Alle Aston Martin Vanquish Zagato’s

Schoonheid en gekte noemt Aston Martin het. Dat is een briljant contrast, maar de Britten zijn niet de enigen die zich daarop ­kunnen beroepen. Terwijl de vier Vanquish Zagato’s, de nieuwst leden van het nieuwste Aston Zagato-gezin voorzichtig van een oplegger worden gereden, wordt de lucht boven ons steeds donkerder en groter. Hier heerst een algehele troosteloosheid, die nog wordt geaccentueerd door de aanwezigheid van twee kernreactoren aan de horizon. We bevinden ons in het Zuid-Engelse Dungeness, een landtong aan de kust van het graafschap Kent. Een schelpenwoestijn, maar ook een plaats die door de bewoners met hand en tand wordt verdedigd tegen ­invloeden van buitenaf. Een plek die geliefd is bij mensen die niet alleen het conventionele mooi vinden.

Zagato is zeker geliefd

Hetzelfde zou je kunnen zeggen van Zagato. In 2019 viert de meest originele en uitdagende van alle Italiaanse carrozzerie haar eeuwfeest. Ugo Zagato paste luchtvaarttechnieken toe op het bouwen van auto’. Hij werkte in de Eerste Wereldoorlog aan Savoia-Pomilio-dubbeldekkervliegtuigen.

Auto’s met carrosserieën van Zagato deden mee aan alle Mille Miglia’s van 1927 tot aan het bloedige einde van het evenement in 1957. De originele Scuderia Ferrari racete in Alfa Romeo’s met koetswerken van Zagato. Veel van de beste en mooiste Alfa’s en Lancia’s werden door Zagato ontworpen. De in 1964 gebouwde Alfa TZ2 zou best eens de mooiste auto aller tijden kunnen zijn. Aston Martin werkte in 1960 voor het eerst samen met Zagato. Toen designer Ercole Spada, destijds pas 23 jaar jong, de DB4 GT een nieuwe, spectaculaire carrosserie aanmat na een telefoontje van Astons destijdse racedirecteur John Wyer. Die baalde ervan dat de standaardauto niet snel genoeg was om echt mee te kunnen doen in de GT-klasse.

Aston en Zagato, een dreamteam

Door ’m te bekleden met flinterdun aluminium maakte Zagato de auto lichter, sneller, en zelfs nog een beetje mooier. Er werden er maar negentien van gebouwd. En die werden niet eens allemaal verkocht. In juli 2018 werd er op een veiling een afgehamerd voor 11 miljoen euro.

We hebben het dus over een relatie met een geschiedenis. Aston heeft de samenwerking met Zagato sindsdien een aantal keren herhaald. Altijd in beperkte oplages en niet altijd met evenveel publiek succes. In 1986 verscheen de extreem wigvormige Vantage Zagato V8, die ondanks z’n zeldzaamheid nog altijd ondergewaardeerd wordt. De in 2003 gelanceerde DB7 GT Z wacht ook nog steeds op echte erkenning. We kennen de man niet van wie de Vanquish Zagato’s zijn die je hier ziet, maar we zijn hem uiterst erkentelijk. De Schotse vastgoedmagnaat ontweek het vreselijke dilemma om te moeten kiezen tussen de nieuwste Aston Vanquish Zagato-collaboraties door ze simpelweg allemaal te nemen. 

De Vanquish S Coupé was slechts een opwarmertje

Toen Aston in 2016 op het concours van Villa d’Este aankondigde met deze modellen te zullen gaan komen, diende een Vanquish S Coupé als opwarmertje. Die was lavarood met geanodiseerde, bronzen accenten op de luchtinlaten, de velgen en in het interieur. Onze vriend uit de Hooglanden riep meteen ‘verkocht’.

‘Vier V12’s die zich opwarmen, met samen 2.400 pk en een prijs van dik drie miljoen’

Hij kreeg zijn uit koolstofvezel opgetrokken schoonheden pas net geleverd. Een dag voordat wij ze rijden. En nu staan we hier in Dungeness, met vier Aston Martin Vanquish Zagato’s die zich opwarmen. Samen hebben ze 2.400 pk en een prijs van dik drie miljoen. Zelden hebben we onze fluwelen handschoenen harder nodig gehad. Maar aangezien we ook nog worden vergezeld door twee agenten van de CNC (de Civil Nuclear Constabulary, oftewel de nucleaire politie) met machinegeweren, waren we toch al niet van plan ons te misdragen. Hoewel de Shooting Brake de nieuwste en mogelijk de meest intrigerende van het kwartet is, voelen we ons toch eerst aangetrokken tot de Speedster. Misschien vanwege zijn gebrek aan bescherming tegen de ijzige kou. Theoretisch zou dat een probleem kunnen vormen voor het beroemde ‘double-bubble’-dak van Zagato, maar de Speedster lost het op met een stel Speed Humps, zoals Aston ze noemt. Gestroomlijnde kappen achter de stoelen. 

De Vanquish Zagato Speedster is nog gelimiteerder

Waar er van de andere drie leden van deze familie – de Coupé, de Volante en de Shooting Brake – telkens 99 zullen worden geproduceerd, zullen er maar 28 Speedsters worden gemaakt. Waarom dat zo is, kan niemand van Aston ons vertellen. Ook is hij de duurste van het stel. Met een prijs van dik een miljoen euro. Iets wat we goed in onze oren knopen als we Dungeness uit rijden en de weg naar Lydd nemen. Nu de DBS Superleggera en de Vantage dezer dagen de uithangborden van Aston zijn, vergeet je iets te makkelijk wat een sublieme machine de binnenkort verdwijnende Vanquish S eigenlijk nog altijd is. En daarop zijn al deze auto’s gebaseerd.

Herziene dempers, een dikkere stabilisatorstang achter en opnieuw gekalibreerde besturing worden muzikaal omlijst door de brul van een 5,9-liter V12 die brandstof en lucht tot zich neemt zoals moedertje natuur dat ooit heeft bedoeld. De Vanquish Zagato Speedster vloeit met het grootste gemak over de weg. Dat is juist vandaag erg prettig, want we willen liever niet een één dag oude auto aan zijn nieuwe eigenaar teruggeven met de koolstofvezel splitter aan diggelen.

Alle Zagato’s nog aan toe

We hebben niet veel tijd, maar toch zien we kans alle vier de Zagato’s te rijden. Op een zekere Schot na zien we niemand ons dat zo snel nadoen. Uiteraard zijn er overeenkomsten, maar ze hebben ook elk hun eigen trekjes. De Coupé is de meest klassieke. z’n dak en achterruit zijn elementen die je direct kunt plaatsen in de ontwerphistorie van Zagato. De Volante voelt fenomenaal solide aan slechts een heel lichte trilling verklapt nu en dan dat hij een inklapbaar dak heeft. De Speedster is de luidste en de meest agressieve van het stel.

Maar de Shooting Brake is, zoals gezegd, de meest intrigerende. Waarom een stationwagenvariant van een schitterende coupé zoveel allure en aantrekkingskracht heeft, is een mysterie. Misschien omdat je een hond of een tas boodschappen achterin kwijt kunt? Aangezien Zagato ervoor heeft gekozen om de hele laadruimte van de auto te bedekken met schitterend koolstofvezel, zouden wij er nog geen zijden jasje in willen leggen. Maar technisch gezien kún je de Shooting Brake praktisch inzetten. Dit is met afstand de meest conceptuele van de vier, en de auto waar omstanders naar staren.

Onverwachts een vierde kind

‘Het is een privilege geweest om met Zagato aan deze auto’s te hebben mogen werken’, zegt Aston Martins ontwerpbaas Miles Nurnberger. ‘Deze jongens waren mijn helden toen ik jong was, en ze hebben nog altijd iets anders dan anderen. Hun designs zijn heel persoonlijk. Ze maken auto’s die totaal anders zijn dan de weloverwogen directiebeslissingen die je tegenwoordig zoveel ziet. Hun proporties zijn vaak, hoe zal ik het zeggen, niet echt standaard.’

‘Dit is met afstand de meest conceptuele van de vier, en de auto waar omstanders naar staren’

Nadat was besloten een gezinnetje met Zagato te stichten, vervolgt Miles, was het aanvankelijke plan om drie auto’s te maken. En, net als in het echte leven: toen werden drie er ineens vier. ‘Zagato’s werken vaak polariserend, maar de Coupé was al uitverkocht voordat we ’m ook maar aan het publiek konden laten zien. De achterlichten zijn waarschijnlijk het meest extreme element. Dat zijn net versplinterde scheermesjes. Onze leverancier moest erg lachen toen we ze voor het eerst lieten zien. Dat is een teken dat je iets goed doet wanneer het een speciaal project betreft.’

Italiaanse gekte in de Vanquish Zagato’s

De Shooting Brake zorgde voor wat hoofdbrekens. De benzinetank van de Vanquish zit achter de stoelen, wat voor een stationwagen niet zo handig is. Aangezien ze het VH-platform al eens hadden aangepakt en de tank van de Rapide hadden verplaatst, realiseerde het technische team zich dat ze die achterkant ook voor de Shooting Brake konden gebruiken. Hij heeft een langere wielbasis dan de andere drie, en hoewel hij lager lijkt, is hij in feite hoger.

De hele bovenkant van de auto is nieuw. Het achterste deel van de flanken is gemaakt van één enkel stuk koolstofvezel. Het dak is al net zo indrukwekkend en is voorzien van een nieuwe interpretatie van de double-bubble, met een groot fotochromisch glazen paneel dat de toch al zo dreigende luchten boven Dungeness verduistert na een druk op een knop op de middenconsole.

‘De 5,9-liter V12 neemt brandstof en lucht tot zich zoals moedertje natuur dat ooit heeft bedoeld’

Net als in de interieurs van het overige trio wordt hier het visgraatmotief van koolstofvezel gecombineerd met anilineleer, en zijn er Z-vormige patronen in de stoelen en de deuren gestikt. Kijk je over je schouder in de meest artistieke bagageruimte ooit, en door dat glorieuze dak, dan besef je dat je je midden in een eeuw aan schitterende Italiaanse gekte bevindt. Op dynamisch vlak is hij even goed als de andere drie, maar z’n vorm maakt ’m absoluut uniek. ‘Van de vier is dit de auto die ik zou stelen’, zegt Nurnberger. Dan zal hij toch echt eerst de sleutel te pakken moeten krijgen.