’We moeten zuinigheid winstgevend zien te maken’

‘Het is onze taak om de architecten van de toekomst te worden, niet de slachtoffers ervan’ – Buckminster Fuller. Mooie tekst, wat betekent het? Nooit heeft er een meer uitdagende optimist geleefd dan de Amerikaanse uitvinder en architect Buckminster Fuller, en ik deel zijn geloof dat we de toekomst veeleer kunnen bepalen dan dat we eronder zouden moeten lijden. Ik zou graag een transport-ecosysteem zien dat mensen onafhankelijkheid en plezier biedt zonder dat het ten koste gaat van de aarde.

Duurzame auto’s zijn mogelijk, maar dat doel gaan we niet ­bereiken met een kortetermijnvisie die erop is gericht de impact op het milieu langzaam te reduceren. Met andere woorden: een beetje duurzamer is nog steeds niet duurzaam, en zal dat ook nooit worden.

Voorspellen is zoiets als het volgen van je eigen koplampen in het donker: je blijft op de weg, en ruwweg ga je in de juiste richting, maar eigenlijk weet je niet waar je zult eindigen. Je moet een wegenkaart kopen, een bestemming ­bepalen en dan een route plannen.

Al het andere is achteruitkijken, en hoe langer de reis is, hoe verdwaalder de persoon is die louter zijn koplampen volgt. Willen we duurzame auto’s, dan moet het doel zijn om de ecologische voetafdruk van onze mobiliteit te elimineren, en moeten we daartoe een ­doordachte, strategische route plannen.

En wat is die strategische route?

‘Je kunt dingen niet veranderen door de bestaande realiteit te lijf te gaan. Om iets te veranderen, moet je een nieuw model bouwen dat het bestaande model overbodig maakt.’ Alweer woorden van Buckminster Fuller.

Als we de huidige autocrisis aan willen pakken, moeten we aan twee voorwaarden voldoen: een aantrekkelijk aanbod aan schone auto’s hebben, tegen een hogere winstgevendheid. Dat betekent dat we moeten ­zorgen voor leuk rijdende auto’s die niet duurder zijn dan ­gebruikelijk – dat is essentieel.

Het kost meer om auto’s zuiniger te maken, en klanten kijken altijd naar toekomstige kostenbesparingen, dus dat reduceert marges die toch al krap zijn. En daarbij gebruikt de industrie de zogeheten geplande veroudering – als je auto’s verkoopt, verdien je immers meer als je méér auto’s verkoopt.

Als we het verbruik willen terugdringen en grondstoffen willen conserveren, is dat geen goede combinatie; ik geloof niet dat we ooit duurzaam zullen worden als we de ­industrie belonen voor het doen van het tegenovergestelde van wat we ­proberen te bereiken.

En daarin speelt Riversimple een rol?

Waarschijnlijk zit ’m de belangrijkste verandering niet in de techniek, maar moeten we zuinigheid en spaarzaamheid winstgevend zien te maken. Bij Riversimple concentreren we ons niet alleen op een uiterst zuinige waterstof-aandrijving, maar ook op een businessmodel dat die aandrijving rechtvaardigt, dus dat zo weinig mogelijk energie en grondstoffen verbruikt.

We gaan onze auto’s aanbieden als een zogeheten all-inclusive service, inclusief brandstof en verzekering. Hoe langer de auto’s meegaan, hoe betrouwbaarder en zuiniger ze zijn, en hoe meer materialen we aan het eind van hun levenscyclus kunnen hergebruiken, hoe sterker ons bedrijf ervoor staat.

In het VK is de Automotive Council’s Roadmap verantwoordelijk voor de milieuroute van de komende jaren; een voorspelling vanuit de comfortzone van de industrie en eigenlijk een geval van grootlicht aanzetten in de mist. We waren echt opgewonden toen bekend werd dat auto’s met verbrandingsmotoren vanaf 2040 zullen worden verboden, maar inmiddels zien we al allerhande vrijstellingen en uitzonderingen ­verschijnen – wellicht zelfs voor hybrides met zo’n 80 kilometer elektroradius – en dan is de wet nog niet eens geschreven.

Autonome voertuigen zijn een soort T-splitsing. Aan de ene kant hebben we de forensen die het niet uitmaakt hoe ze op hun werk komen, als het maar zo makkelijk mogelijk is. Aan de andere kant hebben we de mensen die hechten aan onafhankelijkheid en hun eigen autonomie.

Welke van de twee loopt dood?

Autonomie kan zorgen voor een betere benutting van de infrastructuur, maar is de oplossing voor ons congestieprobleem meer reizen en meer auto’s? Waar is die wegenkaart ook alweer?