Mazda werkte ooit aan een heel bijzondere W12-motor én een V12 die ’klonk als een Ferrari’

Automerken zijn doorgaans dol op hun geschiedenis. Ze trekken graag een populaire modelnaam uit het verleden tevoorschijn om deze op een totaal ongerelateerde crossover te plakken. En als het even kan, sleuren ze er een overwinning van een obscure lange-afstandsrace bij als speciale uitvoering. Hoewel Mazda zo hier en daar graag nog even zijn Le Mans-overwinning uit 1990 mag aanhalen, zijn er ook delen uit de merkgeschiedenis die ze liever laten rusten. Bijvoorbeeld het Amati-avontuur en de bijhorende W12-motor.

Aan het einde van de jaren tachtig hoorde je er als Japanse autobouwer pas echt bij met een luxemerk voor de Amerikaanse markt. Honda had Acura, Toyota had Lexus, maar Mazda stond wat sipjes met zijn wankelmotor in zijn handen. Ze hadden wel het luxemerk Eunos voor de Japanse markt, maar de ambities waren groter. Zo begonnen de plannen voor Amati. De luxetak van Mazda moest halverwege de jaren negentig van start gaan met de Amati 300, Amati 500 en Amati 1000.

De W12 van Mazda kreeg 280 pk, naar het herenakkoord

Japan verkeerde in een economische bubbel en alle merken smeten met flinke bedragen. Met deze budgetten werden bijvoorbeeld de Nissan Skyline en de Toyota Supra ontwikkeld. Hoewel Mazda nog geen aankondigingen had gedaan, lieten ze in 1989 wel plots een 4,0-liter W12-motor zien op de Tokyo Motor Show.

Mazda was on some next level shit with this W12. It’s like a 1/4 of a radial engine.
3 banks, 4 cylinders per bank, all specially made for a developing luxury brand of Mazda that never happened. Amati cars pic.twitter.com/VLqIMwpNn7

— 𝘖𝘬𝘢𝘺𝘦𝘴𝘵 ΛXΣL (@VHS_FOX) April 12, 2019

De W12 van Mazda had een magnesium carterpan, magnesium koppen, een aluminium blok en keramisch gecoate kleppen en zuigers. De twaalfcilinder had géén turbo’s. Volgens de specificaties zou de motor 280 pk produceren, al is dat cijfer waarschijnlijk aan de voorzichtige kant. Officieel waren alle auto’s in Japan begrensd op 280 pk, maar in de praktijk lag het vermogen vaak hoger.

Slechts één twaalfcilinder kwam uit Japan

Er waren in die tijd wel twaalfcilinders op de markt, maar ze waren vrij zeldzaam. Al helemaal in Japan. Zelfs tot op heden is de Toyota Century de enige Japanse auto die ooit met een V12 op de markt kwam. De W12 van Mazda was een bijzonder ding om te zien, alsof ze drie viercilinders in elkaar hadden geprakt. Waar een V12 zo lang is als een zes-in-lijn, was deze W12 ongeveer zo lang als een viercilinder. Wel was hij een flink stuk groter.

Lang werd aangenomen dat de W12-motor bestemd was voor een toekomstige Amati. Pas jaren later zou de toenmalige productmanager Bob Hall tegen Jalopnik zeggen dat de W12-motor op de beursvloer van Tokio helemaal niet bedoeld was voor Amati. De motor was waarschijnlijk een demonstratie van waar Mazda technisch toe in staat was. Of wellicht kwam het merk er halverwege achter dat het toch niet zo’n praktisch ontwerp was. Voor Amati werd een V12 ontwikkeld die bestond uit twee 1,8-liter V6-motoren (want ja, die had Mazda in die tijd). Volgens Hall klonken de prototypes van Amati met deze motor als Ferrari’s.

De bubbel implodeerde en Amati sneuvelde

Helaas klapte de economische bubbel op spectaculaire wijze in 1992 en opeens moest de hand op de knip. Mazda had al ruim 400 miljoen euro geïnvesteerd in het nieuwe merk, maar kwam zo’n 45 miljoen euro tekort om de productie daadwerkelijk te starten. Het project werd niet alleen geschrapt, het werd in de doofpot gestopt. Zelfs vandaag kun je vrijwel niets vinden op de website van Mazda of in de musea van het merk. Alleen op de Amerikaanse site wordt Amati één keer in een tijdlijn genoemd.

Overigens leverde Amati nog wel iets op. In Europa kregen we de Mazda Xedos 6 en Xedos 9. Dit zouden de Amati 300 en 500 zijn geweest. De Amati 1000 met de V12 kwam er nooit. Er gaan geruchten dat Audi de W12 zou hebben gekocht van Mazda, maar kijkend naar de ontwerpen van de twee motoren lijkt ons dit erg sterk. Het goede nieuws is dat Mazda inmiddels wel weer druk bezig is met wankelmotoren.