Porsche F.A.T. Ice Race: wat maakt het ijzige auto-event zo bijzonder?

We kijken naar een stokoude, stuiterende, mopperende VW Kever die eindelijk de Audi Hoonitron weet in te halen. Hij komt al een paar ronden dichterbij, en niet zo’n beetje ook. Overal wordt jolig gejuicht. De Hoonitron, het vierwielaangedreven elektrische monster van Ken Block, blijft maar glijden, spinnen en in het rond dartelen, maar heeft moeite met de diepe, natte sneeuw. Hij had misschien beter even de spijkerbanden van de Corvette kunnen lenen. Dat zijn de gemeenste dingen die we in lange tijd hebben gezien. Meer spijkers en stalen knoppen dan je ooit op een punkreünie zult tegenkomen.

Dit is de Porsche F.A.T. Ice Race. Maar eigenlijk wordt er helemaal niet geracet. Dat zou wel zo zijn geweest als de temperaturen niet zo hoog waren, maar een paar dagen warmte hebben ertoe geleid dat de enige dingen die het voor elkaar krijgen een complete ronde af te leggen, de ijsmachines zijn die de piste prepareren.

En daarna is het vooral een kwestie van ieder voor zich, God voor ons allen – meer automobiel modderworstelen dan klassen waarin vergelijkbare machines tegen elkaar racen. Maar dat kan niemand wat schelen: de muziek staat op tien, de drank vloeit rijkelijk, de auto’s glijden er op los en iedereen heeft een toptijd. Er is een jacuzzi, een bar en er zijn kampvuren. Het is après-ski, maar dan met auto’s erbij.

De F.A.T. Ice Race is een besloten feestje

En het is geen enorm evenement. Dat zou je misschien denken omdat wij er verslag van doen, omdat sociale media ervan vergeven zijn en omdat er grote merknamen bij betrokken zijn. Maar dat is het dus niet. Het is een cool, klein feest. Als je een paar waterdichte laarzen hebt om mee door de natte prut te schuifelen, kun je van de ene naar de andere kant lopen in de tijd die twee dj’s nodig hebben om van plek te verwisselen. Als er hier 5.000 man zijn, is het veel.

‘Hier’, overigens, is Zell am See in Oostenrijk. Dit is pas de tweede keer dat dit evenement plaatsvindt. De eerste keer was in 2019, daarna kwam Covid roet in het eten gooien en vorig jaar lag er helemaal geen sneeuw. Als het was doorgegaan, was het een grasrace-evenement geworden. En dit jaar lijkt het daar ook aardig op.

De geschiedenis van de Porsche F.A.T. Ice Race

Maar dit is geen verhaal over klimaatverandering en de ironie van het organiseren van iets met zo’n enorm octaangetal in zulke schone berglucht (de Hoonitron was haast de enige aanwezige EV). Nee, dit is een verhaal met oude wortels. Al in 1952 was deze vallei onder de Grossglockner, Hochkönig en Oberer Gernkogel het toneel van de inaugurele Dr. Porsche Memorial Skijøring Race. Juist: die Porsche.

Het bedrijf was immers gevestigd in Gmund, in vogelvlucht zo’n 50 kilometer verderop, en toen het naar Stuttgart verhuisde, wilde de familie haar band met de bergen behouden. Ze kochten een landgoed in Zell am See en sponsorden de lokale skijøring-race. Dat is een soort waterskiën, maar dan met honden, paarden of auto’s in plaats van boten. En het water verkeert in een iets andere staat.

Skijøring is niet ons pakkie an

We hebben niet het gevoel dat de Porsche F.A.T. Ice Race zich erg heeft beziggehouden met verzekeringen en risico-inschattingen, want het was de bedoeling dat er vandaag het een en ander aan skijøring gedaan zou worden. Ter voorbereiding keken we wat filmpjes van hoe het er vroeger aan toe ging. Waarbij we tot de conclusie kwamen dat je overlevingskansen een stuk hoger liggen als je gaat bobsleeën op een pannendeksel.

De manieren waarop je op uiterst creatieve wijze van ledematen ontdaan kunt worden door de spijkerbanden van auto’s die achter je rijden, zijn ontelbaar. Wat natuurlijk in hoge mate bijdroeg aan de populariteit van het evenement. In 1957 kwamen er al 5.000 mensen kijken naar het spektakel. In 1974 was het abrupt afgelopen na een ongeluk. Wonder boven wonder geen skijøring-ongeluk, moeten we daaraan toevoegen. Dus toen het weer terugkwam, gaapte er een gat van 45 jaar.

Porsche organiseert nu ook zelf de F.A.T. Ice Race?

De link met Porsche is er overigens nog altijd. De F.A.T. Ice Race is immers het geesteskind van de 30 jaar oude Ferdi Porsche, de zoon van Wolfgang (de huidige bestuursvoorzitter van Porsche), kleinzoon van Ferry en de achterkleinzoon van oprichter Ferdinand. Ja, dat zijn drie verschillende manieren om dezelfde naam te spellen, maar wie zijn wij om in discussie te gaan met automobiele royalty?

Ferdi volgde niet direct de voetsporen van de familie en werd architect in plaats van ingenieur. Hij heeft een scherp oog voor het in de markt zetten van merken en een voorliefde voor de jaren ’90. F.A.T. International was een transportbedrijf dat de winnende Porsche 962 op Le Mans in 1994 sponsorde. Het merk bestond niet meer, maar Ferdi kocht de rechten en blaast het nu nieuw leven in.

Er is merchandising, een café-restaurant op de top van de Grossglockner en er wordt veel gesproken over de onvermijdelijke ‘community’ en cultuur. En het ijsracen breidt zich uit – dit jaar was er een tweede evenement in Aspen in de Amerikaanse staat Colorado.

Ferdi Porsche over de F.A.T. Ice Race

‘Het idee is het vieren van auto’s en autosport’, zegt Ferdi. ‘Zij zijn het middelpunt, maar het zijn de mensen die het feestje bouwen. We hebben vandaag wat prima actie gezien en ik denk dat iedereen een leuke tijd heeft gehad.’ Daar heeft ie gelijk in.

Het is verleidelijk om te denken dat dit nog maar weer eens een gelegenheid is voor de bijzonder rijken en netwerkers om zich te laten zien en wat te patsen met hun auto’s. Maar de sfeer is anders. Het is een feestje, iedereen is welkom en aardig. Er zijn wat sterren aanwezig, waaronder Mark Webber en Valtteri Bottas, maar die lopen gewoon wat rond en doen hetzelfde als iedereen: zich vergapen aan auto’s.

De auto’s bij de F.A.T. Ice Race

En daar staan er nogal wat van. Er is een hele posse aan strandbuggy’s, een Ferrari Daytona staat gebroederlijk naast een Austin Cooper S, een vooroorlogse Bugatti Type 30 die een nogal bizarre steampunk-behandeling heeft ondergaan (met de claxon in de vorm van een slangenkop en een dansend duiveltje als ornament op de motorkap).

Er zijn Peugeots uit de jaren ’90, Alfa’s uit de jaren ’70, een hele rits Lambo’s en rallyauto’s van Skoda en Subaru. Allemaal wielkast aan wielkast geparkeerd onder luifels op de korte landingsbaan van Zell. Ferdi had ons al verteld: ‘Er staan auto’s van 5 miljoen naast auto’s van 20.000 euro, en het kan niemand wat schelen – het is gewoon cool.’ En hij heeft geen ongelijk.

En natuurlijk zijn er Porsches. Als je een 911 Dakar hebt en je bent niet hier, dan heb je heel wat uit te leggen. En als je hier wel bent, maar er liggen geen ski’s op je dak, dan snap je er ook al niks van. Bij alle auto’s is een stel planken op het dak gebonden, van 356 tot 917. Period-correct, uiteraard. Dit is een onderdeel van de geschiedenis van Porsche.

Ferdinand heeft duidelijk enorme invloed, Audi en VW zijn komen opdraven voor het echte familiegevoel, en toch heb je niet de indruk op een bedrijfsfeestje te staan. Zeker, VW viert hier het 50-jarig bestaan van de Golf, Audi stelt de RS Q e-tron Dakar-auto tentoon – maar het gaat allemaal op een ingetogen manier, als extraatje.

De charme van de Porsche F.A.T. Ice Race

Dit is niet het Goodwood Festival of Speed. Dit zijn grote merken die zich aansluiten bij een klein evenement in de hoop dat iets van de coolheid op hen afstraalt. En het zal vast ook goed zijn voor de sfeer bij de bedrijven zelf. We hebben weleens andere personeelsuitjes meegemaakt, zullen we maar zeggen.

En het is maar één dag. Om vier uur ’s middags zijn alle braadworsten op, de dj’s zijn stilgevallen en de laatste echo’s van de boxermotoren galmen terug van de bergwanden. De volgende morgen is het kouder, ijziger, perfect. Te laat. Misschien volgend jaar.