Ferrari Classiche is een aparte afdeling waar klassiekers worden opgeknapt

Door de befaamde rode fabriekspoort en dan rechtsaf. Het lijkt een doodlopende straat, maar hier, in een min of meer verborgen hoekje, totaal overweldigd door de grootte van het voornaamste fabrieksgebouw en maar 50 meter verwijderd van de ingang, is een werkplaats. Hij is nog kleiner dan je zou verwachten, en wat rommelig. En toch is dit waar de duurste auto’s ter wereld komen als ze een opkikker kunnen gebruiken. Welkom bij Ferrari Classiche.

Je zou ook denken dat deze werkplaats hier al was toen alles begon. Maar toen de boel op stoom raakte in de jaren ’50 en ’60, wist Ferrari nog niet dat het merk later zo’n big deal zou worden. Het was een raceteam. Het bouwde de scherpst mogelijke auto’s volgens de laatste reglementen. Het ging allemaal om wat ging komen – niet om wat er was.

Het was Jean Todt die de waarde inzag van het verleden, en die zich realiseerde dat als er anderen waren die oude Ferrari’s restaureerden en herbouwden, ze daar eigenlijk zelf ook best een aandeel in konden hebben. Waarom niet? Dat was in 2014, pas tien jaar geleden. Twee jaar later was de afdeling Ferrari Classiche (uitgesproken als ‘klássiekè’) een feit.

Ferrari houdt de geschiedenis in stand

‘De afdeling bestaat vooral om ons erfgoed te behouden, ons verhaal en de erfenis die een groot man, onze oprichter, ons heeft nagelaten’, vertelt Andrea Modena, de baas van Ferrari Classiche. Zodra een auto twintig jaar oud wordt, geldt hij als een klassieker en valt onder de paraplu van Modena’s team. ‘We proberen alles wat geproduceerd is tussen 12 maart 1947 en nu zo goed mogelijk te behouden.’

We krijgen een rondleiding. De auto’s zijn strak op elkaar neergezet, en er is er niet één die een voorkeursbehandeling krijgt. We krijgen de indruk dat als er meer ruimte was, Classiche zou zijn uitgebreid om die te vullen. Er zijn maar zes ‘lijnen’, plekken waar aan auto’s wordt gewerkt, plus een aparte sectie voor werk aan motoren en versnellingsbakken. Onberispelijk schoon is het hier niet. We lopen langs een scheidingswand en komen kratten vol oude onderdelen tegen, en wat oude machines en gereedschap om onderdelen te maken.

Ferrari Classiche doet de techniek, maar het werk aan carrosserieën wordt overgelaten aan lokale specialisten. En zo is het altijd geweest. ‘In het prille begin zei onze oprichter: “Chassis, motor, versnellingsbak en differentieel, de rest is niet mijn ­probleem”’, zegt Modena vrolijk.

Origineel is ook echt origineel

Maar aan alleen al dat mechanische werk heb je ook meer dan genoeg. Laten we even een paar uitersten noemen. Op een brug staat een zwarte 375. Hij heeft vijf jaar geleden een volledige restauratie ondergaan naar ‘originele staat’. En ‘origineel’ betekent hier precies dat: exact zoals hij was zoals toen hij de fabriek verliet, tot aan de juiste bouten voor de achterste remschijven aan toe. Die hadden ook gegalvaniseerd kunnen zijn, maar dat deden ze toen niet – niet ‘period correct’ dus. En zo komt het dat die bouten nu, vijf jaar later, verroest zijn. De auto is helemaal vanuit de VS hiernaartoe gestuurd zodat ze kunnen worden vervangen.

Aan de andere kant wacht een veel grotere klus: de meest afgeragde race-512 BB die we ooit hebben gezien. En, dat zal niet verbazen, de tofste auto die we hier zijn tegengekomen. Het is een ware schuurvondst, een Competizione, een van de slechts drie die er zijn gemaakt. En sinds zijn finish op Le Mans in 1978 heeft er geen mens naar omgekeken. Volgende week komt de nieuwe eigenaar om te bespreken wat er allemaal aan gedaan moet worden.

Dat is een proces dat twee kanten op gaat. ‘We moeten met de eigenaar afstemmen wat er moet gebeuren’, zegt Modena. ‘Dan halen we de auto uit elkaar en analyseren we elk onderdeel, één voor één. Dan komt de auto op een van de lijnen te staan, de onderdelen worden op rekken geplaatst, geanalyseerd en in drie categorieën onderverdeeld: opnieuw te gebruiken, niet opnieuw te gebruiken, of te reviseren.’ Wij zouden, maar dat is persoonlijk, de gebruikssporen laten voor wat ze zijn en Ferrari laten doen wat ze het best doen: werken aan de techniek. Maar goed, persoonlijk dus.

Genoeg fascinerende verhalen bij de projecten

We staan nu naast een 212 Export. ‘Dit is een mooi verhaal. Deze auto was oorspronkelijk van de beroemde Italiaanse regisseur Roberto Rossellini. Hij werd ooit gekocht om van Rome naar Oslo te rijden met zijn vrouw, actrice Ingrid Bergman, om de uitreiking van de Nobelprijs bij te wonen.’ En verdomd, onder de oude onderdelen bevinden zich een imperiaal en koffers.

‘En dat zijn de originele’, vertelt Modena. ‘Rossellini en Enzo Ferrari konden goed met elkaar opschieten, en Rossellini vertelde Enzo dat zijn vrouw een enorme hoeveelheid bagage wilde meenemen… En dus vroeg hij om een soort van toestemming om daarvoor iets te laten installeren.’ Er wordt gezegd dat dit de eerste Ferrari is waarop ooit een imperiaal is gemonteerd.

Dit soort verhalen zwerft hier rond, waar je ook kijkt. Het is zo’n plek waar je rondloopt met een overrompelende bewondering voor alle auto’s, motoren en componenten, maar die enorm veel aan diepte wint en werkelijk tot leven komt als Modena de geschiedenis invult en de bijbehorende verhalen vertelt.

Aan naslagwerk is geen gebrek

En die zijn wonderbaarlijk goed gedocumenteerd. Aan de zijkant van de werkplaats bevindt zich een ruimte met glazen muren, met aan alle kanten boeken gebonden in rood leer. Het archief. ‘Dit is een tijdmachine’, fluistert Modena, die nu witte handschoenen heeft aangetrokken. Hij trekt een boek uit de kast en we horen de rug droogjes knarsen terwijl het zijn geheimen prijsgeeft.

Enzo stond bekend om zijn kieskeurigheid. Hij reisde niet af naar races (‘zijn leven draaide om Modena, waar hij woonde, Maranello, waar hij werkte, en Serramazzoni, waar ze de auto’s testten’), maar hij wilde van alles op de hoogte blijven – de auto’s, het weer, de gemoedstoestand van de coureurs, de tegenstanders, de strategie van de race. En dat is hier allemaal terug te vinden, geweldig beknopt, in deze schitterende handgeschreven grootboeken.

Italianen kunnen heel secuur zijn

Hetzelfde geldt voor de straatauto’s. ‘Kijk hier eens’, zegt Modena, terwijl hij wijst op een boek. ‘Op 27 maart 1964 gaat een motor de testruimte in, en alles is gedocumenteerd: druk 746 millimeter, temperatuur 19 graden, luchtvochtigheid 54 procent, 219,1 pk. Dus als we precies deze auto in de werkplaats krijgen, kunnen we deze kamer in gaan en opzoeken hoe het toen zat.’

En dat geldt voor elke Ferrari die hier is gebouwd? Modena wijst op de rekken: ‘Hier staan 30.000 auto’s, en voor allemaal hebben we het bouwschema.’ Ferrari ging uiteindelijk over op microfilm, en aan het eind van de jaren ’80, toen er zo’n 80.000 auto’s waren geproduceerd, gingen ze digitaal. Het digitaliseringsproces van de oudere secties van het archief is nog druk bezig. ‘Daar zullen we nog jaren zoet mee zijn. We zitten nu op zo’n 50 procent.’

Deze ruimte is de geschiedenis van Ferrari, misschien nog wel meer dan het metaal dat buiten staat. We krijgen de schetsen te zien die de befaamde F1-ontwerper Mauro Forghieri heeft gemaakt, voordat hij in 1968 voor het eerst een achtervleugel op een F1-auto zette. Ook zien we de eerste stempelmachines waarmee Ferrari de authenticiteit van onderdelen van motoren en chassis kon checken – of die wel zo origineel waren als werd geclaimd. En een schijnbaar lukrake hoeveelheid dozen.

Er komt steeds meer kennis over de klassiekers

Een jaar geleden belde een andere afdeling Ferrari Classiche dat ze aan het opruimen waren en wat oude dozen hadden gevonden in een stoffige hoek van een opslagruimte. Ze wilden ze eigenlijk weggooien, maar bedachten toen dat de archiefafdeling ze misschien eerst nog even wilde doorspitten. En dat wilden ze.

In de dozen troffen ze onder andere de originele schetsen en tekeningen aan voor de befaamde V12 van Gioacchino Colombo, de eerste motor die het bedrijf in eigen huis maakte en die van 1947 tot 1988 de ruggengraat van zo’n beetje elke Ferrari zou vormen. Zo blijkt maar weer dat het bedrijf zelf ook nog lang niet alles weet, en nog altijd druk bezig is haar eigen geschiedenis te ontdekken.

En die geschiedenis, alles wat er tot nu toe bekend is, is opgeslagen in het archief van Ferrari Classiche. ‘Dit is Ferrari’, zegt Modena trots, rondkijkend in de ruimte. ‘Zonder dit zou het een geweldige werkplaats zijn met formidabel vakmanschap, maar dit is ons hart, onze historie.’