De elektrische Porsche 935 K3V van Bisimoto

Het is nog niet zo lang geleden dat het idee van een mobiele elektrische toekomst bespottelijk leek. Herinner je je nog drie mannen van middelbare leeftijd die een melkwagen combineerden met een TVR? Nou dan. Toch wordt elektra nu universeel beschouwd – en geaccepteerd – als de vervanger van benzine wanneer daar straks definitief de stekker uit wordt getrokken. We zullen de hele discussie over waar onze energie vandaan komt maar overlaten aan de politieke arena waarin Facebook op dinsdagmiddagen verandert. Laten we ons in plaats daarvan focussen op iets veel dat veel opwindender is en dat hopelijk niet zal ontaarden in een ordinaire schreeuwpartij: de wereld van het tunen van elektrische auto’s. En daar komt deze elektrische Porsche 935 K3V van Bisimoto om de hoek kijken. Wanneer we de term ‘elektrische toekomst’ horen, associëren we die als vanzelf met nieuwe auto’s. Maar denk je even niet aan de VW Up en diens soortgenoten, dan zie je dat er veel meer elektrische mogelijkheden zijn dan enkel stadsauto’s uitstootvrij rond te laten rijden. Met elektra zijn er prestaties mogelijk waar geen enkele verbrandingsmotor van zou durven dromen, zelfs niet in de autosport. Om het simpel te stellen: een overgang naar een elektrische toekomst betekent niet dat we het ene boek dichtslaan om het volgende tegen heug en meug te openen. Je moet alleen beschikken over een bepaald soort vooruitstrevend brein om de twee te laten samensmelten.

Maak kennis met Bisi Ezerioha

Voltage. Kilowatts. Ohms. Ampères. Dat zijn de nieuwe termen die in plaats komen van ‘ik gooi er nog even een blik WD40 tegenaan voor we naar de Dordogne gaan’. Uiteraard zal die andere technologie ook een andere wijze van onderhoud vergen. Minder handen vol olie en vet, meer de verstrooide professor. Dit lijkt een goed moment te zijn om Bisi Ezerioha te introduceren, een Nigeriaanse tuning-fanaat die in de Amerikaanse staat Californië woont. Het is niet de eerste keer dat we Bisi ontmoeten. Hij verdiende zijn geld door Honda’s zo te tunen dat ze sneller werden dan sportauto’s – en door sportauto’s zo te tunen dat ze sneller werden dan supercars. Bisi is niet bang om buiten de gebaande paden te treden.

Zijn beroemdste feestnummer? Een vijfzits, 1.040 pk sterk Honda Odyssey-busje. Compleet met een leren interieur en een Thule-dakkoffer. Dat mag allemaal vrij zinloos klinken, maar achter Bisi’s gekte schuilt een reden. ‘Waar anderen een probleem zien, zie ik een mogelijkheid’, grijnst hij. ‘Het is niet makkelijk om tegen de stroom in te roeien, want wie dat doet, stelt zich bloot aan veel kritiek. Maar kun je dan een oplossing vinden voor een bepaald probleem, dan is je beloning veel bevredigender. Dat is waar ik het meest van houd.’ Laat je niet bedotten door zijn jeugdige uiterlijk. Bisi bouwt en tunet al langer auto’s dan de meesten van ons een rijbewijs hebben – sinds 1994, om precies te zijn. Hij is een man die wordt gefascineerd door techniek in iedere denkbare vorm, of het nou een twin-turbo 911 is die 1.000 pk produceert of een hybride Toyota Prius.

‘Ik ben in 2010 begonnen met experimenteren met elektrische technologie’

Om te horen dat hij zich bezig is gaan houden met elektrische aandrijvingen is op zich dus geen grote verrassing. Maar de wijze waarop hij die op de markt heeft gebracht, is dat absoluut wel. Wie anders was op het idee gekomen om een op de openbare weg toegelaten, op het circuit gerichte, geheel elektrische Porsche 935 te bouwen? Voordat we het over die auto gaan hebben – die de naam 935 K3V heeft meegekregen – moeten we nog even opmerken dat dit niet de eerste keer is dat Bisi zich op de wereld van elektrisch vermogen heeft gestort.

Elektrische Honda’s

‘Ik ben in 2010 begonnen met experimenteren met deze technologie’, vertelt Bisi. ‘Dat was met een originele Amerikaanse Honda, waar ik een elektromotor in bouwde om de benzinemotor te assisteren. Dat was op zichzelf niet nieuw, maar het doel was om het verbruik te verminderen. Wat me destijds het meest fascineerde, was de mogelijkheid om vanuit stilstand meteen over 100 procent van het koppel te kunnen beschikken. Als je je hele leven bezig bent geweest om zo veel mogelijk vermogen uit traditionele motoren te halen, zie je daar kansen die te fascinerend zijn om te laten liggen.’

In de daarop volgende jaren deed Bisi methodisch onderzoek naar elektrische aandrijvingen op een niveau waaraan gewone stervelingen tijdens hun leven niet toekomen. Hij kende de voordelen al, maar hoe hij die zou kunnen verkopen aan zijn ‘traditionele’ klanten was de grote vraag. Aan de ene kant van zijn brein jengelde 26 jaar ervaring met turbo’s, hoog-octaan benzine en slicks. Aan de andere kant zoemde het vooruitzicht van oneindig veel koppel en hoge voltages. Op een juiste wijze gecombineerd zou het resultaat een echt elektrische maar volbloeds rijmachine moeten kunnen zijn. En wat was het resultaat? Een volledig elektrische Porsche 935, dus. Vele internetgebruikers zullen dit zien als een vorm van heiligschennis. Voor sommige Porsche-fans was het zelfs aanleiding om Bisi heuse doodsbedreigingen te sturen. Maar we zullen je een geheimpje verklappen: onder de Kremer-carrosserie – waarvoor de mallen van de echte 935 werden gebruikt om een exacte replica te creëren – bevindt zich een gewone Porsche 911 uit 1986. Dus nu kun jij vannacht lekker rustig slapen. Maar wat bewoog Bisi in vredesnaam om deze auto te bouwen?

De Porsche 935 K3V van Bisimoto

‘Ik houd van alle generaties Porsches’, zegt Bisi. ‘Als ik denk aan een echt pure rijervaring, dan denk ik aan de 911. En als ik denk aan de meest intuïtieve, meest opwindende ervaring, dan zie ik de Porsche 935 voor me. Dat is puur theater om naar te kijken – wat een slok op een borrel scheelt, omdat je natuurlijk geen motorgeluid hebt om mee te spelen. Ik heb in het verleden ook echte Porsches gebouwd en gerestaureerd, dus ik ken het platform heel goed. Voor klassieke autoliefhebbers als ik is dit een mooie manier om nieuwe technologie te laten zien. En het geeft degenen die zich pas nu in de auto-scene storten, vanwege de komst van elektrische auto’s, de mogelijkheid om te zien hoe de wereld van de snelle auto’s er in het verleden heeft uitgezien.’

‘Ondanks de te nemen horden wegen voor Bisi de voordelen van een elektrische aandrijving op tegen de nadelen’

Dat wil allemaal niet zeggen dat de elektrische Porsche 935 K3V appeltje-eitje was om te bouwen. Bij een traditionele verbrandingsmotor kun je eens wat olie of benzine morsen – niets dat zeep niet kan verhelpen. Dat ligt bij een elektrische auto toch een beetje anders, want mors je een beetje elektriciteit, dan ga je dood. Het proces om een elektrische auto zoals die van Bisi te bouwen is, in vergelijking met het bouwen van de traditionele voorgangers, niet zozeer moeilijker, maar wel heel anders.

Stroom en koeling

Er is geen ontsteking, geen timing, geen brandstof, om maar eens wat te noemen. In plaats daarvan moet je letten op de temperatuur van de onderdelen, daarom zie je zo veel radiateurs in een elektrisch voertuig. Dan zijn er de accucellen en de kwestie hoe die zo lang mogelijk blijven leven. Net als bij het opwarmen en koelen van een verbrandingsmotor, moet voor topprestaties ook in en elektrisch voertuig aan bepaalde temperatuurvoorwaarden worden voldaan. Ook moet de auto via een ECU worden geprogrammeerd; geen kwestie van even je laptop inpluggen en Max_Voltage.exe laten lopen, wat er op YouTube verder ook wordt beweerd.

Ondanks al die te nemen horden wegen voor Bisi de voordelen van een elektrische aandrijving op tegen de nadelen. ‘We weten allemaal dat de accu’s gewicht toevoegen, maar die zitten niet per se in één geheel, zoals een motor of transmissie’, zegt hij. ‘Accu’s kun je in theorie overal plaatsen waar je ruimte hebt, en daar heb je nou net heel veel van als je een auto helemaal tot op de essentie stript. We hebben geen extra gewicht achterin te plaatsen, we kunnen het, als we dat zouden willen, 50/50 verdelen. Maar het allerleukste is wel hoe we de vermogensafgifte kunnen programmeren. Ja, het is mogelijk om over 100 procent van de trekkracht te beschikken bij 1 tpm. Maar dat betekent nog niet dat hij constant alles hoeft te leveren.’

De elektrische Porsche 935 is te programmeren

Volgens Bisi kun je de vermogensafgifte zo programmeren dat elke rij-modus kan worden bediend – van een volledige eco-stand tot iets als de door Tesla bedachte Ludicrous-modus. Wil je juist meer koppel bij meer toeren? Dat kan ook. Het meest indrukwekkend aan de elektrische Porsche 935 K3V van Bisimoto is misschien nog wel dat de auto daadwerkelijk kan worden gebruikt. Dat klinkt misschien een beetje vreemd, maar in auto’s als de Lotus Evija en de Rimac C_Two heeft een mens van vlees en bloed geen enkele kans om de meer dan 1.800 pk’s te controleren. Ter vergelijking: de 935 K3V produceert 646 pk bij een gewicht van 1.216 kilo. Dat is ook niet bepaald sloom, maar de prestaties zijn niet wilder dan die van een gemiddelde McLaren. En je hoeft maar even op internet te zoeken om erachter te komen dat, laten we zeggen, niet alle bestuurders van McLarens even goed met de potentie van hun auto’s kunnen omgaan.

De K3V voelt ook echt aan als een oude Porsche. Hij heeft een Momo-stuur en een Quaife-transmissie waarvan je de pook naar voren moet drukken om de vooruit in te schakelen en ’m naar je toe moet halen om de achteruit te selecteren. Zie je die traditionele aluminium vuldop op de kap? Daaronder huist het stopcontact. Doordat alle overbodige onderdelen zijn verwijderd en Bisi er in feite een elektrische ‘Clubsport’ van heeft gemaakt, voelt de auto al met al tamelijk vertrouwd aan. De enige uitzondering daarop, en een mogelijk struikelblok voor sommigen, is de geschatte actieradius van 200 kilometer. Maar die conservatieve schatting heeft oorzaak. Het is Bisi namelijk nog niet gelukt om een echte, volledige testrit te maken zonder helemaal los te gaan op het rechterpedaal. Zodra hij zijn voet een beetje in bedwang weet te houden, zal de actieradius groeien tot dik boven de 300 kilometer, zo vermoedt hij. Het maakt niet uit of je een van de eerste elektrische autoverslaafden bent of een traditionele benzinefan die nog moet worden bekeerd. Het feit dat de elektrische technologie nu al is doorgesijpeld naar de tuning-wereld – en wordt toegepast in oudere, iconische auto’s – betekent dat de elektrische toekomst helemaal niet saai hoeft te zijn. Hij wordt alleen wat stiller.