Mensen zijn tot geweldige dingen in staat. Zeker wanneer het aankomt op onze favoriete uitvinding ooit: de auto. Kijk bijvoorbeeld naar de absolute topklasse, de weelderige GT’s en limousines uit je dromen. Dat zijn stuk voor stuk prachtige, handgemaakte kunstwerken op wielen – monumenten van de mens en zijn inventiviteit. We hadden ooit het voorrecht om een kort moment langs de lijn te staan in de Bentley-fabriek in het Britse Crewe. Alles verloopt daar gestaag en met de grootste aandacht voor detail. Het vervaardigen van een stukje hout voor het interieur duurt vier weken. Grote huiden van gekoesterde stieren worden met geoefende vingertoppen nagelopen op de kleinste imperfecties. Er lopen per dag niet meer dan 41 Continental GT’s van de band, en slechts zes Mulsannes. Vergelijk dat eens met een andere fabriek uit het Volkswagen-concern: die van Seat in Martorell, net buiten Barcelona. Hier wordt elke 40 seconden een nieuwe auto gebouwd van de types Ibiza, Leon en Audi Q3. Pure massaproductie op vlotte lijnen waar veel werk niet door mensen, maar door robots wordt verricht. Je kunt er minachtend over doen.

Is dit niet nog veel indrukwekkender dan wat ze bij Bentley klaarspelen?

Zelfs de meest bescheiden hatchback, bereikbaar voor velen, is met zoveel precisie gebouwd en is zo uitgekiend en betrouwbaar dat hij net zo goed een product van raketgeleerden had kunnen zijn. Bij TopGear vieren we het bestaan van de moderne auto dagelijks, zonder eigenlijk te beseffen hoe ongelooflijk het is dat hij bestaat. Dit soort modellen rijdt overal rond, maar ze moeten allemaal wel even uit uiteenlopende basismaterialen worden gevormd en in elkaar gezet. Het is de hoogste tijd dat we dit proces van dichtbij gaan bekijken, en de onlangs aangezwengelde productie van de gloednieuwe Ibiza lijkt ons een mooie gelegenheid. Seat Martorell werd geopend in 1993. Het is een imposant complex, gelegen naast het hoofdkantoor van het merk en bestaande uit meerdere grote hallen met elk hun eigen expertise. Er worden hier iedere dag 700 nieuwe Ibiza’s gemaakt, die elk bestaan uit zo’n 3.000 onderdelen en in totaal 12 kilometer door de fabriek hebben afgelegd wanneer ze bij de eindcontrole belanden. Deze bewogen reis begint bij de Press Shop, waar de verschillende carrosserie- en ophangingsdelen worden geproduceerd.

Hoe ziet dit gedeelte van de fabriek eruit?

De verzameling enorme, zware, verweerd uitziende stalen bouwwerken is niet te missen wanneer je dit gedeelte van de fabriek betreedt. Dit zijn de mallen, in totaal zo’n 500 stuks, waarmee de verschillende onderdelen op twee productielijnen worden geperst. Wanneer er een voorraadje van een bepaald onderdeel is aangelegd, worden de mallen gewisseld – een proces dat tot 15 minuten duurt – en begint men aan het volgende. Om de zijkant van een Ibiza te maken, van het schutbord tot het achterlicht, zijn zes mallen nodig die een simpel vel plaatstaal in evenzoveel stappen in de juiste vorm dwingen met een onvoorstelbare kracht van 81.000 kilonewton. Een deur bestaat uit vier delen die elk apart geperst moeten worden. In totaal spuugt deze Press Shop, de snelste in alle VW-fabrieken, er per dag ruim 38.000 onderdelen uit.

‘Er klinkt gezoem, gesis, geluid van staal op staal. Vonken vliegen hoog en ver. Het ruikt raar’

Enorme takels aan het plafond bezorgen grote stapels van het basismateriaal op het beginpunt van de Ibiza-lijn. De persen opereren in een soort grote kast, waar we niet in mogen – we kijken toe door de ramen. Het is bizar om de gigantische, loodzware machines met zoveel snelheid en precisie te zien bewegen. Het proces maakt veel herrie, maar de kast werkt dempend, en de ruim 180 mensen in deze hal zijn eraan gewend. Stukken staal die al goed herkenbaar zijn als auto-onderdelen worden aan het eind van de lijn op grote karren gesorteerd. Af en toe wordt er een uitgepikt en checkt men nauwkeurig of het binnen de geaccepteerde toleranties valt. Zo niet, dan wordt de lijn gestopt om het probleem te verhelpen.

Waar gaan de onderdelen daarna heen?

Hierna komen ze bij de volgende hal: de Body Shop. Hier gebeurt op het moment weinig, want het is pauze en de fabriekswerkers zitten buiten om een welverdiend straaltje zon te pakken. De grote, oranje robots – in totaal bijna 1.100 stuks, verdeeld over de verschillende modellijnen – staan er akelig stil bij achter hun omheining. Wanneer alle mensen terug op hun post zijn, begint het grote schouwspel.
De robots slaan aan het dansen. Ze dartelen ogenschijnlijk gewichtsloos in het rond, passeren elkaar rakelings, perfect gechoreografeerd, terwijl de ene een onderdeel vasthoudt en de andere puntlassen aanbrengt met millimeternauwkeurigheid. Er klinkt gezoem, gesis, geluid van staal op staal. Vonken vliegen soms meters hoog en ver. Het ruikt raar. Al snel ontstaat er iets wat lijkt op een chassis: een bodem, een schutbord, wielkasten, een paneel dat de achterkant moet gaan worden. We spotten verschillende staalsoorten; zaken als de dorpels en deurposten worden opgetrokken uit extra sterk materiaal. Je kunt de verankering voor stoelen en gordels zien zitten, verkleurd van de hitte van het lassen. Men bekijkt of er tijd is om de band stop te zetten, zodat we de kale MQB-basis van dichtbij kunnen bekijken en foto’s kunnen maken. Er komt groen licht: een groot automerk zet haar fabriek kortstondig stil voor TopGear. Dat we dat ooit zouden opschrijven…

Wat is de volgende halte in de fabriek van Seat?

We kunnen de lijn niet volgen naar het volgende station, waar de carrosserie zijn definitieve vorm krijgt, wordt voorbehandeld en in de kleur wordt gespoten die zijn toekomstige eigenaar heeft besteld. Delen van de fabriek zijn momenteel niet toegankelijk voor media, vanwege het opstarten van de productie van Seats nieuwe kleine SUV, de Arona. Die is op het moment dat we hier zijn nog niet gepresenteerd, en dus een groot geheim. We wijken daarom uit naar de hal waar de techniek wordt voorbereid. Dit is een wondere wereld op zich: de vloer is vergeven van zwarte lijnen die gevolgd worden door af en aan rijdende robotkarretjes. Beladen met motorblokken, ophangingsdelen en accessoires als dynamo’s en turbo’s begeven ze zich autonoom door de fabriek. Ze lijken onverstoorbaar, maar stoppen uiteraard voor mensen en voor elkaar. Er zijn in totaal 37 routes – niet allemaal op deze afdeling, trouwens – waarover 100 van deze fascinerende dingen opgeteld zo’n 1.600 kilometer per dag afleggen. De motoren en versnellingsbakken worden niet hier gemaakt, maar min of meer kant en klaar geleverd vanuit andere VW Groep-fabrieken. De verschillende drie- en viercilinder benzine- en dieselmotoren, die allemaal door elkaar langskomen, worden hier gekoppeld aan een transmissie. Ze belanden tussen de juiste voorwielophanging, compleet met stuurhuis, en ontvangen een uitlaat.

Is dit wat ik me voorstel van een autofabriek?

Ja: een non-stop bewegende productielijn met mensen die dingen monteren, aansluiten en controleren. Ze werken vlot en doelgericht en schijnbaar zonder al te hoge druk; ze poseren kort voor onze fotograaf terwijl de band gewoon doorloopt. Uiteindelijk leveren ze complete brokken techniek af, klaargestoomd voor de volgende halte elders op het fabrieksterrein: ‘de bruiloft’. Dit is het moment dat een aandrijflijn in zijn aangewezen auto belandt. We zien de carrosserieën binnenkomen, bungelend boven onze hoofden: gespoten en wel, compleet met dashboard en een wirwar aan slangen en stekkers. De auto’s kruipen een hooggelegen station binnen, waar ze een voor een halthouden en van onder worden belaagd door een naderend platform met een motor, bak en veerpoten erop. Het is een mooi moment waar eigenlijk elke nieuwe eigenaar even bij zou moeten zijn: het samenkomen van de belangrijkste elementen van zijn auto. Wanneer alles op zijn plek zit, friemelen robots aan de onderkant en draait een Seat-dame allerlei moertjes aan onder de motorkap. Dan zakt het platform naar beneden, komt de band weer in beweging en gaat de betreffende Ibiza verder als één geheel.

‘Een groot automerk zet haar fabriek kortstondig stil voor TopGear. Dat we dat ooit zouden opschrijven…’

Verderop in de hal wacht de auto’s een uitgebreide collectie onderdelen: koplampen en achterlichten, bumpers, stoelen, wielen, stukjes interieur. Maar ook complete deuren, die al enige tijd met de auto ‘meereizen’ op een aparte band. De logistiek gaat ver en diep: dit is waar de kleur, uitvoering en opties van de auto gaan tellen. Alles moet kloppen, en we zijn blij dat wij niet degenen waren die ooit dit waterdichte systeem moesten uitvinden om alles feilloos samen te brengen.

Is de auto nu bijna klaar?

In dit late stadium van de productie is het een waar mierennest rond de auto’s. Er werken in deze hal 400 mensen per dienst, met twee diensten per dag – binnenkort drie, wanneer de Arona op stoom komt. Ze schuiven af en toe door langs de lijn, zodat ze niet steeds dezelfde taak hoeven uit te voeren. Het valt op dat er afwisselend Ibiza’s van het nieuwe én het oude model langskomen – dit schijnt de komende vier maanden nog even zo te blijven om uitstaande orders te completeren. Af en toe komt er ineens een voltooide auto door de wandelgang rollen – als er bij het eindstation een onjuistheid wordt ontdekt, wordt dit bij de betreffende halte langs de lijn nader onderzocht. Tja, het eindstation. De plek waar mensen met spreekwoordelijke vergrootglazen kijken of alles in orde is: is de lak smetteloos, lekt de carrosserie nergens, functioneren de techniek en de elektronica voor de volle 100 procent. Ook hier mogen we niet bij zijn, alweer vanwege de Arona, die hier al in zeer beperkte aantallen van de band komt. We zullen de Ibiza’s die we vandaag tot stand zagen komen dan ook niet horen starten of zien rijden. Althans, niet vandaag. Modern en doorontwikkeld als ze zijn, komen we ze de komende 30 jaar vast nog wel eens tegen.

Reacties

Geef een reactie

(verplicht)

Meer van TopGear