Op 4 november 1998, rond vier uur ’s ochtends, reed Kazuhiko ­‘Smokey’ Nagata vanaf de vluchtstrook op de A1(M) de tweede rijstrook op en ging daar stilstaan. Het regende en het kwik stond iets boven het nulpunt. Vervolgens ging hij vol op het gas, liet de koppeling opkomen en gaf midden op de weg een monsterlijke burn-out ten beste. Met de Midlands in bandenrook gehuld, trok Smokey op in zijn zwaar opgevoerde, in Japan geregistreerde, goud gespoten Toyota Supra met dik 1.000 pk, met maar één ding in gedachten: 200 mph (320 km/u) halen. En ja, hij staat inderdaad niet met zijn Supra op de foto – want die is al verkocht. Door wat problemen (bij één poging liep de motor niet perfect, bij een volgende wilde de auto zich bij een snelheid van zo’n 305 km/u van zijn motorkap ontdoen) moest hij het een paar keer proberen, en uiteindelijk haalde hij de 200 mph nét niet: 194 mph, oftewel dik 310 km/u. Nog altijd ongelooflijk snel, en meer dan genoeg om het twijfelachtige record van ‘de hoogste snelheid ooit gemeten op een openbare autoweg in het VK’ op te eisen. Smokeys pogingen eindigden toen blauwe lichten de winterse nachtlucht kleurden en de politie de achtervolging inzette. Hij werd gearresteerd en bracht een nacht in de cel door. Daarna vloog hij terug naar Japan, bezorgd dat dit het einde van zijn tuningbedrijf betekende. Het tegenovergestelde bleek het geval. Zijn escapades haalden de voorpagina’s en de korrelige beelden van de camera’s die met tape op de auto waren bevestigd en waarop te zien was hoe hij over de snelweg raast, gingen onmiddellijk VHS-viraal. Smokey kreeg binnen de tuning-scene stante pede een legendarische status. Het was de ultieme pr-tool voor zijn bedrijf – Top Secret – om te laten zien dat hun auto’s echt serieus spul zijn. Inmiddels zijn we pak ’m beet twintig jaar verder, en door de sociale media heeft een nieuwe generatie kunnen kennismaken met de beelden van die ijskoude, natte nacht. Ze blijven indrukwekkend. Of waanzinnig. Dus reisde TopGear ruim twee decennia na dato naar Japan om meer te weten te komen over de man, de mythe en de legende van die historische nacht.
‘Wat wil je weten?’ zegt Smokey terwijl hij, gezeten voor een van zijn meest iconische auto’s, zijn benen over elkaar slaat en een dikke wolk sigarattenrook uitblaast. We bevinden ons in zijn tuning-werkplaats in Chiba, en ik heb er geen moeite mee om te bekennen dat ik behoorlijk starstruck ben. Smokey is een ware internetbekendheid onder millennials: een virale superster die Kim Kardashian, Ronnie Pickering en de dame die een kat in een afvalbak gooide voorging. En het duurt niet echt lang voordat je erachter komt waar hij zijn cool klinkende bijnaam aan te danken heeft. Hij is een ouderwetse, straffe roker; het gebeurt maar zelden dat er geen sigaret losjes tussen de lippen van deze 56-jarige Japanner hangt. Ondanks die waanzinnige recordpoging op de snelweg ziet Smokey er niet uit als een gevaar voor de maatschappij. Hij spreekt bedeesd en tijdens het gesprek beweegt hij voortdurend onrustig, en met zijn tengere, broze gestalte lijkt hij zich als het ware in zichzelf terug te trekken. Maar het is niet verstandig om hem te beoordelen op hoe hij overkomt. In zijn binnenste gaat een uitzonderlijk extroverte persoon schuil. Iemand die allergisch is voor sociale onderdrukking en autoriteit. Maar vreemd genoeg manifesteert die kant van zijn gedrag zich alleen in een auto of in de buurt van auto’s.
‘Ik ben opgegroeid op een boerderij in Hokkaido’, zegt hij terwijl hij een hijs van zijn sigaret neemt. ‘Het is de noordelijkste prefectuur van Japan, en er is niet veel te doen. Mijn vader was gek op hard rijden, en die vonk sprong op mij over. Ik begon aan auto’s te sleutelen. Mijn eerste kocht ik op mijn vijftiende, een Mitsubishi Galant GTO. Het lukte me niet om hem op te lappen, dus hielp een plaatselijke baas van Toyota me om het ding weer aan de praat te krijgen. Toen we het voor elkaar hadden, begon ik ermee naar school te gaan. Maar dat mocht niet, want ik was pas zestien. Toen de leraren erachter kwamen, werd ik van school gestuurd.’

Kazuhiko ­‘Smokey’ Nagata heeft niet zo op autoriteit

Dat was niet de enige keer dat Smokey een aanvaring had met een autoriteit; en dan hebben we het niet alleen over zijn Britse uitstapje. ‘De Toyota-baas voelde zich verantwoordelijk omdat hij het ding aan de gang had weten te krijgen, en daarom bezorgde hij me een baantje bij Toyota. Ik was zestien – waarschijnlijk was ik hun jongste werknemer ooit. Vier jaar lang deed ik als monteur mijn stinkende best. Maar op een dag werd ik ontslagen. Ik had namelijk een Celica gekocht en daar tijdens werktijd aan gesleuteld. En dus wezen ze me de deur.’ In zijn vrije tijd scheurde Smokey met zijn Celica rond in de heuvels in de buurt van Hokkaido. Maar omdat er nergens races werden georganiseerd, pakte hij zijn koffer en vertrok naar het 1.200 kilometer verderop gelegen Tokio om zijn droom om autocoureur te worden waar te maken. ‘Ik had geen cent te makken, dus ging ik naar Trust, het tuningbedrijf achter GReddy. Daar mocht ik alleen knaldempers maken en aan turbo’s sleutelen, maar ik wilde meer. Ik wilde tunen om topsnelheden te bereiken. Dus werkte ik na de officiële arbeidstijd in de werkplaats aan mijn eigen projecten. Daar kwamen mijn bazen achter, en ze waren er niet echt blij mee. Maar ze knepen een oogje dicht, want ze wilden me niet kwijt. Dus werd het ons geheimpje. Top Secret.’

Top Secret was geboren

Vandaar de naam van het vooruitstrevende tuningbedrijf dat hij aanvankelijk in het verborgene opzette; inmiddels is hij er nu zo’n dertig jaar de baas van. En je kunt begrijpen waarom de vingers van Nagata-san in zijn tijd bij Trust begonnen te jeuken: het was begin jaren negentig, toen er een revolutie aan zat te komen die uiteindelijk zorgde voor gouden tijden in de tuning-branche. Er werden JDM-auto’s (Japanese Domestic Market) uitgebracht met enorm veel vermogen en potentieel. Auto’s als de Nissan R32 GT-R, de Toyota Supra en Mazda RX-7.
En de tuners gingen in die tijd helemaal los om te zien hoe hard ze die auto’s konden laten gaan. Het leidde tot een ware obsessie met snelheid. Een recordtijd voor 0-300 km/u op het circuit van Yatabe werd de felstbegeerde heldendaad in dat wereldje. Toen er vervolgens steeds meer autowegen kwamen, begon men het ook daar te proberen. En dan vooral op de Aqua-Line, een 9,6 kilometer lange tunnel onder de baai van Tokio die Smokey ’s nachts tot onderaardse testbaan diende. Smokey wil altijd alleen maar de allersnelste zijn, en daarbij heeft hij nooit een voorkeur voor een bepaald merk gehad. Vaak combineerde hij componenten van meerdere merken om Frankenstein-achtige, fel goudgekleurde (winnaars krijgen goud, of niet dan?) V-max-bolides te maken. In de loop der jaren heeft hij iedere generatie GT-R onder handen gehad; een R32 was ooit de eerste auto die Top Secret deed. Later wist zijn R33 Skyline GT-R op Yatabe in 17 seconden van 0 naar 300 km/u te gaan, en 328 km/u in de tunnel, toen ongetwijfeld het idee voor de poging op de A1(M) het eerst opkwam.

‘Mijn vader was gek op hard rijden, en die vonk sprong op mij over’

De poging op de Aqua-Line zou nooit zijn gedaan zonder de bijbel onder de tuning-tijdschrften, Max Power. Voor de jongere lezers: Max Power was een uniek tijdschrift over heftig vertimmerde auto’s. Net als het belachelijk maken van flitscamera’s en racen op parkeerplaatsen, was het immens cool. Het blad wist trefzeker op de tijdgeest in te spelen en de maandelijkse oplage bedroeg bijna een kwart miljoen. Dus toen de redactie aanbood om Smokey en zijn auto te laten deelnemen aan de Max Power Live-show, stemde hij in. Waarop het idee ontstond een poging te doen om die 200 mph op een openbare weg te halen. ‘Ik liet ook een filmploeg van een Japans tijdschrift – Option – per vliegtuig overkomen, anders zou ik allemaal maar saai vinden’, zegt hij, terwijl hij zijn volgende sigaret opsteekt en zijn Zippo-aansteker in zijn borstzakje laat glijden. ‘Het was het idee van Max Power om héél hard te gaan, en met de Supra zou het kunnen. Ik had een RB26DETT-motor uit een GT-R – Toyota’s 2JZ levert fantastisch veel koppel bij lage toeren, maar we hadden juist vermogen bij hoge toeren nodig, en met deze kon ik beter uit de voeten – en de carrosserie en de aero-extra’s van een Supra, die geweldig zijn voor zulke hoge snelheden. Ik wist precies waar ik mee bezig was, en ik wilde per se de beste fotografie en het beste filmmateriaal.’ Vandaar dat hij een hele dag overal waar het kon burnouts op het asfalt legde: naast een weide vol koeien, op een drukke rotonde en ten slotte midden op de A1(M), vlak voordat hij daar 310 km/u zou klokken.
‘Ik heb gedaan wat ik heb gedaan, en er gebeurde wat er gebeurde. Ik weet dat het moreel fout was, maar je kunt het niet meer terugdraaien. Ik moest mee naar het politiebureau, maar ik sprak geen woord Engels. Ze stopten me in een cel, totdat er een advocaat en een vertaler beschikbaar waren en ik voor de rechter kon verschijnen. Ik zei dat ik 195 km/u reed en mij werd voor tien jaar de toegang tot het Verenigd Koninkrijk ontzegd. Daarbij kreeg ik een internationaal rijverbod van een jaar en een boete van 155 pond, en ik moest de gerechtskosten van 35 pond betalen. Ik had geluk, ik dacht dat ik achter de tralies zou belanden. Ik ging naar mijn hotel, waar het wemelde van de journalisten en fotografen. Dus glipte ik door de achterdeur weer naar buiten en vertrok naar het vliegveld. De hele weg daarheen kneep ik hem, en pas toen het vliegtuig opsteeg, dacht ik: ik ben vrij – banzai!

‘Ik wil 400 km/u rijden in mijn R35 GT-R’

Een prins uit Dubai zag de beelden en was zo onder de indruk dat hij de RB Supra onmiddellijk aanschafte. Maar dat betekende niet het einde aan Smokeys hogesnelheidspogingen. Met zijn Britse avontuur nog vers in het geheugen bouwde hij zijn meest ambitieuze auto tot dan toe, om de grens van 400 km/u te slechten. Hij nam als basis opnieuw een Supra, sloopte er de motor uit en verving die door een 5,0-liter V12 uit een Toyota Century, schroefde er twee HKS GT2540-turbo’s aan vast en liet de koeling dankzij een speciaal gemaakte, gladde bodykit via de kofferruimte lopen. Resultaat: 930 pk en een plaatsje in de Hall of Fame der tuners. Smokey zette de auto op transport naar de Nardò Ring in Italië om te zien hoe hard hij kon, maar wist daar slechts 358,22 km/u te noteren. Dus ging hij ermee naar de Aqua-Line-tunnel en bereikte daar 370 km/u. Op de openbare weg. Maar daar wil hij het niet bij laten.

Smokey wil alsnog de 400 km/u halen

‘Ik wil 400 km/u halen in mijn R35 GT-R’, zegt Smokey, terwijl hij zijn zoveelste peuk rookt. ‘Dat is het doel. Ik was teleurgesteld dat Nissan niet alle onderdelen voor de R35 kon leveren, maar hoe meer problemen ik ondervind, hoe vastbeslotener ik word om mijn doel te bereiken. En dus bouw ik mijn eigen spullen. En het zal de allersnelste auto zijn.’ Het toeval wil dat de A1(M) pas geleden nieuw is geasfalteerd. Zou dat een mooie plek voor een volgende poging zijn? ‘Ha! Nooit meer.’ Misschien heeft hij zijn lesje dan toch eindelijk geleerd. Maar verwacht van hem niet dat hij ooit aan de elektronische sigaret gaat.

Reacties

  • Owen heeft op 4 oktober 2021 geschreven:

    Wat een ongelofelijk mooi stuk blijft het ( smokey) is als een voorbeeld voor me ik hoorde van zijn verhaal en sleutelde zelf soms hier en daar aan scootertjes en wou meer dus volg ik nu de opleiding auto techniek maar het blijft toch echt een droom om iets te bouwen zoals hij deed

    Supper bedankt topgear voor dit prachtige interview

    Reageer
  • Sjaak heeft op 11 april 2021 geschreven:

    Sjonge jonge, super interessant artikel en de helft neemt niet eens de moeite om te lezen. Natuurlijk is dat geen supra, wordt mooi verteld in het artikel.

    Reageer
  • Pieter heeft op 10 april 2021 geschreven:

    Mooi stuk!

    Reageer
  • Tim heeft op 7 april 2020 geschreven:

    De Supra in kwestie is volgens mij nu van iemand in Amerika.
    Zag er laatst een youtube filmpje over.
    Wat een pracht ding.

    • Thomas heeft op 11 april 2021 geschreven:

      Ja klopt

      Reageer
    Reageer
  • Skrtskrt heeft op 6 april 2020 geschreven:

    Lekker bezig topgear. Hoe zie je het verschil niet met een supra en gtr.. Dan heb je echt 0 verstand van auto’s.

    • André Botter heeft op 15 juni 2020 geschreven:

      Had ik de TV camera’s ook uit moeten nodigen toen ik met mijn RS4 met RS4 aanhanger 270kmh over de Autobahn ging.

      Reageer
    • Kip heeft op 6 april 2020 geschreven:

      Eerst lezen voor dat je reageert.

      Reageer
    • TopGear Redactie heeft op 6 april 2020 geschreven:

      Er staat toch ook nergens dat dat de Supra is?

      Reageer
    Reageer
  • Robs heeft op 5 april 2020 geschreven:

    Dit is toch geen supra jongens

    • Arie heeft op 6 april 2020 geschreven:

      Dat zegt ie ook helemaal niet. Hij heeft ook een gouden supra gehad. De Nissan is toevallig ook goud

      Reageer
    Reageer

Laat een antwoord achter aan Skrtskrt Reactie annuleren

(verplicht)

Meer van TopGear