Mercedes EQC 4×4²

We hebben de bomen een paar kilometer geleden achter ons gelaten en zojuist verloor het taaie, gelittekende gras zijn stille strijd tegen het terrein. Nu is er alleen nog korstmos en steen – de top van deze berg bijt in de wolken als een ontblote tand in de kaak van de wereld. Die wolken bungelen laag, bekleden het uitzicht met zachte, pluizige kransen en vervagen de randen van het landschap. Op deze hoogte zijn er geen vogels en het handjevol marmotten dat we eerder zagen – een soort dikkige, kleine, bergbeklimmende bevertjes – houdt het hier ook voor gezien. Vooral omdat er geen eten te halen valt, behalve een mond vol grind, en op het vet van mooie vergezichten kun je de winter niet overleven. Het is hier stil, en dat blijft het wanneer we de auto voorbij de officiële ‘top’ van de Col de Sommeiller rijden, op 2.993 meter boven zeeniveau, en ’m over een handige hobbel door een opening in het hek sturen. Dit is het punt waar we de magische 3.000 meter doorbreken en zo legendarisch worden, in ieder geval naar onze eigen maatstaven. We hebben zojuist de hoogste met de auto begaanbare pas in Europa bedwongen. Met een vol-elektrische SUV.

Er is wat overkill in het spel

Hoewel de Col erg hoog is, kun je ’m beklimmen met elk soort capabele 4×4; we hebben zo ongeveer een bazooka meegenomen naar een katapultgevecht. Want zoals je op de foto’s kunt zien, is dit geen gewone elektrische Mercedes-SUV. Dit is de Mercedes EQC 4×4², en dat kleine kwadraatsymbooltje gooit de formule overhoop en maakt de uitkomst onmiddellijk fantastisch. Een aantal dingen zal je meteen opvallen. Ten eerste staat een gewone EQC niet zo hoog op z’n wielen. De reden is dat deze uitvoering de nieuwste is in een serie offroad-Mercedessen met portaalassen in plaats van een standaard ophanging. Eerst was er de G-klasse 4×4² die in gelimiteerde oplage werd geproduceerd, toen kwam de E-klasse All-Terrain 4×4² die een prototype bleef. En nu is er deze EQC, die zich ergens tussen die twee nestelt.

Geen productiemodel, deze Mercedes EQC 4×4²

Wat we hier dus hebben, in eenmalige, laat-maar-eens-zien-wat-je-kunt fysieke vorm, is een puur elektrische, 408 pk en 760 Nm sterke EQC met twee motoren en meer offroad-capaciteiten dan hij ooit zal kunnen benutten – met dank aan die speciale onderkleding. Een portaalas plaatst de aandrijfassen uit het lood ten opzichte van de wielnaven, via een vertanding, en kan zo hoger worden gemonteerd dan een traditionele as. Eigenlijk staat deze auto op een soort stelten met tandwielen erin. Het grote voordeel is dat je zo veel meer bodemvrijheid krijgt – vooral omdat je het differentieel hoog kunt plaatsen, waar het niet achter rotsen blijft hangen – en dat je de overbrenging flink kunt reduceren (als je wilt) met dank aan die extra vertanding in de naven. Niet erg nuttig in een straatauto, bijzonder handig in iets dat erop is toegespitst om over of door dingen heen te rijden. Bovendien ziet het er enorm cool uit.

Zelfbouw

Maar goed, zo’n naafoverbrenging is in theorie niet zo lastig te realiseren. Voor veel toepassingen zijn er kant-en-klare setjes te krijgen. Toch pakte Mercedes het juist aan en maakten ze de onderdelen zelf. Dat is moeilijker dan het lijkt, want je moet allerlei belangrijke componenten aanpassen, bijstellen of misschien een beetje opnieuw ontwikkelen zodat het ding ook echt goed rijdt in plaats van rondhobbelt als een dronken bizon. Vooral ook omdat deze EQC op rubber staat met het formaat 285/50R20. Een profiel als dit, op dikke banden van maatje 50, is prachtig wanneer je het asfalt mijdt, maar voorziet de ophangingskinematica van variabelen die je normaal eerder zou associëren met een opblaasbaar springkasteel.

Gelukkig zette Mercedes voor dit project technici in met hart voor hun werk – Jürgen Eberle en zijn team komen nooit met halve maatregelen. En als alles dan samenkomt, ontstaat er een auto die nagenoeg uniek is: een vol-elektrische, serieus capabele luxe-offroader die aanvoelt als een productieauto. Bij sommige auto’s zijn de goede manieren slechts flinterdun over de valsheid uitgesmeerd, maar hier niet. Hij ziet eruit alsof ie kans loopt om te verdrinken in z’n eigen testosteron, maar eigenlijk is de EQC 4×4² best een aaibaar beestje.

De offroader is verder heel normaal

Want behalve die aanpassingen aan de onderkant is het ‘gewoon’ een EQC. Het interieur is dezelfde met leer beklede verwenruimte, de bestuurdersassistentiesystemen werken allemaal, er is een 80-kWh batterij die goed is voor dik 320 kilometer bereik (zelfs in deze set-up), meer dan 400 meteen beschikbare pk’s. En naast dat de Mercedes EQC 4×4² relatief praktisch is – de elektronica zijn zo afgesteld dat ze de hardware ten volle benutten in de modus Off-Road+ – voelt ie aan als iets wat je ook echt zou willen kopen. Het is zelfs behoorlijk lachen
om ermee op de weg te rijden. Er klinkt wat rumoer van de banden en assen, de verhoogde rijpositie voelt wat vreemd, maar de grote spoorbreedte, het genereuze rubber en dat onmiddellijk beschikbare elektrokoppel maken ’m op een gewone weg haast tot een enorme kart. Hoe lollig dat ook is, het is niet echt waar deze auto voor is gemaakt. Vandaar ook ons plannetje om iets anders met ’m te proberen.

Waarom hier rijden met de Mercedes EQC 4×4²?

Nou ja, we moeten op dit moment allemaal noodgedwongen onze avonturen iets dichter bij huis beleven – de Col de Sommeiller is een pas in de Italiaanse Cottische Alpen aan de westkant van de regio Piëmonte, dicht tegen de grens met Frankrijk. En het is een epische plek. Rij vanuit het kleine skistadje Bardoneccia tegen Mont Chaberton op en je ziet de asfaltweg voordat je bij Rochemolles aankomt al afbrokkelen en overgaan in gravel en stukken steen. Niet verrassend: veel wegen in dit gebied zijn militaire toegangswegen uit de Tweede Wereldoorlog, aangelegd om forten te bereiken die mortiergranaten over de Franse grens gooiden. Ze zijn ten onder gegaan aan de zachtzinnige tand des tijds.

De weg, vernoemd naar ene Germain Sommeiller (de technicus die verantwoordelijk was voor de Fréjus-spoortunnel hier beneden, tussen Bardoneccia en Modane in Frankrijk), krult zich omhoog langs het Lago di Rochemolles – een prachtig Alpenmeer – en drapeert zich over de berg op weg naar de top, via wat twijfelachtige haarspeldbochten en lange stukken met schitterende uitzichten. Een top die in feite, als je bepaalde voorwaarden aanhoudt, het hoogste punt in Europa is dat je met de auto kunt bereiken. Er zíjn wel hogere plaatsen waar 4×4’s kunnen rijden, maar worden zijn enkel opengesteld voor speciale evenementen. Op deze Col kun je komen als je het vriendelijk vraagt bij de regionale raad in Bardoneccia en een vergunning aanschaft.

Geen vangrails, wel smalle paden

Het is niet per se gevaarlijk, behalve dan dat de minder goed onderhouden stukken regelmatig, tja, uit elkaar vallen. Er zijn geen vangrails, de paden zijn smal – één verkeerde beslissing en je houdt pas op met stuiteren als je weer beneden in Bardoneccia bent. Bepaalde secties vereisen wat inzicht en verstand van offroad-rijden. Maar verder is het een vrij makkelijke klim. Op sommige stukken zelfs iets te makkelijk – daarom nemen we een paar omwegen om te zien of we de Mercedes EQC 4×4² in het nauw kunnen drijven. Die tactiek zorgt al snel voor de realisatie dat deze 4×4² net zo briljant is als het landschap waarover we uitkijken. We kunnen eigenlijk geen auto bedenken die beter geschikt is voor deze tocht de bergen in, waar de schone, knisperende lucht onze longen doorklieft – elektrisch rijden past bij de wildernis.

Het punt met elektriciteit is dat velen de precisie typeren als afstandelijke, pragmatische voldoening, een doodse tevredenstelling. Snelheid zonder emotie, bekwaamheid zonder connectie, waardoor auto’s witgoed worden met het karakter van een vaatwasser. Maar eigenlijk hangt het er volledig van af waar je het voor inzet. Op onverhard is elektriciteit koning. Nee, het is niet geschikt voor overlanding, voor lange afstanden, tenzij je een voetbalveld aan zonnepanelen zou meeslepen om elke dag aan de zuidkant van de heuvels op te stellen. Maar laten we eerlijk zijn: de meeste offroad-tripjes duren niet langer dan een dag. En als het aankomt op de mechanica van het klimmen over obstakels, ver weg van asfalt, verslaat de elektromotor de verbrandingsmotor keer op keer.

Veel koppel is nodig

Dat werkt in de praktijk zo: ver verwijderd van de gebaande paden heb je koppel nodig, en veel ook. De toepassing daarvan luistert nauw, want hoe preciezer je te werk kunt gaan, hoe groter de kans dat je niet vast zult komen te zitten. Elektrische auto’s bieden koppel zonder dat je toeren hoeft te maken en je kunt het tot op de laatste microwatt afstemmen op de situatie, waardoor je er effectiever mee kunt voortkruipen dan met welke auto op benzine of diesel ook. Zolang je een motor hebt die voldoende koppel levert voor het gewicht dat hij moet verplaatsen, zul je met een EV de best mogelijke grip kunnen vinden. En met grip kom je vooruit.

Elektrisch offroaden werkt best goed

Voeg daar de al net zo nauwkeurige controle aan toe die een elektrische opzet mogelijk maakt, en je kunt de wielen optimaal laten samenwerken en een afgewogen hoeveelheid kracht inzetten waar er grip voorhanden is. Je hoeft hiervoor niet te vertrouwen op een differentieel dat mechanisch op slot schiet – of te wachten tot er eerst een wiel doorslaat. Wat ons dan ook opvalt aan de Mercedes EQC 4×4² is dat hij de paden niet vernielt. Je kunt letterlijk met minimaal gedoe je weg over een obstakel vinden en tractie houden met je metaforische EV-vingertoppen, in plaats van er met je benzinevuisten doorheen te rammen. En het beste hieraan: hij maakt geen geluid. Het zal je verbazen hoeveel nuttigs het terrein je vertelt wanneer je het kunt horen. Je kunt het kraken van de stenen onder je wielen aanvoelen, weten wanneer je op het punt staat om grip te verliezen. Bovendien kun je je EV zo lang je maar wilt onder een rare hoek laten hangen: er zijn geen vloeistoffen die de verkeerde kant op stromen en zo belangrijke onderdelen laten drooglopen.

Hij voelt zich overal thuis

Om de daad bij het woord te voegen, verovert de Mercedes EQC 4×4² ieder terrein. Het maakt niet uit waar je ’m op loslaat. Gravel, los zand, rotsen, sneeuw… Hij heeft geen sperdifferentiëlen of lage overbrenging, maar hij heeft ze ook niet nodig. Als ie schots en scheef staat op bulten en richels, haalt z’n brein de aandrijving gewoon weg bij het in de lucht bungelende wiel en stuurt de Nm’s naar de juiste plek. Daardoor klautert ie simpelweg over alles heen. Geen drama, geen dieselgekletter – alleen maar voortgang. De aan-, over- en afrijhoeken zijn fantastisch, de grondspeling uitzonderlijk.

Nee, z’n veerwegen zijn niet bijzonder lang (iets wat je normaal gezien wel op prijs zou stellen bij een extreme offroader), maar dat hindert eigenlijk niet. Hij is wel behoorlijk breed, terwijl sommige paden op de Col erg smal en, eh, onprettig steil zijn. Maar z’n draaicirkel is verrassend klein en hij heeft een niet te missen gave om zich als een berggeitje te gedragen. Hij voert ons in alle rust en onverstoord naar de top van de berg, brengt ons bij uitzichten die je zintuigen perplex doen staan en je de adem benemen. En hij doet dit in stilte en in harmonie met z’n omgeving.

Hoe houdt de accu van de Mercedes EQC 4×4² het vol?

Het mooiste van alles: we gebruiken precies 50 procent van z’n acculading om naar boven te klimmen, en op de terugweg blijkt serieus offroaden en regeneratief remmen een geslaagde combinatie. Een beetje als stop/startverkeer in de stad, waar een EV op z’n efficiëntst is. Tijdens de lange afdaling naar Bardoneccia zien we onze actieradius zelfs toenemen – het lijkt wel magie. Is de EQC 4×4² de toekomst van de onverharde auto-excursies? Nou, voor korte offroad-uitjes valt niet te ontkennen dat elektrische aandrijving een briljante oplossing is. De EQC 4×4² laat zien hoe capabel een auto als deze zou kunnen zijn en maakt ons nieuwsgierig naar een eventuele elektrische G-klasse – een EQG. Tot die tijd blijft deze auto een ‘misschien’ in Mercedes’ productplan, een eenhoorn. Dat is jammer, want we beginnen te geloven dat EV’s in de toekomst aan de basis kunnen staan van de beste en wildste offroad-avonturen. En de EQC 4×4² is precies het soort auto dat zo’n ommezwaai in gang zou kunnen zetten.

Specificaties Mercedes EQC 4×4²