De Cosworth-V12 van de AM Valkyrie

Dit is het verhaal achter de V12 van de Valkyrie. Toen we in de zomer van 2017 met Adrian Newey praatten over de Valkyrie, zei hij iets dat in onze hersenpan bleef hangen. Zoals een vishaak in de lip van een snoekbaars. Dat het twaalf-in-één uitlaatsysteem, in plaats van twee keer zes-in-één, ‘een geluid produceert alsof hij twee keer zoveel toeren maakt als hij daadwerkelijk doet’.

Voor een motor waarvan we nu weten dat z’n rode lijn toch al pas bij 11.100 tpm ligt, is dat nogal een claim. Dat is waarschijnlijk dus ook de reden dat we in een wat duistere gang staan. Ergens diep in de Cosworth-fabriek (de plek met de beste akoestiek hier, zeggen ze) met onze oren tegen een koude, stalen deur, enigszins bevreesd voor wat er aan de andere kant tot leven wordt gewekt.

De V12 van de Valkyrie is speciaal

Wat we dan horen, is een geluid dat precies zo puur en doordringend is als waar we voor hebben gebeden en van hebben gedroomd. Een geluid dat je wel moet vergelijken met de meest manische tijd in de Formule 1. De tijd van tien cilinders en 18.000 tpm. En eigenlijk, ergens – zo ontdekken als we een niche­kanaal op YouTube hebben gevonden – komt deze motor qua toon en felheid nog het dichtst in de buurt van Senna’s Honda V12 uit de MP4/6 van het seizoen 1991.

Nou ja, je begrijpt inmiddels wat we bedoelen: het is speciaal. Het is het meest speciale geluid dat we ooit uit de motor van een auto voor op de openbare weg hebben horen komen. Goed nieuws voor de 150 mensen die in spanning wachten op de levering van hun 2,8 miljoen euro kostende trots, aan het eind van dit jaar.

Indrukwekkende cijfers

Twee jaar geleden begon Cosworth met een blanco scherm. Nu is er een 6,5-liter atmosferische V12 die dik 1.000 pk produceert bij 10.500 tpm, en 740 Nm bij 7.000 tpm. Z’n rode lijn ligt 100 tpm hoger dan die van de 1,6-liter ­turbo-V6 van de AMG One. En hij wordt bovendien ondersteund door een elektromotor, waardoor het vermogen nog met 100 pk toeneemt. Maar Cosworths grootste prestatie is misschien wel het feit dat het gewicht van de motor beperkt bleef tot slechts 206 kilo. Ter vergelijking: de V12 van de ­One-77, op zichzelf al een lichte motor, weegt bijna 80 kilo meer.

De wens van medio 2016 was aanvankelijk een 6,0-liter motor die 900 pk zou produceren en 200 kilo zou gaan wegen. Die cijfers zijn ondertussen toegenomen, wat het verhaal van de wijze waarop Cosworth de zaken heeft aangepakt alleen maar wonderbaarlijker maakt. Over naar Bruce Wood, manager bij Cosworth, die de complexiteit van de taak verduidelijkt.

Een grote uitdaging

‘De meeste motoren hoeven alleen maar hun eigen kracht te kunnen beheersen, maar bij ons is de motor een volwaardig structureel element van de auto. Haal je de motor eruit, dan is er niets meer dat de voorkant verbindt met de achterwielen. Om te ­zorgen dat alle downforce en alle g-krachten door het motorblok zelf verwerkt kunnen worden, en dat het geheel dan ook nog ruim 1.000 pk levert en maar 200 kilo weegt – ja, dat was wel een behoorlijke uitdaging.’

Maar dan wel een uitdaging waar Bruce en zijn team met passie voor lijken te leven. Hoe pak je dat aan, een motor zowel steviger als lichter maken? ‘Het zit allemaal in de details. Neem bijvoorbeeld de nokkenasdeksels. We hadden zes weken uitgetrokken voor een analyse. Nou, dat ging meer richting de twee manjaren tegen de tijd dat we klaar waren. Als we ze niet per se nog eens 2 kilo lichter hadden willen maken, dan was het een makkie geweest.’

De drijvende kracht achter de Valkyrie

De drijvende kracht achter al die ogenschijnlijk onhaalbare doelen? Adrian Newey uiteraard. De man wiens gezicht betrok toen hij zag dat het gasklephuis op het eindproduct gelakt was. Daar had 30 gram bespaard kunnen ­worden, en dus kunnen de klanten nu kiezen: wel of geen glimmende motor. Té gefixeerd, misschien?

Misschien, maar het is wel Neweys forensische aandacht voor detail die dit project naar ongekende hoogten heeft gestuwd. ‘Dit is Adrians modus operandi nou eenmaal’, zegt Bruce. ‘Hij stelt je een doel dat te hoog voor je is, en pas als hij het gevoel heeft dat je alles hebt geprobeerd en elk greintje technische kennis hebt toegepast dat jij en hij paraat hebben, zal hij erkennen dat het doel is bereikt.’

Een driecilinder die 11.000 tpm aankan?

Dus hoe kom je op een maximaal aantal toeren van 11.100 en een maximaal vermogen bij 10.500 tpm? Dat was ook een van de wat vergezochte voorwaarden van Newey, waarschijnlijk? Nee, zegt Bruce. ‘Dat kwam van ons.’ Newey wilde uiteraard een motor die veel toeren kon maken, vanwege de link met de Formule 1. Maar het uiteindelijke aantal toeren werd ingegeven door de gezette performance-doelen.

‘Bij een turboloze motor heb je alleen inhoud en toeren om mee te spelen, dus het was onvermijdelijk dat we boven de 10.000 tpm zouden uitkomen. En al bij de eerste tests realiseerden we ons dat we 1.000 pk zouden kunnen leveren.’

Met ‘eerste tests’ refereert Bruce aan een test op een schaal van een kwart. Dus met een driecilinder testmotor die werd gebouwd om de emissies en het vermogen te checken. ‘We namen een zelf ontworpen viercilinder, hakten er een cilinder af, maakten een speciale cilinderkop en imiteerden de verbranding, de werking van de kleppen en de motorsnelheid. Toen we daar 250 pk uit wisten te halen, wisten we dat we goed zaten’. Dus als er nog een fabrikant op zoek is naar een 11.000 tpm draaiende, 250 pk sterke driecilinder voor een nieuwe hete hatch: bel Cosworth even.

Het is echt iets unieks

Het is schering en inslag geworden om iedere nieuwe atmosferische motor, en zeker een V12, te omschrijven als de laatste van een tijdperk. In die val zullen we hier niet trappen. Gezien de toename van vermogen, koppel en efficiëntie die elektromotoren kunnen betekenen. Maar de V12 in de Valkyrie geeft je het idee dat je met iets unieks te maken hebt.

Hoe meer je je in ’m verdiept, hoe meer hij aanvoelt als een once-in-a-lifetime-evenement. Bruce is het daarmee eens: ‘Of iemand anders nog eens met een dergelijke motor zal komen, dat blijft giswerk. Maar in onze ogen is dit wel het absolute hoogtepunt dat je op dit vlak kunt bereiken. Niemand zal ooit nog een meer iconische V12 bouwen dan deze.’

Wil je weten hoe de V12 van de Valkyrie klinkt? Klik dan hier en zet je geluid op maximaal vermogen. En kijk dan ook gelijk hoe onze TG-redacteur een Valkyrie samenstelt.

Bijzonder feitje: zei je nou ‘sneller’?

De gewone Valkyrie is wat te langzaam voor je? Hulp is nabij. Voor een luttele biljard euro (voorzichtige schatting) kun je het optionele circuitpakket toevoegen. Waardoor je rondetijden met 8 procent schijnen te dalen. Dan krijgt je über-Aston lichtere titanium remmen, magnesium velgen, koolstof-keramische remmen en een 50 millimeter lagere ‘circuit-ophanging’. Maar ook een nieuwe, meer agressieve neus met bijpassende carrosseriedelen. Zodat hij een eigen, persoonlijke race-overall en -schoenen heeft voor je -circuitdagen. En ja, deze blauwe auto en dat interieur zijn ook het werk van onze redacteur. Hij was er moe van.