Ferrari F12tdf

Als de Ferrari F12tdf het afscheid betekent van de atmosferische Ferrari’s, dan is het een groots saluut.

De Ferrari F12tdf zet je aan het denken

Na een middagje door het Italiaanse landschap scheuren in deze nieuwe Ferrari met liefst 780 pk, is het je vergeven dat je eventjes alleen met jezelf wilt zijn om daarna in een verduisterde kamer te gaan liggen om bij te komen. Het lijkt erop dat de F12dtf net zoveel vragen stelt als ie antwoorden geeft.

Zelfs F1 coureurs zijn onder de indruk

Een moment van beschouwing staat echter niet op het programma. In ieder geval niet vandaag. Maar op weg terug naar Fiorano, met het zweet in de handen en glinsterende ogen, krijgen we onverwacht wel vijf minuten tijd met de beroemdste Ferrari-employé, Sebastian Vettel. De dag ervoor tijdens de Finali Mondiali, het evenement ter afsluiting van het raceseizoen, heeft zijn Scuderia-teamgenoot Kimi Räikkönen de Ferrari F12tdf uitgeprobeerd door rondjes te tollen op het rechte einde van Mugello. Je kunt niet anders dan dol zijn op die jongen. Vettel heeft zojuist in de vallende avondschemering een paar wat meer weloverwogen rondjes afgewerkt op Fiorano.

Het pièce de résistance van de F12tdf is natuurlijk het vierwielstuursysteem, ofwel passo corto virtuale (virtuele korte wielbasis). De techniek is afkomstig van ZF en maakt gebruik van elektromechanische actuatoren om te zorgen voor een zekere mate van toespoor en uitspoor van de achteras. Volgens Ferrari werkt dit in samenspel met de vooras, en het draagt bij aan een enorme toename van de stabiliteit en de wendbaarheid bij hoge snelheden. Voor Vettel is dit uiteraard gesneden koek, maar met 1.415 kg (leeg) weegt de Ferrari F12tdf ruwweg het dubbele van de SF15-T, Vettels behoorlijk overtuigende F1-bolide van afgelopen seizoen.

Dus wat vindt hij ervan?

‘Het is echt ongelooflijk hoe stabiel en uitgebalanceerd hij is bij hoge snelheden’, zegt hij, met dezelfde brede grijns die we dit seizoen zo vaak op zijn gezicht zagen als hij op het podium stond. ‘Hij is onvoorstelbaar snel, maar vooral de manier waarop hij Bocht 7 neemt (de beruchte snelle links-rechts-slinger op Fiorano) is waanzinnig.’

Weer die brede grijns. Vettel, een anglofiel met een gedegen parate kennis van Fawlty Towers, Little Britain en nog veel meer, speelt soms de kwajongen. Maar hij bezit ook het hoog-sensitieve zitvlak van een viervoudige F1-wereldkampioen, en bovendien weten we van onze eigen ietwat bibberige exercitie van vijf rondjes op Fiorano dat hij gelijk heeft. Waarna we als klap op de vuurpijl ook nog mee mochten op een zinderend proefrondje met de eerste testrijder van Ferrari, Raffaele de Simone, die het asfalt in Bocht 7 liet schroeien. Eigenlijk zou het niet mogelijk moeten zijn dat iets met de motor voorin, en met een dergelijk gewicht, zo wendbaar is als deze Ferrari.

Vernoemd naar de 250 GT Speciale, maar van een totaal ander kaliber

De F12tdf mag dan vernoemd zijn naar de 250 GT Speciale uit de jaren vijftig die drie achtereenvolgende jaren (1956, 1957 en 1958) de beroemde Franse wedstrijd over de weg won, evenals de Targa Florio en andere sepia-getinte klassiekers, maar vergis je niet: deze nieuwe auto is een echt revolutionaire Ferrari. Op basis waarvan wij willen stellen dat ‘tdf’ (een wielerkoers bezit de rechten op de voluit geschreven woorden) als aanduiding wat misplaatst is, behalve dan dat niemand minder dan Piero Ferrari zelf ‘m heeft geopperd, naar aanleiding van gesprekken met zijn ouwe – de Ouwe – in de tijd dat de productieauto’s van Ferrari moeiteloos de overstap naar het circuit maakten.

Een ongekende filosofie

Gezien het feit dat de 488 GTB er 670 pk uit weet te persen en met zijn prestaties op de weg de LaFerrari-hypercar naar de kroon steekt, heeft de Ferrari F12tdf een andere missie. Hij getuigt van een nogal onconventionele filosofie, waardoor Ferrari zowel zichzelf als z’n klanten voor een flinke uitdaging stelt.

‘Op Fiorano is de F12tdf twee seconden
sneller dan de 599 GTO. Binnenkort
heeft Ferrari een tijdmachine nodig
om sneller te kunnen gaan’

Oké, halverwege de jaren tachtig had Honda de Prelude met vierwielbesturing, en de huidige Porsche 911 GT3 heeft een actieve achteras. Maar na de opzettelijk onvoorspelbare en eerlijk gezegd bijna bipolaire 599 GTO, begeeft Ferrari zich met de F12tdf weer op het terrein waar met behulp van de allernieuwste avionica wordt gestreefd naar superwendbaarheid. ‘We lopen ver voorop wat betreft technologie’, zegt De Simone. ‘Je hebt een geraffineerde coureur nodig om het beste uit ‘m te halen, niet in termen van gevoel, maar om ‘m maximaal te laten presteren. Je kunt niet zomaar in de Ferrari F12tdf springen en helemaal tot het gaatje gaan. Je moet eerst leren waartoe ie in staat is, en dat kost heel wat meer ervaring dan bij de achtcilinder-auto’s.’ Het besturen van de F12tdf vereist uiterst lineaire en precieze input.

‘Ook al weet ik aanvankelijk niet wat ik doe in deze auto, ik weet altijd wel wat er uiteindelijk gebeurt’, voegt hij er geheimzinnig aan toe.

Eigenlijk is de F12tdf een onmogelijke auto

Voor de ontwikkeling van deze auto begon Ferrari met een uitgangspunt dat bijna niet realistisch was, en werkte van daaruit terug. De tdf heeft bredere voorwielen – 275 in plaats van 255 – maar het eerste prototype stond op 315-slicks. De Simone moet lachen als hij er weer aan denkt. ‘We maakten het allemaal zo moeilijk mogelijk, want we wisten dat als we alles in zo’n extreme set-up konden verwerken, het bij een normale configuratie natuurlijk helemaal goed zou uitpakken.’

‘Normaal’ is in deze context uiteraard een relatief begrip, niet in de laatste plaats omdat alles wat wordt aangedreven door een V12 van de buitencategorie is en automatisch tot het VIP-domein behoort, en elke V12 met het Steigerende Paard op het motorblok toegang krijgt tot de VVIP-room, waar de echt ondeugende dingen gebeuren. Niemand die een 6,2-liter F12 Berlinetta flink op de staart trapte, zal ooit hebben gedacht: ‘Hm, ja, hij is geweldig, maar hij kan wel een beetje meer vermogen gebruiken.’ Dat is juist wat de tdf heeft gekregen, meer vermogen: zevenhonderdentachtig paardenkrachten (helemaal uitgeschreven om nog meer indruk te maken), in vergelijking met die deerniswekkende 740 pk, voor een auto die 110 kilo gewicht is kwijtgeraakt.

Dat komt neer op een lichtelijk verbijsterend specifiek vermogen van 125 pk per liter. Hij haalt nu een toerental van 8.900 tpm en levert 705 Nm koppel bij 6.750 toeren per minuut. Belangrijker nog, vanaf 2.500 tpm staat dat koppel tot je beschikking.

De versnellingsbak heeft kortere verhoudingen

En die zijn uniek voor de tdf. Opschakelen gaat 30 procent sneller, terugschakelen 40 procent sneller. Hij trekt op van 0 naar 100 km/u in 2,9 seconden (onder de 3 seconden promoveren supercars naar de elitecategorie), en naar 200 km/u in 7,9 seconden, en hij gaat door tot 340 km/u. Op Fiorano is ie twee seconden sneller dan de 599 GTO. Binnenkort heeft Ferrari een tijdmachine nodig om sneller te kunnen gaan.

De remmen zijn afkomstig van de LaFerrari, en een heel scala aan nieuwe aero-foefjes zorgt ervoor dat Ferrari F12tdf 87 procent meer neerwaartse kracht vertoont dan de standaarduitvoering (230 kilo bij 200 km/u, volgens Ferrari). Hij heeft voorvleugels, end-plates en een grotere achterspoiler, en de uit koolstofvezel vervaardigde aero-brug op de voorvleugels leidt de lucht langs de auto. Actieve achterkleppen zorgen ervoor dat de expansie van de diffuser meer neerwaartse kracht opwekt óf de luchtweerstand vermindert, afhankelijk van de rijomstandigheden. Een heleboel van die toepassingen zijn uitgeprobeerd op de 599XX-raceauto.

De carrosserie is ingrijpender aangepast dan de foto’s doen vermoeden. Vergelijk bijvoorbeeld de achterzijraampjes eens met die van de gewone F12, en let eens op de helemaal nieuw vormgegeven achterruit. Die staat in een schuinere hoek en werkt als een spoiler. De knalgele kleur van het presentatiemodel werpt een fel, genadeloos licht op de aero-toevoegingen. Ik denk dat het in rood beter werkt, maar ik zou de mijne in zwart bestellen omdat dat zo lekker agressief is.

‘Als je ‘m op de juiste manier behandelt,
is ie net zo behendig als een kleinere,
lichtere auto met middenmotor’

Drie woorden: geen brokken maken

Het is altijd weer geweldig om met een nieuwe Ferrari de Pista di Fiorano op te gaan. De haarspeldbocht aan het einde van het – razendsnelle – rechte stuk heeft de afgelopen jaren al heel wat slachtoffers geëist. Aan de andere kant: we zijn hier niet om tijd te verknoeien en we moeten uiteraard een natuurlijk aangezogen V12 zien te beteugelen. De eerste indrukken zijn die van een auto die nog sneller is dan de gewone F12, maar met een sublieme balans, een fenomenale wegligging en een fantastisch strak stuurgedrag. De hele aandrijving is al net zo bovennatuurlijk subliem. Als je een beetje snelheid maakt, voel je heel duidelijk de achteras in actie komen. In het begin voelt dat een beetje raar, en zelfs een tikkeltje verontrustend.

Als je de instellingen van de manettino op het stuur afwerkt, begint de tdf heel wat meer van je te vergen. De Simone heeft gelijk: het is verstandig om lineair en progressief te werk te gaan. Dit is een achterwielaangedreven GT met de motor voorin die probeert om het dynamische rijgedrag van een kleinere, lichtere auto met de motor in het midden na te doen. Pronken met overstuur staat niet hoog op z’n prioriteitenlijstje. Hij stuurt net als de F12 (twee keer rond van de ene kant naar de andere), dat op het randje van het hyperactieve lijkt te zijn tot je het in de vingers krijgt.

Voeg daar een chassis aan toe waarvan de achteras actief bijdraagt aan de manier waarop de Ferrari F12tdf instuurt en z’n lijn behoudt. En tel dáár nog wat duizelingwekkende snelheid bij op, waarna je zult moeten toegeven dat de tdf behalve een stuk hoogstaande techniek een soort religieuze ervaring is.

Ferrari’s zijn vandaag de dag uitzonderlijk goed gemaakt. De Ferrari F12tdf is niet helemaal uitgekleed ten behoeve van z’n prestaties, maar in de portieren is zichtbaar koolstofvezel verwerkt, en de stoelen zijn werkelijk weergaloos. Los van een paar minder chique zichtbare schroefkopjes en die verdomde indicatorknopjes op het stuurwiel, is er weinig op aan te merken. Er bestaat geen mooiere manier om vrede te hebben met het leven dan achter het stuur van een grote Ferrari GT met de motor voorin te gaan zitten, ook al is dat maar tijdelijk.

Dan nu de heuvels in, en over een paar wegen die door de testrijders van Ferrari worden gebruikt voor het betere testwerk. Sommige trajecten hebben echt een hemeltergend wegdek, een eerbetoon aan de grillige topografie en de vervallen infrastructuur van deze streek. Opvallend genoeg ligt de tdf op een effectievere manier laag dan de standaard F12, en de manier waarop ie op deze slingerwegen bergop en bergaf het bochtenwerk ondergaat, is echt indrukwekkend voor een auto van z’n afmetingen, gewicht en uitvoering. De schokdemping is subliem, dankzij de opnieuw getunede derde-generatie-uitvoering van de Magnetic Ride, en hoewel de vering 20 procent strakker staat afgesteld dan daarvoor, kun je nog steeds met een krankzinnige snelheid over onvoorspelbaar golvend wegdek jakkeren.

Die bredere voorbanden – op maat gemaakte Pirelli P Zero’s – zorgen voor een onvoorstelbare grip, en hoewel hij op zich net zo stuurt als de F12, maken de achterwielbesturing, de elektronica van het chassis en het e-differentieel het mogelijk om bochten in te gaan en uit te komen met snelheden die volgens de natuurkundewetten onmogelijk zou moeten zijn. Als je ‘m op de juiste manier behandelt, heeft ie de onverstoorbaarheid, de balans en de behendigheid van een kleinere, lichtere auto met de motor in het midden, in combinatie met het geweld en het kolossale vermogen van een grotere, atmosferische V12. Maar als je niet weet hoe ver je kunt gaan, dan zou je willen dat je in een andere maar ontegenzeglijk mindere auto zat.

Je kunt zeggen wat je wilt over Ferrari, maar de F12tdf is zeer zeker niet zomaar weer een kaskraker in beperkte oplage (799 stuks, bijna vijf euroton in Nederland, ruim drie in België, uitverkocht). Het is niets minder dan een quasifilosofisch traktaat over prestaties uit de buitencategorie, een staalkaart van indrukwekkende ambities. Ferrari heeft een overzichtelijke klantenkring, dus de gelukkige kopers hebben vast al vijf Ferrari’s in de garage staan. Maar zo een zullen ze niet hebben. We zijn er niet van overtuigd dat ze allemaal verliefd zullen worden op de Ferrari F12tdf, zo extravagant als ie is, en hoe harder je met ‘m rijdt, hoe meer je aan de bak moet. Net als voor het leven zelf geldt voor de F12tdf dat hij je teruggeeft wat je erin hebt gestoken.

Ferrari F12tdf

Motor
6.262 cc
V12
780 pk @ 8.500 tpm
705 Nm @ 6.750 tpm

Aandrijving
achterwielen
7v automaat

Prestaties
0-100 km/u in 2,9 s
top 340 km/u

Verbruik (gemiddeld)
15,4 l/100 km
360 g/km CO2

Afmetingen
4.656 x 1.961 x 1.273 mm  (l x b x h)
2.720 mm (wielbasis)
1.415 kg
92 l (benzine)
bagageruimte n.b.

Prijs
uitverkocht