RS3 vs GLA 45 AMG vs WRX STI

In het noorden van Scandinavië wonen de Sami. Ze hebben honderden woorden voor ijs, sneeuw en rendieren. Maar hoe noemen ze vierwielaandrijving?

Het valt te hopen dat we op suossa¹ rijden, want als het rovda² is, dan hebben we een probleem. Je hebt hier ook veel roavku³, dat is helemaal zenuwslopend om op te rijden; en later op de dag, als de zon er een tijdje op heeft gestaan, krijg je veel stukken vuohčči⁴. Met uitzondering van lavki⁵ is niets ter wereld gladder dan vuohčči.

De Sami, ook wel Samen genoemd, hebben een indrukwekkende hoeveelheid woorden voor wat in essentie allemaal hetzelfde is, namelijk bevroren water. Wij noemen de Sami vaak Lappen, maar dat beschouwen zij als een scheldwoord. Ongeveer 175 verschillende woorden beschrijven alles wat met ijs, sneeuw en gladheid te maken heeft. Het Samisch schijnt ook duizend verschillende woorden te kennen voor het rendier. We geloven het graag, want als zowat je hele wereld uit ijs, sneeuw en rendieren bestaat, is het niet verwonderlijk dat er steeds nieuwe en interessante manieren worden verzonnen om de belangrijkste ingrediënten in deze barre omgeving te beschrijven.

Kennelijk werkt het aanstekelijk, of het moet zijn dat de koude lucht ons naar het hoofd stijgt, want in de loop der dagen verzinnen wij zelf ook heel nieuwe woorden om de ijzige condities te beschrijven. Zo is er een plek op het ijs waar de Audi telkens weer doorvlegelt, ofwel van het ene op het andere moment en zonder waarschuwing omslaat van over- naar onderstuur. Het gevaarlijkst is het Subarubandenijs, een ondergrond waarop opeens al het bandengeluid wegvalt en alleen nog het elektronische geklik van het abs-systeem hoorbaar is. Helaas zonder merkbaar resultaat, waardoor er hoegenaamd niets gebeurt om je af te remmen.

We rijden in drie auto’s met vierwielaandrijving. Veilige auto’s in deze omgeving, die we niet alleen testen, maar ook gebruiken om van a naar b te komen en onze spullen te vervoeren. Ze zijn volgeladen met apparatuur, camera’s, jassen en snacks. De achterbank van de Subaru gaat schuil onder een halve mud chipszakken en de gewichtsverdeling van de Mercedes wordt verstoord door een onbehoorlijke hoeveelheid transportkoffers.

Het concept van de nieuwe Audi RS3 is in grote lijnen hetzelfde als dat van z’n voorganger. Naast talloze kleine veranderingen is er één grote wijziging doorgevoerd, namelijk de overstap naar het nieuwe MQB-platform. Ten opzichte van het voorgaande blok levert de 2,5-liter vijfcilinder turbo van de Audi 27 pk meer vermogen. Ook steeg het koppel met 15 Nm.

De Duitsers doen er alles aan om elkaar telkens weer te overtroeven, dus is het geen verrassing dat de nieuwe RS3 de GLA wat vermogen betreft met een paar pk’s en Nm’s voorbijstreeft. De Audi is voorzien van een zeventraps S-tronic-versnellingsbak. De permanente vierwielaandrijving kan zo nodig 100 procent van het koppel naar de achteras sturen, maar onder normale omstandigheden is de verdeling – net als bij de Subaru – 50/50.
¹ Suossa: dikke ijslaag op meren en baaien
² Rovda: dunne, zwakke ijslaag waar zelfs een rendier doorheen zakt
³ Roavku: bevroren wateroppervlak, waarbij onder de bovenste laag ijs een verraderlijke holle ruimte is ontstaan
⁴ Vuohčči: gladde ijslaag waarop zich een waterfilm heeft gevormd
⁵ Lavki: spiegelglad ijs bedekt met een losse laag poedersneeuw die geen enkele houvast biedt

In een poging het gewicht voorin te reduceren, is een lamellenkoppeling gemonteerd op de achteras die wordt aangestuurd door elektronica. Hierdoor beschikt de RS3 over een zekere mate van torque-vectoring. Het Drive Select-systeem kent bovendien een keuzemogelijkheid waardoor in combinatie met de sportstand van de tractiecontrole zoveel vermogen naar de achteras wordt gestuurd dat het genoeg is om een overstuurkarakteristiek te laten ontstaan.

De Mercedes legt meer nadruk op de voorwielen. Er wordt alleen vermogen naar de achteras gestuurd als het vierwielsysteem dat noodzakelijk vindt. Net als bij de RS3 is een elektro-hydraulische meerplatenkoppeling geïntegreerd in het achter-differentieel. Wanneer verlies aan grip wordt gedetecteerd, drukt een hydraulische pomp de koppelingsplaten samen om op die manier meer koppel aan de achteras te leveren. Dat is bij de Mercedes gemaximeerd tot 50 procent van het vermogen, terwijl de Audi dit kan opvoeren naar 100 procent.

‘Plotseling is het alsof het elektronisch brein van de Audi uit een coma ontwaakt en in paniek raakt’

De rest van de GLA is bekend. Het is de iets langere, bredere en hogere A-klasse, voorzien van wat extra plaatmateriaal om ‘m te beschermen tegen de uitwassen in het stadsleven.

Ondanks het feit dat de Mercedes het ten opzichte van de WRX en de RS3 met een halve liter minder motorinhoud moet stellen – en ten opzichte van de Audi zelfs met een cilinder minder – levert de GLA een specifiek vermogen (per liter motorinhoud) van maar liefst 181 pk. De bescheiden 2,0-liter viercilinder wordt dus stevig aangeblazen, want bij de 2,5-liter motoren van de RS3 en de WRX liggen die cijfers op respectievelijk 148 en 122 pk. Of het grote vermogen van de GLA een goede zaak is, zal moeten blijken. Vaak is het een indicatie dat een motor al zijn kracht vrij plotseling ontketent, in een klein gebied hoog in de toeren.

Op papier is de Mercedes het zuinigst van de drie en tijdens de dagelijkse ritjes van Kall naar ons verblijf in Ottsjö gaf de GLA inderdaad een verbruik te zien van 7,6 liter per 100 kilometer. De Audi verbruikte bijna 9 liter op 100 kilometer en de Subaru ruim 11 liter.

Op het bevroren meer van Kvarntjärnen voelt geen auto zich beter op z’n gemak dan de WRX STI. Het uiterlijk en de proporties van de Subaru zijn vertrouwd en de WRX ziet er door en door betrouwbaar, indrukwekkend en snel uit. Dat zijn we gewend van dit rallymonster. Ook auto’s als de RS3 en GLA zijn in essentie geïnspireerd door wat bijna het archetype van de rallyauto is geworden: de Subaru WRX. De Audi en Mercedes zijn alleen nog even gekruist met een hete hatch en de Mercedes kreeg nog een drupje SUV-bloed mee.

Buiten Subaru om is de evolutie doorgegaan en ondanks – of juist doordat – het merk nu al jaren is gestopt met de rallysport, is verdere ontwikkeling aan Subaru voorbijgegaan. De WRX heeft nog steeds een viercilinder boxermotor met turbo, een handgeschakelde versnellingsbak, een hydraulisch gestuurd centraal differentieel en een bruut limited-slip-differentieel op de achteras. Het dynamische stabiliteitssysteem kan zich af en toe nogal nadrukkelijk melden, maar het kan helemaal worden uitgeschakeld. Wat de WRX uniek maakt, is dat je als bestuurder nog enige mate van eigen inbreng kunt leveren. Het middelste sperdifferentieel is instelbaar, waardoor er naar keuze meer of minder vermogen naar de voor- en achteras kan worden gestuurd. Het aantal keuzemogelijkheden is groot, dus je kan altijd wel een stand vinden die optimaal is voor de gegeven omstandigheden. Regel je helemaal niets, dan is de vermogensverdeling – onder normale omstandigheden – gelijk verdeeld over de voor- en achteras.

Op papier hadden we alle eigenschappen van deze auto’s al bestudeerd en dat schiep verwachtingen. Zo gingen we ervan uit dat de nieuwe RS3 assertiever zou zijn dan z’n voorganger, dat de GLA een grote teleurstelling zou blijken en dat de WRX de andere twee met gemak in z’n zak zou steken. We konden er niet verder naast zitten.

Eén specifieke bocht op het meer van Kvarntjärnen brengt de karakteristieken van deze drie auto’s op genadeloze wijze aan het licht. Het is de bocht waar de Audi iets doet waar we een woord voor moesten verzinnen. De bocht waar de RS3 doorvlegelt, ofwel in één klap omslaat van overstuur naar onderstuur. Het is een lange linkerbocht waar de openingsfoto voor dit artikel is genomen.

‘De Subaru laat niet alleen weten wat er onder de wielen gebeurt, hij geeft je ook inspraak bij het vinden van de beste oplossingen’

Op die foto lijkt het of alle drie de auto’s aan de verwachting voldoen. De Audi bevindt zich in een vierwieldrift, de Mercedes toont onderstuur en de Subaru gaat veruit het snelst. De Audi zit precies in de overgangsfase van over- naar onderstuur. Een verraderlijk moment van kalmte voor de storm. Wanneer je met de Audi de bocht aansnijdt, voel je aanvankelijk niets bijzonders. Je gaat van het gas af en het beetje extra gewicht voorin dat daardoor ontstaat geeft vóór net iets meer grip dan achter, waardoor de achterkant iets uitbreekt. Gas er weer op en met wat overstuur reageert de Audi tot op dat moment voorspelbaar. Je geeft vervolgens tegenstuur en alles lijkt nog steeds geweldig. Dan ietsje meer vermogen en plotseling is het alsof het elektronisch brein van de Audi uit een coma ontwaakt en in paniek raakt. In één klap gaat al het vermogen naar de voorwielen en de neus draait razendsnel bij, waardoor je opeens niet meer door de zijruit over het meer uitkijkt, maar door de voorruit de bomenrij razendsnel op je af ziet komen.

Vlak achter de Audi heeft de bestuurder van de GLA het een stuk makkelijker. De houding van de Mercedes is evenwichtig en kalm. De GLA denkt eerst na voordat ie iets doet. Je snijdt de bocht aan, geeft wat gas, de elektronica denkt na en besluit vervolgens dat een vierwieldrift de beste aanpak is. De Mercedes blijft bij die beslissing, totdat je aan het eind van de bocht het rechte stuk weer oppakt. De GLA toont verbazingwekkend neutraal gedrag. Dat betekent helaas ook dat er weinig ruimte voor fantasie overblijft en dat de GLA telkens dezelfde oplossing kiest. Het bewijst dat ze bij Mercedes voor een veilige en voorspelbare afstelling hebben gekozen.

De Subaru is de enige kandidaat die je verschillende opties biedt en ook is uitgerust met een echte handrem, wat in sommige gevallen handig is. Het is ook de meest evenwichtige van de drie, met de meest voorspelbare reactie op stuur en gas. Hoe je een bocht ingaat, kun je hier helemaal zelf bepalen. Dwars en driftend, of wat voorzichtiger, waardoor je de differentiëlen het onderstuur laat compenseren. Vergeleken met de twee Duitsers is de WRX een rauwe donder, maar hij biedt je wel een extra niveau van controle en beheersing dat de Mercedes en Audi ontberen. Bovendien laat de Subaru je niet alleen weten wat er onder de wielen gebeurt, maar hij geeft je ook inspraak bij het vinden van de beste oplossingen. De verschillende instellingen maken daadwerkelijk verschil in de karakteristiek van de auto. Dat al die slimme techniek in de WRX echt werkt, blijkt uit het feit dat de Subaru in praktijk sneller is wanneer het stabiliteitsprogramma in de sportstand staat dan wanneer het helemaal is uitgeschakeld. Iets dat The Stig overigens niet echt kan waarderen.

De gemonteerde banden verknoeien een hoop. Alle drie de auto’s staan op winterbanden, maar de Finse Nokians onder de Subaru lijken niet in staat om eenzelfde hoeveelheid grip te vinden als de Pirelli’s onder de GLA. Tijdens het remmen zijn ze helemaal hopeloos.

De RS3 is het langzaamst van de drie. Dat wordt veroorzaakt door een combinatie van banden- en tractieproblemen. In flauwe, korte bochten gaat het allemaal wel, maar je moet heel geduldig en gelijkmatig rijden om te zorgen dat de turbo buiten beeld blijft. Zo niet, dan gaan alle goede manieren overboord en verdwijn je in een wolk van wielspin. Het is goed mogelijk dat al deze karaktereigenschappen (overenthousiasme en te snel reagerende vierwielaandrijving) de RS3 onder normale omstandigheden goede diensten bewijzen, maar op ijs en sneeuw werkt het niet zoals we hadden verwacht. Dat heeft ons verbaasd. De RS3 is tenslotte nauw verwant aan de Golf R en dat is op dit moment onze favoriete hete hatch. We zouden graag willen dat we onze veronderstelling kunnen bevestigen, maar om redenen die ons niet duidelijk zijn, kregen we dit keer geen toestemming om uitgebreid met de RS3 op de openbare weg te rijden.

Wat opvalt, is het geweldig mooie interieur van de Audi. Ook de stoelen zijn prima en het uitlaatgeluid is ronduit spectaculair.

Over de GLA kunnen we duidelijk zijn: goed. We zijn geen fans van de A 45 AMG. Die is te zwaar voorin en het weggedrag is wat onbeholpen. De langere veerweg van de GLA zorgt daarentegen voor ontspannen rijgedrag, zonder dat dit gepaard gaat met overmatig overhellen. De Mercedes voelt betrouwbaar, stevig en snel aan en ondanks het grote specifiek vermogen levert de GLA z’n werkkracht heel gelijkmatig af. Al met al voelt de Mercedes zich zo thuis in het hoge noorden van Zweden dat het wel een Volvo lijkt, maar dan een die sneller, beter en fijner is om in te rijden.

De Subaru? Op de weg voelt ie gedateerd aan. Hij is lawaaiig, de versnellingsbak is wat te scherp en het interieur baadt in een goedkoop aandoende, oranje gloed. We kunnen ons niet voorstellen dat er nog mensen zijn die de voorkeur geven aan een WRX boven bijvoorbeeld de goedkopere Golf R. Eén ding moeten we de WRX meegeven: hij weet wat snelheid is en hier, op het gladde ijs in Zweden, is er niets dat harder gaat of behendiger en vaardiger is dan de Subaru WRX STI. De Sami hebben er een woord voor: rávnnot⁶.

Dat is de WRX ten voeten uit.
⁶ Rávnnot: last-rendier waar je jarenlang plezier van hebt

Audi RS3 Sportback

Motor
2.480 cc
vijfcilinder turbo
367 pk / 465 Nm

Aandrijving
vier wielen
7v automaat

Prestaties
0-100 km/u in 4,3 s
top 280 km/u (optie)

Verbruik (gemiddeld)
8,1 l/100 km
189 g/km CO2

Afmetingen
4.324 x 1.785 x 1.404 mm (l x b x h)
2.631 mm (wielbasis)
1.520 kg
50 l (benzine)
380 / 1.220 l (bagage)

Prijzen
NL € 68.000 (25%)
BE € 52.800
Mercedes GLA 45 AMG 4Matic

Motor
1.991 cc
viercilinder turbo
360 pk / 450 Nm

Aandrijving
vier wielen
7v automaat

Prestaties
0-100 km/u in 4,8 s
top 250 km/u

Verbruik (gemiddeld)
7,5 l/100 km
175 g/km CO2

Afmetingen
4.417 x 1.804 x 1.494 mm (l x b x h)
2.699 mm (wielbasis)
1.585 kg
56 l (benzine)
421 / 1.235 l (bagage)

Prijzen
NL € 68.795 (25%)
BE € 56.265
Subaru WRX STI

Motor
2.457 cc
viercilinder boxer turbo
300 pk / 407 Nm

Aandrijving
vier wielen
6v handbak

Prestaties
0-100 km/u in 5,2 s
top 255 km/u

Verbruik (gemiddeld)
10,4 l/100 km
242 g/km CO2

Afmetingen
4.595 x 1.795 x 1.475 mm (l x b x h)
2.650 mm (wielbasis)
1.482 kg
60 l (benzine)
460 l (bagage)

Prijzen
NL € 79.995 (25%)
BE € 41.995