Met de Bentley Flying Spur Hybrid door adembenemend IJsland

IJsland draagt zijn geologie aan de buitenkant. Er is geen jas van velden en bomen, geen ondergoed van mos en aarde, en wat er is aan bebouwing en infrastructuur ziet er ongelooflijk breekbaar uit in dit desolate landschap van aardverschuivingen en lava, als niets meer dan tijdelijke opsmuk. Hier en daar een pluk sneeuw en ijs – het is alles wat de naaktheid van het eiland aan het oog onttrekt. IJsland is de les ‘Hoe dingen werken’ die de natuur aan de mensheid schenkt.

En er is veel dat we kunnen leren. De geologie begrijpen we vrij goed, maar hand in hand daarmee komt energie. Het is heet, hieronder. De Midden-Atlantische rug splijt het land doormidden en groeit met 40 millimeter per jaar; daarbij ligt het op een dunne korst die over een enorme hoeveelheid magma schuift die de onderkant feitelijk met een vlammenwerper bestookt. Ondertussen beweegt al het water dat niet aan de bovenkant is vastgevroren meestal snel. Prik een pijp in de aarde of plaats een turbine onder een waterval en voilà: een energiebron.

IJsland is heel groen – qua energie dan

Op dit moment komt zo’n 75 procent van de elektriciteit van IJsland van waterkracht, de rest uit geothermie, aardwarmte dus. Er gaan pijpen 2,5 kilometer de aardkorst in die kokende pekel naar boven pompen of koud water naar beneden brengen, dat heet weer bovenkomt. Als het op hernieuwbare energie aankomt, heeft IJsland het aardig voor elkaar.

Foto: © TopGear / Mark Fagelson

En je hebt ons niet nodig, met de COP26-klimaatconferentie in het achterhoofd, om je vertellen hoe belangrijk schone energie nu is. We hebben een afspraak met Thordis Gylfadóttir, IJslands minister van Toerisme, Industrie en Innovatie (‘Feitelijk het pretministerie’, zegt ze), die een uiterst serieus plan heeft waarmee IJsland het in 2050 geheel zonder fossiele brandstoffen afkan. ‘Als eerste land ter wereld, hoop ik.’

Qua temperatuur niet het beste land voor EV’s

En het is geen eenrichtingsverkeer. Bij een taxirit, tussen de flarden Led Zeppelin door (‘Wist je dat Immigrant Song over IJsland gaat? Je moet er maar eens naar luisteren tijdens het rijden, het past perfect bij het landschap. Ik vertel dat verhaal altijd zo snel mogelijk en zet het op, voordat een of andere gek weer vraagt om Jaja Ding Dong’) beklaagt de taxichauffeur zich over het winterbereik van zijn Audi e-tron (‘Zo’n 170, 180 kilometer, dat is het wel’), maar vertelt daarna wel dat door alle belastingmaatregelen een hybride Mercedes S-klasse letterlijk de helft kost van een diesel.

Op dit punt moet ik een paarse Bentley het verhaal in zien te fietsen. Ik begrijp dat ik dat subtieler had kunnen doen dan met de kudde neushoorns waarmee het nu gaat, maar het is een paarse Bentley. Hij maakt nogal een statement. En gezien het feit dat hij één brok plutocratisch machtsvertoon is van 2.500 kilo, geen al te best statement. Maar net als bij dit land gebeuren alle goede dingen onderhuids.

Zowel de auto als het land kloppen niet

Eigenlijk klopt dat niet, van land noch auto. De Flying Spur is op een haast losbandige manier mooi, een vloeiende vierdeurs waarin de bestuurder er niet uitziet als een chauffeur – wat nogal een prestatie is bij luxe sedans. En het land? Nou, dat is ronduit betoverend. Je moet af en toe stoppen om het in je op te nemen, platgeslagen als je wordt door zo veel landschapsschoon. Zo reden we over een brug waaronder ijsbergen dreven, afgebroken van een gletsjer die ik aan de andere kant van de baai nog stond aan te gapen. Nog nooit zoiets gezien. En dat is weer heel ontnuchterend, om redenen waar ik nog op terugkom.

Foto: © TopGear / Mark Fagelson

Maar goed, de Bentley Flying Spur Hybrid. Het is Bentleys eerste hybride sedan. Onder die lange neus ligt een 2,9-liter V6, met een paar turbo’s die tussen de cilinderbanken liggen, waar ze lekker warm hun werk efficiënt kunnen doen. Een 136 pk sterke elektromotor ligt tussen de motor en de versnellingsbak, en krijgt zijn stroom van een 14-kWh batterij. Je kunt hem aan een laadpaal hangen en puur elektrisch met hem rijden, als je rit niet langer is dan 48 kilometer.

De actieradius van deze Bentley Flying Spur Hybrid is niet genoeg voor ons

Wat die van ons zeker wel is. Het plan is heel IJsland rond te rijden, van de ene kant naar de andere, op niets anders dan water, stro en vulkanen. Een 756 kilometer lange roadtrip op duurzame energie. Alleen was dat plan al over voor het begon. Route 953, een ongeasfalteerde weg naar de Dalantagi-vuurtoren die het meest oostelijke punt van het eiland markeert, is afgesloten door een aardverschuiving.

Foto: © TopGear / Mark Fagelson

Onze reis is opeens 48 kilometer korter, wat in ieder geval de kans vergroot dat we het in één klap kunnen doen. Dan, bij ons hotel in Egilsstadir, begint het te sneeuwen. De Bentley staat op zomerbanden. Het zou nog weleens de enige auto op zomerbanden op het hele eiland kunnen zijn – de meeste andere auto’s knisperen voorbij op spijkerbanden. Ik ga nerveus naar bed.

De dag begint vroeg

Als ik de volgende morgen om 05.00 uur de boordcomputer reset, geeft de thermometer 0,5 graden aan. Alsof er nog iets nodig was om me op eieren te laten rijden… De V6 roffelt tot leven en ik kruip het donker in op Route 1, de 1.600 kilometer lange ringweg van IJsland. Om de tien minuten dendert er een truck voorbij op de andere weghelft, maar voor de rest ben ik alleen in de pre-dageraadse leegte. De weg stijgt en daalt, en bij elke stijging laat ik de snelheid wat terugvallen om de aandrijflijn niet te belasten.

Bij elke afdaling probeer ik te freewheelen of de batterij weer wat op te laden. Het is een rijstijl waar de Bentley uitstekend geschikt voor is. Hij is nooit gehaast, vindt het ’t prettigst om rustig voort te zoeven, kan makkelijk sneller, maar heeft geen enkel bezwaar tegen een beschaafd tempo. Het schijnt dat er één Lamborghini in IJsland is, en misschien twee Ferrari’s. Waarom? IJsland gaat niet over hardrijden, het gaat om observatie, om het hebben van het juiste platform om het land vanuit te bewonderen. De snelheidslimiet van 90 km/u is eigenlijk perfect. Alleen als Bentley een landaulet maakte, zou ik achterin willen reizen.

Langs de kust met de Bentley Flying Spur Hybrid

Als het licht door de duisternis begint te prikken, verrijzen de silhouetten van de bergketens – ik vraag me erdoor af wat ik de afgelopen twee uur gemist heb, toen alles wat ik kon zien zich afspeelde in de invloedssfeer van de twee koplampen en af en toe het geglinster van trucks en huizen verderop. Ik volg de kustlijn, glij in en uit enorme beijsde valleien terwijl aan mijn linkerkant de zon opkomt, het licht van grijs naar geel verwarmt en de rotsen schaduw en diepte geeft, wat hun ware grootte prijsgeeft.

Foto: © TopGear / Mark Fagelson

Het is zinsbegoochelend. Als een schildpad steek ik mijn nek uit over het stuur heen om hoger te kunnen zien, maar als ik me terugvlei in de warme omarming van de stoel – en een zucht van verlichting slaak als ik het doe – valt me iets anders op. Kunsttypes vertellen graag hoe de lijst helpt om het schilderij te benadrukken, en dat is hier ook het geval. Als het landschap ook maar iets minder adembenemend was, zou de pruimkleur van het leer over the top zijn, maar nu zijn de smetteloze binnenverlichting, de texturen, materialen en kleuren de perfecte voorgrond voor de splijtende schoonheid van IJslands natuurgeweld.

Toch kan ik niet stoppen als ik bij Hvalnes aankom. Het is gewoon te veel. Een lang stuk pikzwart strand beschermt een lagune vol… wacht even: zijn dat zwanen? Verdomd, dat zijn het! Een trits mossige stenen leidt vanuit het water naar donkerder hellingen die uitmonden in steeds groter wordende pieken, terwijl beneden de slingerende weg het ritme van deze plek aftikt, kalmpjes aan, om de magie maar niet te verstoren. Het is van een volstrekte adembenemendheid.

De aandrijflijn van de Bentley Flying Spur Hybrid komt eigenlijk van Porsche

We hebben een kwart van de reis achter de rug, en hebben gemiddeld zo’n 10,5 l/100 km gereden. Ik vind dat overigens geen prestatie of zo. Mijn arm wordt prettig op temperatuur gehouden door de verwarmde armsteunen, Led Zep heeft zich door het interieur geNaimd en heel af en toe, omdat ik de verleiding niet kon weerstaan, heb ik de motor naar een verre horizon gejaagd. Dat had ik ook kunnen laten. De V6 is misschien stil en soepel als je niets van hem vraagt – doe het wel en hij wordt ruw. Niet erg Bentley.

Foto: © TopGear / Mark Fagelson

Het is dan ook geen Bentley-aandrijflijn, hij is geleend van Porsche, en het is min of meer hetzelfde spul dat, niet heel best ontvangen, ook in de Bentayga zit. Bentley heeft al aangegeven dat in 2026 elk model ‘geëlektrificeerd’ zal zijn en het in 2030 compleet elektrisch is, maar het moet beter worden dan dit. Het navigatiesysteem laat een groene ring zien – zo ver kan ik puur elektrisch komen. Als ik uitzoom is het een stipje. Ik zal vandaag waarschijnlijk zo’n vijftien keer verder op benzine rijden dan ik op elektriciteit zou kunnen doen, terwijl die benzinemotor vier keer krachtiger is dan de e-motor.

We rijden op biobrandstof

Maar er is één cruciaal detail dat ik nog niet vermeld heb. Hij rijdt niet op benzine, maar op biobrandstof die gemaakt is van… stro (je vroeg je al af wanneer dat een keer werd uitgelegd, nietwaar?). Dit is niet de volledig synthetische brandstof waar Porsche en anderen aan werken, maar wel belangrijk omdat het een ‘tweede-generatie biobrandstof’ is. ‘Eerste-generatie’ brandstoffen zijn gemaakt van plantaardige olie, tarwekorrels of suikerriet – die kunnen ook voor menselijke consumptie worden gebruikt, of gebruiken land dat ook voor productie zou kunnen worden gebruikt. Maar stro is afval, een bijproduct van ­tarwe- of maisproductie.

Het werd ontwikkeld door Coryton, en op deze manier wordt stro gebruikt om gefermenteerde biomassa van te maken waar bio-ethanol uit voortkomt. Het water wordt verwijderd en dan volgt een proces dat oligomerisatie heet en het etyleen in langere strengen koolwaterstof verandert. Je begrijpt: ik snap dit volkomen. Het punt is dat wat er
overblijft eenzelfde EN228-rating krijgt als benzine die je bij de pomp aantreft. Het is volkomen uitwisselbaar.

Uitstoot is er nog steeds. CO2 komt in ongeveer dezelfde hoeveelheden uit de achterkant als in een reguliere auto, maar al met al, vanwege de opgenomen CO2 tijdens de groei en het schonere productieproces, is de emissie 40 procent lager dan bij gewone benzine.

Op bezoek bij de Fjallsárlón-gletsjer

Laat in de ochtend glijdt de Vatnajökull ons uitzicht binnen. Het is een vreemd gezicht, een deken van ijs. IJzige vingers prikken overal tussen de bergen door, maar daarachter is het gewoon overal, als een enorme witte pannenkoek die overal overheen is gedrapeerd. Het gaat onmerkbaar over in de bewolkte lucht, maar ik heb sowieso nooit kunnen zien waar het eindigt – het beslaat zo’n 10 procent van het oppervlak van IJsland. Maar we kunnen wel dicht bij de Fjallsárlón-gletsjer komen. Dichtbij genoeg om hem aan te raken, zo lijkt het althans. In feite ligt hij zo’n drie kilometer verderop. Maar 100 jaar geleden lag hij waar ik nu sta, en twintig jaar terug nog maar half zo ver, aan de andere kant van de lagune.

Foto: © TopGear / Mark Fagelson

Als we verder rijden naderen we die brug, die ene met die grote blokken gletsjerijs in het water eronder, drijvend naar de zee en de smeltende vergetelheid. Het is de krachtigste metafoor voor de opwarming van de aarde die ik ooit heb gezien. Ik schakel naar de elektrische modus, maar als ik doorrij in deze paarse Bentley word ik overspoeld door een golf van schuldgevoel. Ik ben hiernaartoe gevlogen, ik rij in een op hybridegebied mager bedeelde auto, mijn CO2-voetafdruk is enorm, kijk nou eens wat ik veroorzaak. Opeens voel ik me schaapachtig, op mijn plek gezet door een land dat me, ondanks haar eigen goede inspanningen, de schade laat zien die ik aanricht – die wij allemaal aanrichten.

Loopt IJsland nou zover voorop?

Maar reageren we nou echt zo langzaam? IJsland bestaat in de geologische tijd en ik vermoed – ik hoop – dat toekomstige generaties, als ze terugkijken op ons antwoord op de klimaatcrisis, inzien dat toen we eenmaal doorhadden waar we mee bezig waren, we eigenlijk best vlot reageerden om het op te lossen. Ik weet het, het zijn smoesjes, we zouden veel beter kunnen, en autofabrikanten bestaan, net als alle andere kapitalistische ondernemingen, bij de gratie van geld verdienen en winstmaximalisatie. Het milieu kan ze geen klap schelen totdat de publieke opinie en wetgeving van overheden dat van ze eisen. En dat doen ze nu. Twee jaar geleden werd de Bentley-fabriek in Crewe, overdekt met zonnepanelen, de eerste CO2-neutrale autofabriek van het VK. Het doel is in 2030 helemaal, end-to-end CO2-neutraal te zijn.

‘De Flying Spur is de perfecte voorgrond voor IJslands splijtend fraaie achtergrond’

De luxe-autofabrikanten zijn de makkelijkste doelwitten maar dienen ook de leiding hierin te nemen. Ik weet niet of elektriciteit het uiteindelijke, definitieve antwoord is qua personenvervoer, maar op dit moment is het dat wel en het past onbetwistbaar uitstekend bij luxueus reizen. In dat opzicht is de Bentley Flying Spur Hybrid beslist geen grote stap.

Langs de zuidkust

Ik ben meer in gepeins verzonken terwijl we voortzoeven langs de zuidkust. Het landschap is hier kalmer, er is meer bewoning en meer landbouw, meer verkeer en toeristen. Ze vertrekken met de bus uit Reykjavík om hun Instagram-plaatjes te halen bij Skógafoss, op stranden van zwart zand en tussen oude lavavelden. Alle plekjes die ze nodig hebben, liggen langs Route 1. En de servers die hun digitale souvenirs bewaren staan hier ook.

IJsland, met zijn schone energie en koude lucht om processors te koelen, is een snelgroeiende datahub. ‘Maar is dit hoe IJsland die energie zou moeten gebruiken?’ vragen de sceptici zich af. ‘Zodat mensen Bitcoins kunnen minen en hun #blessed en #lovemylife kunnen posten?’ De minister vertelde me over de productie en export van waterstof, over onderzeese elektriciteitskabels, projecten met windenergie en CO2-opslag, en stelde zelfs vragen over de brandstof die we gebruikten.

Foto: © TopGear / Mark Fagelson

De brandstof die 16 kilometer vóór onze bestemming, de geothermie-centrale van Svartsengi, op was. We hebben 758 kilometer gereden met een gemiddelde van 10,8 l/100 km. Keurig, maar allesbehalve wereldschokkend. Als ik nog beter mijn best had gedaan, had ik misschien nog beter kunnen scoren en het zonder die paniekerige nachtelijke vulactie uit een jerrycan langs de weg kunnen stellen. De volgende morgen plug ik direct in bij de centrale, maar de Bentley laadt maar met 7 kW, dus dat is een langdurig proces – twee uur voor die 48 kilometer.

Het oordeel over de Bentley Flying Spur Hybrid

Afgezien van die wat luidruchtige V6 rijdt de Bentley Flying Spur Hybrid uitstekend, voelt aan en gedraagt zich zoals een Bentley dat hoort te doen, is sterk maar beschaafd en past goed bij stadsbewoners. Maar breng hem naar een omgeving als deze en serieuzere vragen dringen zich op. Vergeleken met andere hybrides en elektrische auto’s is dit gewoon niet goed genoeg, een dun velletje paper over de scheuren van de interne verbranding. De brandstof van gerecycled stro is wel overtuigend – ik merkte geen enkel verschil, behalve een wat minder penetrante geur.

‘Het is een dun velletje papier over de scheuren van de interne verbranding’

Ik laat de auto achter en ontmoet vulkanoloog Dave McGarvie, die me meeneemt voor een wandeling over de verse lavastromen die de vulkaan Fagradalsfjall heeft achtergelaten. Zelfs met alles wat ik al heb gezien is dit compleet, interplanetair buitenaards. Soms glad of lichtgerimpeld, dan weer als een soort vulkanisch koraal; scherp, breekbaar en hilarisch lastig om overheen te komen. Kleine tongen van lava schieten her en der omhoog, gas sist uit scheuren, de zwavellucht… ‘Alsof je bij de geboorte van de planeet aanwezig bent, nietwaar?’ zegt Dave. ‘De lava is hier zo’n 20 meter diep, het duurt minstens twee jaar voor het afgekoeld is.’

Foto: © TopGear / Mark Fagelson

Er is weleens berekend dat eenderde van alle lava die de afgelopen 500 jaar op de planeet naar buiten is gekomen, dat op IJsland heeft gedaan. Het komt van beneden, waar een vaste ijzeren kern met een doorsnee van 2.400 kilometer, een temperatuur van 5.200 graden onder een druk van 3,6 miljoen atmosfeer, de aarde van binnenuit verhit. Als er al een knop was waarmee je dat uit kon zetten, zou de hitte na 91 miljard jaar nog niet verdwenen zijn. Dat is nog eens een krachtbron. Oké, hij is lastig te bereiken voor het overgrote deel van de planeet, maar hier niet, waar de rauwe, ongefilterde geologie om je heen leeft en ademt.

Bentley Flying Spur Hybrid

Motor

2.9 V6 biturbo hybride

543 pk, 750 Nm

Aandrijving

vier wielen

8v automaat

Prestaties

0-100 km/u in 4,3 s

top 285 km/u

Verbruik

n.n.b.

CO2-uitstoot n.n.b.

Gewicht

2.505 kg

Prijzen

n.n.b. (NL)

n.n.b. (B)