Een opvallend snelle auto in een opvallend koetswerk, altijd leuk
Sorry, deze ouderdomsconfrontatie overviel ons ook even. De eerste-generatie Mazda 3 verscheen meer dan twintig jaar geleden. Dit betekent dat ook de snellere Mazda 3 MPS echt een oude auto aan het worden is. We moeten zeggen: dat zie je er niet aan af. Het design begint goed te rijpen, en wat ons betreft is de auto nog ongeremd begeerlijk. Wie wil er nu niet een hete hatchback met een net iets te grote turbo?
De Mazda 3 MPS heeft 260 pk, en dat alleen op de voorwielen. Tegenwoordig is dat niet extreem voor een heet klepkontje, maar twintig jaar geleden was het bijna aanleiding tot kamervragen. Een Golf GTI uit die tijd had nog maar ‘gewoon’ 200 pk. Het was een van Mazda’s dwaze momentjes waar we zoveel van houden. Vind je het wat eng, dan kun je ook op zoek gaan naar de Mazda 6 MPS. Deze heeft dezelfde motor, maar dan met vierwielaandrijving. Hij weegt wel 300 kilo meer.
De Mazda 3 MPS heeft uitstekende papieren: 260 pk, 380 Nm en een acceleratie van 0 naar 100 km/u in slechts 6,1 seconden. De topsnelheid is begrensd op 250 km/u. Dat was tenminste zo vanuit de fabriek, maar na twintig jaar zal niet elk exemplaar meer helemaal origineel zijn. Je vindt er genoeg met een beetje software en wat andere motordelen. De 2,3-liter viercilinder heeft nog een lang leven na de 3 MPS gehad: het onderblok zat ook aangepaste vorm in de Ford Focus RS. Daar heeft ie 350 pk en 440 Nm.
Als we kijken naar de eerste generatie (de BK), dan vinden we 115 exemplaren in Nederland. Nemen we de tweede generatie (de BL) mee – dit is eigenlijk een grote facelift – dan komen we uit op zo’n 240 exemplaren. Al moeten we zeggen dat het een beetje een rommeltje is in de database van de RDW. De ene keer staat ie in het systeem als ‘3 MPS’ en de andere keer weer als gewoon ‘3’. Ook staan er twee Mazdaspeed 3’s op kenteken. Deze zijn waarschijnlijk geïmporteerd uit de VS.
De goedkoopste Mazda 3 MPS die we nu in Nederland kunnen vinden, kost 6.250 euro. Dit is een origineel Nederlands exemplaar met 268.000 kilometer op de teller. Op de bekende verkoopsites staan er momenteel maar drie te koop. Een andere met 190.000 op de teller moet net geen 10.000 euro kosten en voor eentje met een stand van 255.000 kilometer wordt zelfs 12.950 euro gevraagd. Deze heeft wel een motor van 54.000 kilometer oud. Al betwijfelen we of dat een pluspunt is.
Wij vinden de eerste generatie het tofst, maar de tweede generatie is wellicht wat couranter. Deze staan te koop voor prijzen rond de 15.000 euro. Dan heb je dezelfde motor met hetzelfde vermogen, maar vaak wel lagere kilometerstanden. Verder zou deze nieuwe uitvoering zo’n 10 procent zuiniger moeten zijn. Ook hiervan is de keuze beperkt in Nederland: we zien er momenteel maar twee staan. Je herkent ze aan de grille met de grote glimlach.
In Duitsland is het aanbod een stuk groter. Pas op dat je niet een diesel koopt met ‘MPS Optik’. Voor 6.600 euro heb je een exemplaar uit 2007 met 216.000 kilometer op de teller. Grappig genoeg zijn de auto’s van de tweede generatie daar een flink stuk voordeliger: een aantal nieuwere 3 MPS’jes staat voor 7.000 tot 8.000 euro te koop. Wil je (terecht) de eerste generatie, dan moet je in Duitsland rekening houden met 10.000 euro voor een courant ogend exemplaar.
Het vervelende is altijd dat er in twintig jaar tijd veel gebeurd kan zijn. De huidige eigenaar kan er als een heertje in rijden, maar je weet niet wat de twee eigenaren daarvoor deden. Als de auto gemodificeerd is, kijk dan kritisch naar hoe dit is uitgevoerd. Wij zouden altijd naar een exemplaar zoeken zonder modificaties. Het is een auto met een distributieketting, dus luister even of deze ratelt bij een koude start.
Bij hot hatches is het advies altijd om goed naar de historie te kijken. Het is een turbomotor die waarschijnlijk regelmatig van jetje heeft gekregen. Het is dus belangrijk dat de oliebeurtjes zorgvuldig zijn uitgevoerd. Ook is het verstandig om de olie even te peilen. Al heeft de slimme verkoper natuurlijk de olie bijgevuld voor de verkoop. Let dus goed op zaken als blauwe rook uit de uitlaat.
Een belangrijk punt om op te letten is roest. Met name de eerste-generatie Mazda 3 kon heel erg hard wegrotten. Zet hem het liefst even op de brug en controleer goed de veerschotels, ophanging, dorpels en ja, alles eigenlijk. Houd er rekening mee dat het vrij snel van ‘dit wordt een projectje’ naar ‘dit is terminaal’ kan gaan. Als je het niet zelf kunt, zijn dit dure reparaties.
Verder: de Mazda 3 MPS vreet motorsteunen, dus even gas geven en checken hoe erg het blok kantelt. Getunede exemplaren moet je laten staan: turbo’s, ketting (met name voor de nokkenassen) en zuigers zijn nogal gevoelig, zeker na twintig jaar. Er zijn bijna geen gespecialiseerde Mazda-tuners en je kunt vrij eenvoudig de turbodruk opvoeren, een gevaarlijke combinatie. De tweede generatie roest veel minder en heeft minder issues met de ketting (door andere spanners) en de turbo (door betere seals).
Veel opwindender dan die topsnelheid is zijn onwaarschijnlijke acceleratie, en die komt veel beter tot zijn recht op bochtige wegen. Vanzelfsprekend is de Mazda 3 MPS onderstuurd, maar niet zodanig dat je er overstuur van zult raken: hij schuift niet voortdurend over zijn voorwielen door de bocht en verspeelt niet te veel paardenkrachten, mede dankzij het standaard aanwezige sperdifferentieel.
Wielspin wordt vermeden door een voorziening die de gasklep en het drukventiel van de turbo aanstuurt en zodoende vermogenspieken afvlakt. Bovendien zorgt dynamische stabiliteitsregeling ervoor dat er geen grote verschillen kunnen ontstaan tussen voor- en achterwielen. Vierwielaandrijving is dus inderdaad geen noodzaak. Het is geen delicate hete hatchback en dat maakt hem juist zo leuk.
Rond de eeuwwisseling had je meer dan genoeg keuze uit hete hatchbacks. Bijna elk merk had wel iets in het aanbod. Naast de Golf GTI met 200 pk had je ook een Ford Focus ST met een 2,5-liter vijfcilinder van Volvo, goed voor 225 pk. Die Focus staat op precies hetzelfde platform als de Mazda. In die tijd had je ook nog de Opel Astra OPC met 240 pk en de Mégane RS met 250 pk. Die laatste twee zijn altijd een driedeurs, terwijl de Mazda 3 altijd een vijfdeurs is. Dat verkoop je iets makkelijker aan het thuisfront.
Het leuke is dat al die genoemde concurrenten net een ander karakter hebben. Lekker flauw advies: ga eens kijken welke bij jou past qua rijgedrag en hardheid. Qua karakter (lekker anders), interieur (beetje plastiekerig) en prestaties (snel) komt de Seat Leon Cupra (240 pk) het dichtst bij de Mazda 3 MPS in de buurt. De MPS zal net wat lomper zijn, en dat moet je kunnen waarderen.
De prijzen liggen net wat hoger dan die van bijvoorbeeld een Golf GTI, maar je krijgt er wel meer performance ervoor terug. Hou er wel rekening mee dat de Mazda een veel hoger verbruik heeft, en qua ergonomie zal het net wat minder goed kloppen. De GTI is altijd de betere allrounder, maar als het je gaat om lomp rijplezier, dan is dit wel de hete hatchback die je wilt. Echt een gevalletje ‘zo maken ze ze niet meer’.
In geval van een 20 jaar oude Mazda die niet droog gestald was is een inspectie op de brug echt niet afdoende. Neem een complete sleutelset mee en maak alles open wat open kan. Veel holle ruimtes zullen veel groter zijn dan af fabriek waren.