niets aan doet?

De distributieketting en distributieriem hebben dezelfde taak. Ze worden aangedreven door de krukas en drijven de nokkenas aan. De nokkenas op zijn beurt bedient de kleppen die open en dicht gaan. Dit is een zeer precies moment, want een motor draait duizenden toeren per minuten en het moet allemaal precies op tijd gebeuren

Wat is het verschil tussen een distributieriem en distributieketting?

De distributie is dus een essentieel onderdeel van een verbrandingsmotor. Er zijn grofweg vier manieren voor deze distributie, waarvan er twee veel voorkomen bij personenauto’s.

• Distributieriem
• Distributieketting
• Distributietandwielen
• Nokkenasloze motor

De distributieriem komt het meeste voor bij motoren. Het is een getande riem gemaakt van rubber, plastic, glasvezel, teflon en metalen draden. Het is een zeer sterke riem, maar aan slijtage onderhevig. Bij een distributieketting heb je geen riem, maar een ketting van metaal. Metaal is sterker dan rubber, dus je zou ervan uitgaan dat deze langer mee moet gaan. Dat is niet altijd het geval.

Distributietandwielen komen veel minder vaak voor. Die zie je bij ‘werkpaarden’ als de oude 2.5 TDI uit de VW Transporter, Duramax-motoren, oude V8-motoren en diverse raceauto’s. Ze zijn onderhoudsvrij, maar maken meer kabaal en zijn niet heel erg handig qua architectuur. Zeker niet als met meerdere kleppen per cilinder.

Een innovatieve oplossing is de nokkenasloze motor. Er zijn veel fabrikanten bezig met deze techniek, maar van grootschalige serieproductie is nog geen sprake. Koenigsegg was er dichtbij met de Tiny Friendly Giant, een driecilindermotor zonder nokkenassen met 600 pk.

Heeft mijn auto een distributieriem of ketting?

Goede vraag! Een van de meest eenvoudige manieren is de motor te bekijken. Als er aan de voor- of achterkant van de motor plastic kappen zitten, is de kans groot dat er een distributieriem aanwezig. Een distributieriem werkt namelijk separaat naast de motor en is meestal ‘droog’. Dit is niet altijd het geval, want de distributieriem bij diverse Stellantis-motoren hebben een natte riem die door een oliebad gaat.

Dat klinkt niet al te betrouwbaar en helaas blijkt dat ook niet altijd zo te zijn. Het makkelijkste is om het met het chassisnummer de motorcode te achterhalen. Dan kan de dealer – of Google – in kwestie precies uitwijzen welk type motor je hebt en of deze een distributieriem (of ketting) heeft. Mocht je twijfelen, is het raadzaam om merk- of modelspecifieke fora te raadplegen.

Wanneer moet ik een distributieriem vervangen?

Een distributieriem moet om de zoveel tijd vervangen worden. Dat hangt af per motor en type auto, maar de stelregel is om de 100.000 kilometer of om de vijf jaar, dat wat eerder komt. Als je 100.001 kilometer rijdt of vijf jaar en één dag wacht is het niet zo dat de distributieriem in één keer knapt, maar je begeeft je wel in een ‘spannend’ gebied. Bij sommige auto’s is het raadzaam of (veel eerder) de distributieriem te vervangen.

Met name bij de PureTech-motoren van PSA/Stellantis is het raadzaam om het juist (veel) eerder te doen, om de 60.000 kilometer. Sowieso moet je niet alleen naar kilometers kijken. Bij een auto waar alleen lange stukken rustig mee gereden wordt, gaat de distributieriem veel langer mee. Auto’s die veel stadskilometers maken

Wat zijn de symptomen dat de distributieriem vervangen moet worden?

Een distributieriem moet vaker vervangen worden, maar het prettige daaraan is dat de fabrikant daar rekening mee heeft gehouden. Een distributieriem is vaak goed te inspecteren. Deze is aan slijtage onderhevig. Het is belangrijk dat de vertanding blijft werken, als deze versleten is, kan de riem ‘verspringen’.

Hierdoor staat de riem niet meer op de goede positie. Het motorstoringslampje zal gaan branden. Blijf je doorrijden, dan merk je dat de motor telkens moeilijker aanslaat en niet zo mooi draait. Het is niet zo dat de riem ook een keer de goede kant op verspringt. Met andere woorden: het gaat alleen maar erger worden. Hoe langer je doorrijdt, hoe meer schade je aanbrengt aan de motor.

Wat zijn de kosten om een distributieriem te vervangen?

Uiteraard hangt het heel erg af van het type auto. De riem zelf kost een paar tientjes, dus zijn de kosten niet. Het zijn vooral de arbeidsuren. Gemiddeld genomen kost het bij een eenvoudige kleine auto zo’n 500 euro en bij een grotere zware auto kan dat oplopen tot 1.200 euro of meer.

Deze bedragen kunnen natuurlijk nog verder oplopen als de werkplaatschef van de garage adviseert om meteen wat onderdelen ‘mee te nemen’, denk aan de waterpomp en/of spanrollen. Als je dan toch bezig bent, kun je die meteen meenemen. De uiteindelijke rekening kan zo een stuk hoger oplopen, maar dan zit je wel weer even safe.

Wanneer moet ik een distributieketting vervangen?

Vroeger was het antwoord op die vraag simpel: nooit. Je had juist een auto met distributieketting omdat je niet dat gezeur wilde hebben met het vervangen van de riem. Toch blijkt het nu niet helemaal waar te zijn. Je moet een distributieketting vervangen, wanneer de motor begint met het maken van een ratelend geluid. Beter is om van tevoren te controleren welke motor je hebt en wat de beste kilometerstand is om het preventief te vervangen.

Er zijn veel redenen voor, maar de combinatie van een distributieketting en enorm lange onderhoudsintervallen is geen goede. Als de olie niet vers genoeg is, kunnen de kettingspanners niet hun werk goed doen. Als de spanners niet goed functioneren, kan de ketting gaan rekken. Hierdoor lopen de nokkenassen en dus de kleppen niet helemaal op het juiste tijdstip, waardoor de motor minder fraai loopt.

Wat zijn de symptomen dat de distributieketting vervangen moet worden?

Je hoort de motor ratelen als deze koud is. Het geluid is in het begin het ergste. Als je dus een auto wil gaan bekijken, vraag of je de motor koud kunt horen. Een warme motor klinkt over het algemeen wel goed, maar juist als de olie nog niet overal warm is, kun je horen waar het misgaat. Verwar het ratelen niet met tikken. Als de olie koud is, is deze nog vrij dik. Hierdoor maken de klepstoters in het begin ook een wat tikkend geluid. Dat is niet erg. Het gaat echt om een ratel.

De ratel zal ook telkens langer gaan duren. Eerst een seconde, dan twee tot drie, enzovoort. Als de motor warm is, kan deze keurig te lopen en lijkt er dus niets aan de hand. Dat is dus absoluut geen garantie. Op dat moment kan de ketting al iets zijn versprongen. Met een ODB-lezer zou je het uit kunnen lezen of dat het geval is.

Wat zijn de kosten om een distributieketting te vervangen?

Deze vraag is niet een op een te beantwoorden, want het hangt af van het type auto, motor en aandrijflijn. Het grote probleem is dat een distributieketting eigenlijk niet ontworpen is om vervangen te worden, zoals bij een distributieriem. Bij auto’s met alleen voorwielaandrijving en een drie- of viercilindermotor overdwars voorin, is het redelijk te doen. Qua kosten moet je denken aan 1.500 euro.

Heb je een grotere auto met zescilinder of V8 in lengterichting en vierwielaandrijving, dan kost het soms een veelvoud, van bedragen van 2.500 tot 4.000 euro komen voor. Het is zeer afhankelijk van de auto wat de exacte kosten zijn, maar hoe simpeler de auto, hoe goedkoper het is. Dan weet je meteen waarom die grote SUV’s en sedans met enorme motoren relatief goedkoop zijn.

Houd er ook rekening mee dat een auto met distributieketting meer dan één ketting kan hebben. Er zijn viercilinder motoren met twee distributiekettingen (denk aan de Ingenium-diesels van Jaguar Land Rover) en V6 en V8 motoren (van Audi bijvoorbeeld) met maar liefst vier stuks. De kettingset met spanners kosten meestal rond de 300 tot 600 euro. Het probleem is dat de garage er uren mee bezig is om het vervangen. Vaak de monteur in kwestie je adviseren om meer dingen te vervangen als je toch bezig bent.

Conclusie distributieriem of distributieketting

De distributieriem of distributieketting is een essentieel onderdeel van de verbrandingsmotor. Eigenlijk ontkom je er bijna niet aan bij een occasion van vijf tot tien jaar met een hogere kilometerstand. Het is een grote uitgave om de distributie te vervangen, maar wel aan te raden als je langere tijd met een auto door wilt rijden.

Lees ook: Hoelang gaat een auto eigenlijk mee?