We hebben het al eens gehad over koolstofvezel, maar inmiddels zijn we verzeild in een discussie over beton. Voor Flavio Manzoni is dat geen ongewoon gespreksonderwerp, aangezien de op Sardinië geboren hoofdontwerper van Ferrari in Florence werd opgeleid als architect. Flavio is allesbehalve een abstracte denker en houdt niet van design met tierelantijnen. Dat lijkt ons een goede zaak als het gaat om auto’s als de Ferrari FXXK.
Een combinatie van kunst en techniek
‘Frank Gehry en Santiago Calatrava hebben heel bijzondere dingen gedaan met gewapend beton’, stelt hij. ‘Hetzelfde geldt voor Pier Luigi Nervi. Zijn werk is een combinatie van kunst en techniek. Daar houd ik van.’
We zouden het werk van Manzoni zelf niet treffender kunnen omschrijven. Met de oprichting van het door Manzoni geleide Centro Stilo nam Ferrari vijf jaar geleden de regie over de visuele identiteit weer in eigen hand. Daarmee kwam een eind aan de samenwerking met Pininfarina, die na een beroemde ontmoeting tussen Enzo Ferrari en Battista Farina in 1951 werd aangesteld als huiscouturier. Sindsdien won Manzoni de beroemde Compasso d’Oro voor de F12 Berlinetta, en met de LaFerrari injecteerde zijn designteam de bloedlijn van hypercars van Ferrari met nieuw genetisch materiaal. Maar zelfs die prestaties vallen in het niet bij het monster dat je hier ziet, de Ferrari FXXK, de auto die Manzoni stilletjes beschouwt als het beste werk van ‘zijn’ Centro Stilo tot nu toe. Dit is kunst en techniek op een schaal die we ons nauwelijks kunnen voorstellen.
Jij kunt geen Ferrari FXXK kopen
Een korte samenvatting. De Ferrari FXXK is het nieuwste project van Ferrari’s Corse Clienti-divisie, een rijdend laboratorium voor het circuit dat in zeer beperkte oplage wordt gemaakt. Doelgroep: het superrijke deel van de al bestaande clientèle, liefhebbers van ultieme high-performance-auto’s voor wie een speciale one-off, of rijden met een oude Formule 1-bolide niet volstaat.
Toen Ferrari tien jaar geleden het FXX-programma in het leven riep, haalden nogal wat mensen hun wenkbrauwen op voor het concept van een ruim 1 miljoen euro kostende circuitauto die Ferrari zelf in beheer zou houden. De auto’s mochten ook alleen onder begeleiding van Ferrari worden gereden, op circuits over de hele wereld. Dan hebben we het nog niet gehad over het feit dat Ferrari de eigenaren zou gebruiken als proefkonijnen voor nieuwe technologie. Maar als na-apen de ultieme vorm van vleierij is, dan mag Ferrari trots zijn op de McLaren P1 GTR en de Aston Martin Vulcan.
Uiteraard schakelt Ferrari met de FXXK nog een tandje bij. Een vermogen van 1.050 pk roept herinneringen op aan het turbotijdperk van de jaren tachtig in de Formule 1. Je kunt misschien bedenken dat de Bugatti Veyron met z’n extra pk’s koning van de apenrots blijft, maar die zeult ongeveer een Alfa 4C aan extra gewicht met zich mee.
Gevaarlijk snel
De Ferrari FXXK heeft 100 pk meer dan de oorspronkelijke LaFerrari. Van het totale vermogen wordt 860 pk gegenereerd door de 6,3-liter V12, de elektromotor levert de resterende 190 pk. De V12 heeft nieuwe nokkenassen, aangepaste inlaatspruitstukken en een uitlaatsysteem waar de dempers uit zijn gesloopt. Je oren zijn gegarandeerd doorgeblazen nadat je op internet de video hebt bekeken van het debuut dat de Ferrari FXXK vorig jaar november maakte in Abu Dhabi.
We hebben nog geen rondetijden op Yas Marina en weten ook niet hoeveel sneller ie accelereert. Wat we wel weten, is dat de Ferrari FXXK op Fiorano met een rondetijd van 1:14 maar liefst 5 seconden sneller was dan de LaFerrari. Dat krijg je met op maat gemaakte Pirelli-slicks en meer dan 1.000 pk.
Ontelbaar verschillende rijstanden
Als bestuurder kun je met vier nieuwe instellingen van Ferrari’s speciale knopje voor rij-instellingen, de manettino (met de standjes Qualify, Long Run, Manual Boost en Fast Charge), het vermogen van de hybride aandrijflijn afstemmen op korte of langere ritten. Een extra manettino met nog eens vijf standen overziet het e-differentieel, de tractiecontrole en het Side Slip Angle Control – al leek Sebastian Vettel bij een proefrit met de Ferrari FXXK eerder dit jaar snel korte metten te maken met het elektronische vangnet (‘ik ben half gespind’, gaf hij destijds schaapachtig toe).
“Bij Ferrari maken we geen bulten of sleuven in een motorkap als ze niet nodig zijn”
Onze aandacht gaat vooral uit naar de adembenemende carrosserie en de aerodynamica van de FXXK. Tijdens een bezoek van TopGear aan de designhangar van Ferrari, in het hart van Maranello, werd er in allerijl een doek gegooid over een kleimodel van een of ander nieuw project. Maar de FXXK maakt zo’n onuitwisbare indruk dat dat echt niet nodig was geweest.
Waarom een FXXK de LaFerrari overtreft
De aerodynamische snufjes zijn het resultaat van jaren van ontwikkeling in de Formule 1. Ze komen daarnaast voort uit het testprogramma van de FXX van de afgelopen tien jaar. Aan de voorkant hangt een prachtig ontworpen spoiler 30 millimeter dichter boven het asfalt. Eindplaten en verticale vinnen geleiden de lucht langs de flanken van de Ferrari FXXK. Op de flanken zijn nog meer vinnen aangebracht die lucht naar en over de achterwielen geleiden. Het meest innovatieve en opvallendste detail vinden we aan de achterkant. Een paar heel korte winglets die samenwerken met de ingenieuze, actieve achterspoiler van de LaFerrari.
In de normale Low Drag-stand heeft de FXXK al dubbel zo veel downforce als de auto die we nu ietwat lacherig de ‘standaard’ LaFerrari noemen. In zijn maximale Full Aero-stand neemt de downforce met nog eens 30 procent toe. Manzoni noemt de 330 P3/4 van halverwege de jaren zestig als zijn favoriete Ferrari. ‘Wat een beest van een auto, mijn hemel. Maar ook een auto waar de synergie tussen functionaliteit en schoonheid al belangrijk was.’ Toch lijkt de FXXK te veel op een soort wapen om hem echt mooi te kunnen noemen. Dit is bijna een norm waaraan elke Ferrari volgens internationaal recht moet voldoen.
Manzoni is het daar duidelijk niet mee eens
‘Dit is mijn favoriete Ferrari van de laatste vijf jaar’, zegt hij resoluut. ‘Het is een complexe auto die tegelijkertijd heel puur is. Er zit veel techniek in, maar er was genoeg ruimte om er wat moois van te maken. Daarvoor hebben we nauw samengewerkt met de mensen van de aerodynamica. Veel mensen denken dat een circuitauto er bruut en functioneel uit moet zien, maar bijna niemand gelooft dat zulke auto’s ook mooi kunnen zijn. Dat was dus onze grootste uitdaging.’
Een discussie over het subtiele verschil tussen styling en design is voldoende om de onverstoorbare Italiaan uit zijn tent te lokken. Manzoni geeft dan ook toe dat hij in tegenstelling tot veel andere auto-ontwerpers niet alleen interesse heeft voor autodesign. ‘Ik heb een meer multidisciplinaire benadering’, zegt hij. ‘De verleiding is groot om iets te ontwerpen simpelweg omdat het mooi is en er leuk uitziet. Daarom is het mijn taak om voortdurend vragen te stellen. Waarom ziet het er zo uit, en niet anders? Is er een logische verklaring voor? Anders zou het zinloos zijn. Elk detail moet in dienst staan van de technische principes. We maken geen bulten of sleuven in een motorkap als ze niet nodig zijn.’
De FXXK is het resultaat van teamverband
Cruciaal voor het design van de FXXK was dat Manzoni niet werd gehinderd door een keurslijf van data en aerodynamica. ‘De aerodynamische eigenschappen van een auto zijn een enorme kans voor ontwerpers’. Verklaart hij, terwijl hij wijst naar de neus van de FXXK. ‘Ik zeg altijd hetzelfde tegen mijn team: als je echt leert begrijpen hoe iets werkt, dan kun je datzelfde principe op een organische manier in de hele auto toepassen, en zo iets compleet nieuws creëren. Een moderne auto als deze kun je onmogelijk bedenken zonder begrip voor de technische principes. Die moeten we volledig doorgronden om ze artistiek verantwoord te kunnen toepassen. De samenwerking met de aerodynamische afdeling verliep zo goed dat we op een aantal veelbelovende en inspirerende ideeën zijn gekomen. Naarmate we die ideeën konden doorontwikkelen, kwamen we dichterbij de uiteindelijke vorm van de Ferrari FXXK.’
Bij het ontwerpen van de LaFerrari hield Centro Stilo al rekening met de circuitversie. Waarschijnlijk omdat het een onvermijdelijke volgende stap was. Z’n voorganger, de FXX was de ongeplande opvolger van de Enzo. Die kwam op een veel minder logische manier tot stand. Daarmee was de FXX nog altijd een prachtige auto, maar hij had ook iets weg van het Monster van Frankenstein. De 599XX die vijf jaar na de FXX verscheen, kwam ook voor het grootste deel voort uit improvisatie. Met de FXXK zou het allemaal anders gaan.
Nieuwe designelementen zijn toegepast
‘Ik vond dat de LaFerrari rijp was voor een project als dit’, lacht Manzoni, die de pijlachtige vorm noemt als een van de hoogtepunten van de FXX. ‘Tijdens de ontwikkeling van de LaFerrari wilde ik de basis al veranderen. De Ferrari FXXK was bijvoorbeeld de perfecte gelegenheid om de lichten opnieuw te ontwerpen. De auto biedt daarmee een compleet andere aanblik. Hij heeft heel kleine, expressieve koplampen, bijna als gesloten ogen. Omdat dit een auto voor het circuit is, hadden we de kans om nog eens naar dit soort details te kijken.’
Het verhaal bereikt zijn climax bij de achterkant van de auto. ‘De aerodynamica aan de achterkant van de FXX is redelijk bekend geworden, en dat wilden we niet herhalen. Volgens de aerodynamische experts was een dubbele spoiler niet nodig, wat ons op het idee bracht van twee kleinere spoilers die haaks op een vin staan.’
Kortom…
In de diffuser aan de achterkant zien we nog meer kunstzinnige vormen. We zien led’s op de plek waar zich bij de LaFerrari de achterlichtunits bevinden. Het is allemaal volledig functioneel, maar tegelijkertijd van een betoverende schoonheid. Aston Martin verwacht dat de Vulcan in elk geval door een deel van de kopers behandeld zal worden als statisch kunstwerk. Dat zal Ferrari nooit toestaan. ‘Er zijn bij een nieuwe auto altijd dingen die ik wil veranderen’, besluit Manzoni. ‘Maar zonder arrogant te willen zijn, denk ik dat het hele team met deze auto een mooi stukje werk heeft geleverd.’
Specificaties Ferrari FXXK
Motor
6.262 cc
V12 hybride
1.050 pk / 900+ Nm
Aandrijving
achterwielen
7v automaat
Prestaties
0-100 km/u in 2,7 s
top ca. 350 km/u
Verbruik (gemiddeld)
n.b.
CO2-uitstoot n.b.
Afmetingen
4.896 x 2.051 x 1.116 mm (l x b x h)
2.650 mm (wielbasis)
1.339 kg
Reacties