Gentsuki: scooter-tuning uit Japan

‘Ontmoet ons bij het aquarium. Zondag. Bij de kussende dolfijnen.’ We kunnen rustig zeggen: wat betreft eigenaardigheid wordt de lat vanaf het begin vrij hoog gelegd. En dit sms’je was geen gebrekkige vertaling, zo blijkt als we de bij de zee gelegen parkeerplaats in de Higashiibaraki-wijk van Ibaraki op rijden, bij een beeld van een paar bekkende dolfijnen, en vol geraakt worden door een dikke wolk van geluiden en geuren. Veel te rijke brandstofmengsels vechten zich door onze neusgaten tot ze wat milde tranen oproepen. Een eindje onder ons is een legertje venijnige tweetaktscooters bezig rond te knetteren alsof het oud en nieuw is. Ze zijn allemaal op de meest bizarre manieren opgetuigd, gespoten door krankzinnigen en behangen met nepjuwelen. En nee: er zitten geen naar hun rijbewijs snakkende jongeren op, maar enthousiaste oudjes, allemaal met oor-tot-oor-grijnzen en de energie van een golden retriever. Dit is een scene. Maar dan ook echt. In Japan heten ze ‘gentsuki’ (spreek uit: dzjent-ski), en scooters zijn altijd een goedkope en bereikbare manier vorm van vervoer in het drukke verkeer van Japan geweest. Voor sommigen echter, zijn ze de ultieme manier om jezelf te uiten, je los te weken van de monotonie. Het modificeren van scooters werd eind jaren zeventig, begin jaren tachtig echt een ding, toen de doe-het-zelf-manier van het tunen van auto’s en motoren een vlucht nam. Scooters waren makkelijk te modificeren, maar er waren al snel een paar regels. Om te beginnen mocht er geen (herhaal: géén) vering aanwezig zijn. Inderdaad: om die extreem lage look voor elkaar te krijgen, slopen mensen de achterste schokdempers eruit, zodat de enige overblijvende dempers je zitje, je banden en je tussenwervelschijven zijn. Dan kan er een andere motorkap worden aangebracht, kaido racer-spoilers, een herrieschoppende bosozoku-uitlaat (hoe luider hoe beter) en wat krankjoreme lak of stickers. Na 40 jaar verkeersdrempels schrapen en trommelvliezen vernietigen breekt deze typische scene opeens uit de Japanse kast. De scooters doen het nogal goed op Instagram, en plots duiken de gentsuki overal op, van Californië tot de diepste krochten van de Achterhoek. En dus dachten we dat het goed zou zijn om eens terug naar de bron te gaan, en de verantwoordelijken aan het woord te laten.

Yamaha JOG27V van Hisaya uit Tochigi

‘In de jaren tachtig versierden jongeren hun scooters met zelfgemaakte details, om ze luxer te laten lijken en zo de aandacht van de andere sekse te trekken. Jongens die geen auto hadden of niet oud genoeg waren voor een rijbewijs, cruiseten met hun custom bikes door de winkelstraten en -centra in de hoop de aandacht van de meisjes te trekken. Mijn scooter is gedaan volgens de old-school meisjesmagneetspecificaties. En ik heb twee kinderen – dus het zal wel gewerkt hebben.’

Honda Tact Courrèges Edition van Hideki Kominato uit Ibaraki

’Het begon toen ik als kind Amerikaanse tv-series als Knight Rider keek. Het komt erop neer dat ik elke vorm van personenvervoer die je kunt customizen tof vind. Toen de Tact nieuw was, ging Honda een samenwerking aan met de Franse mode-ontwerper André Courrèges, voor een speciale, op jongeren gerichte versie. Die moest een nieuw, jong Japans publiek aanspreken en dat lukte. Ik heb dat oude thema aangehouden, maar wat dingen toegevoegd die je op agressiever ogende motorfietsen tegenkomt. Schattig, met een soort komisch karikaturaal tintje, zou je kunnen zeggen. Ik zie op social media dat mensen deze trend beginnen op te pakken en ik hoop dat ze er nog een extra dimensie aan kunnen geven. Scooters kun je makkelijk zelf verfraaien – dat is waarschijnlijk hun grootste aantrekkingskracht voor mij en mijn vrienden. Ik moedig mensen die deze scooters leuk vinden aan om zich vooral in deze cultuur te verdiepen en eruit te halen wat hen aanspreekt of inspireert. En geen zorgen: als je het verpest, is het meestal makkelijk te fiksen.’

Honda AF09 Super Tact van Yoshitaka Suenaga uit Saitama

‘Je zou kunnen zeggen dat mijn scooter overeenkomsten vertoont met dekotora (versierde Japanse vrachtwagens). Er zijn in Japan dekotora-winkels die allerlei truckonder­delen verkopen en veel van de scooterjongens zijn ook  vrachtwagenchauffeur. En zo komen die onderdelen uiteindelijk ook wel op scooters terecht. Zie je die grote glitters in de lak op mijn scooter? Dat zie je ook op sommige dekotora. Het velours op het zadel komt ook uit een truckwinkel. Het beste aan deze scooters is dat ze zo gemakkelijk zijn te rijden: je springt erop en gaan. Makkie. Maar ze zijn traag, dus alleen rijden gaat gauw vervelen. Daarom heb je eigenlijk een groep vrienden nodig om een beetje mee te gaan cruisen – dat maakt het leuk.’

Honda Tact van Mr 310C uit Ibaraki

‘Mijn stijl is beïnvloed door de old-school Japanse straatracers, en door een lokale scootermaniak. Hij heet Oyakata en hij is onze held. Hij bouwt superstrakke scooters met allerlei coole ideeën en het vakmanschap is enorm. In tegenstelling tot de meeste anderen ben ik niet alleen geïnteresseerd in visuele modificaties, maar ook in de motor. Ik heb dit motorblok helemaal gerestaureerd en hem opgeboord tot 82 cc voor wat meer power. Waar het naartoe gaat met deze scene? Nou, ik denk dat nu de mensen in andere landen aan de beurt zijn. Ik zie jonge mensen in Amerika die beïnvloed worden door Japanse dingen en daarmee aan de slag gaan. Ik wil ze gekke dingen zien doen, hun eigen draai aan onze stijl geven. Misschien moeten ze eens proberen een verticale motor te maken of zo.’

Honda Tact Courrèges Edition van Butaketsu uit Saitama

‘We noemen onszelf het onofficiële Tact Team, omdat we allemaal verschillende modellen van dezelfde Honda-scooter hebben. Voor ons is aandacht alles, en we proberen alles zo historisch correct mogelijk uit te laten zien, met gebruikmaking van moderne onderdelen. De Tact is zo populair omdat je gemakkelijk aan onderdelen kunt komen. De scooter zelf wordt intussen wel steeds zeldzamer, dus de grootste kostenpost is het kopen van de basis van waaruit je verder kunt. Zeker de wat apartere modellen zijn lastig te vinden, maar je kunt op internet nog steeds makkelijk een simpel ding vinden voor een euro of 100.’