’De gezonken Felicity Ace wordt niet geborgen en de 4.000 auto’s ook niet’

Sinds gisteren zijn er iets meer Golfjes in de zee, maar dan wel op 3.000 meter diepte. Het vrachtschip Felicity Ace, vol met auto’s van Volkswagen, Audi, Porsche, Bentley en Lamborghini, zonk gisteren na bijna twee weken in brand te hebben gestaan. De grote vraag is natuurlijk: wat nu? Het klinkt niet als een goed idee om het schip inclusief de 4.000 auto’s te laten liggen op de bodem van de oceaan, maar hoe moet je zo’n enorm schip met zo’n vracht weer boven water halen? Het simpele antwoord is: niet.

TopGear vroeg het na bij het Nederlandse Boskalis, het bedrijf dat de Felicity Ace zou bergen. Zij konden niets over het schip en de situatie prijsgeven. Daarop richtten we ons tot Koole Contractors. Dit bedrijf nam Mammoet Salvage over, dat op zijn beurt een paar jaar geleden samen met Boskalis de gezonken Baltic Ace mocht bergen. Net als de Felicity Ace was dit een vrachtschip om auto’s mee te vervoeren, ook wel een roll-on-roll-off-schip genoemd (of RoRo). Koole specialiseert zich in minder urgente bergingen, maar ondanks dat ze niet actief betrokken zijn bij de berging van de Felicity Ace, hebben de bedrijven onderling nauw contact.

‘De Felicity Ace wordt niet geborgen, en de auto’s ook niet’

TopGear vroeg berger Gijs Olsthoorn van Koole Contractors wat hij denkt dat er met het 200 meter lange roll-on-roll-off-schip, inclusief alle Audi’s, Porsches, Bentley’s, Lamborghini’s en Volkswagens, gaat gebeuren. Hij vertelt ons: ‘Ik weet 100 procent zeker dat ie niet meer omhoog komt. Wellicht zal er een kleine poging gedaan worden om nog wat gevaarlijke materialen te bergen, maar die kans zie ik ook als nihil.’ Dat klinkt vrij definitief.

Kun je een schip bergen op 3.000 meter diepte?

Is het dan onmogelijk om het vrachtschip te bergen op zo’n diepte? ‘In theorie is alles mogelijk. Praktisch gezien zou tot 3.000 meter het een en ander mogelijk zijn, maar er is wel met zekerheid te zeggen dat dat niet gaat gebeuren’, aldus Olsthoorn. ‘Het is supercomplex op zo’n diepte. 3.000 meter is zo verschrikkelijk diep, daar heb je haast geen materieel voor beschikbaar om dat nog voor elkaar te krijgen. Het meest voor de hand liggende is een ROV, een op afstand bestuurbare duikboot. Die is op 3.000 meter ook heel beperkt.’

Mag je een schip zomaar op de bodem laten liggen?

De Felicity Ace ligt momenteel in niemandsland, zo beaamt Olsthoorn. ‘200 nautische mijl, dat is de grens van het economische gebied [van Portugal, red.]. Op het moment dat daar olie of iets dergelijks komt, eist een land dat alsnog wel op. Maar wat betreft de vorderingen of de plicht om iets op te ruimen, die zijn er niet meer op die afstand’, zegt hij. Het Japanse MOL, de eigenaar van het schip, mag de Felicity Ace dus legaal laten liggen op de bodem. Eventuele lekkage van schadelijke stoffen zal worden opgeruimd.

Is de Felicity Ace expres tot zinken gebracht om kosten te besparen?

Als we even ons aluhoedje opzetten, komt het wel erg goed uit dat een schip vol afgeschreven auto’s niet meer geborgen hoeft te worden. Immers, waarom zou je 4.000 auto’s van boord tillen en demonteren of recyclen als je ze ook in één keer kunt laten verdwijnen… Is er een kans dat de Felicity Ace met opzet op deze plek tot zinken is gebracht?

Volgens Olsthoorn is het standaardprocedure dat de brandende Felicity Ace een heel eind weg werd gesleept. ‘Wat je preventief doet is een schip niet bij de haven positioneren, dat zou grotere consequenties kunnen hebben. Dat wil je nooit. Als een schip dreigt te zinken, dan sleep je hem niet naar een haven. Daarom blijven ze op diepe wateren. Het is niet doelbewust in de vorm van, “dan ligt hij lekker diep en hoeven we er niet meer naar om te kijken”‘, zegt de berger.

‘Daarnaast is het principe van bergingscontracten dat je hem redt, dat is zo ingebouwd wereldwijd, al honderd jaar. Dat het voor een berger aantrekkelijk is om te hulp te schieten en om het schip ook te redden, en niet om een slaatje eruit te slaan. De partijen die ermee bezig zijn geweest – zoals het Nederlandse Boskalis/Smit – daarvan is het verdienmodel dat de berging slaagt. De eigenaar [van het schip, red.] kan wel zeggen, “joh, laat maar gaan”, maar dan zou zo’n berger ook zeggen dat ze hem liever wél willen redden.’

Wat gebeurt er met alle vloeistoffen in de auto’s?

Maar hoe zit het dan met de bijna onzichtbare beestjes die zich ongeslachtelijk voortplanten op de bodem van de oceaan? Daar maakt Olsthoorn zich niet zo druk om: ‘Op die diepte heb je sowieso minder weersomstandigheden, weinig stromingen en weinig licht. Alle materialen blijven op die diepte veel langer in het schip. De olie wordt heel koud en minder vloeibaar en zal niet zomaar ontsnappen.’

Hij vult aan: ‘Heel veel omstandigheden maken het dat het daar heel veilig ligt. Als een schip voor de kust ligt en er ontstaat een storm, kan het openscheuren, waarna alles op het strand komt. Op 3.000 meter diepte heeft het weer geen invloed op het schip. Je kunt er wel van uitgaan dat hij blijft liggen met alles aan boord.’

Is er uiteindelijk iets bekend over de oorzaak van de brand op de gezonken Felicity Ace?

‘De exacte situatie aan boord is nooit echt bekend geworden. Ze hebben niet het hele schip kunnen onderzoeken, door de warmte en dergelijke’, weet Olsthoorn. Er waren vorige week mensen aan boord om een blik te werpen, maar hoewel de brand inderdaad geblust was, bleef de warmte op het schip nog lang hangen. Bovendien zal het niet overal begaanbaar of veilig zijn geweest om rond te kijken.

Hoe nu verder?

Volgens Olsthoorn zijn bergingsbedrijven druk bezig met het schrijven van plannen voor dit soort scenario’s. Zo staan er tegenwoordig steeds vaker elektrische auto’s aan boord. Daar moeten procedures voor bedacht worden, en er moeten mensen klaarstaan met kennis over specifieke schepen. ‘Dat is denk ik goed nieuws, anders ga je dit steeds vaker krijgen’, sluit hij af.

Deze 4.000 auto’s stonden aan boord van de Felicity Ace

Audi’s, Porsches, Bentley’s, Volkswagen en zeldzame Lamborghini’s

LEES VERDER