Rallycross: de X-factor

Rallycross. RX. Hoe je het ook noemt, deze raceklasse leidde jarenlang een redelijk zieltogend bestaan. Maar een wereldwijde doorbraak is aanstaande.

In de jaren zeventig kon je in Engeland op zaterdagmiddagen naar rallycross-wedstrijden op tv kijken. Die raceklasse is in 1967 zelfs bedacht voor televisie. Aanvankelijk werden de wedstrijden vanaf het circuit van Lydden Hill dan ook breed op tv uitgemeten waarna het virus oversloeg naar andere morsige circuits in heel Europa.

Deze vechtsport voor auto’s werd vervolgens in snel tempo populair. In de jaren tachtig kwam het helemaal in een stroomversnelling toen de fameuze Groep B-rallymonsters hun toevlucht zochten in de rallycross. Maar met de nieuwe auto’s kwamen er ook nieuwe regels en regionale divisies. Omdat de omroepen hun belangstelling al snel verloren, verdween de sport vervolgens van de buis en daarmee uit het blikveld van veel liefhebbers.

De afgelopen jaren is deze raceklasse echter weer in opkomst. Omdat de Formule 1 te commercieel en ingewikkeld is geworden, verleggen veel liefhebbers hun belangstelling naar de modderige wereld van rallycross. Het is dan ook een boeiende en onvoorspelbare tak binnen de autosport, en het is ronduit spectaculair om te zien hoe 600 pk sterke rallykanonnen het tegen elkaar opnemen op een ondergrond die bestaat uit een mix van verharde wegen en gravel.

In deze digitale tijd waarin we de concentratieboog van een goudvis hebben, doet een raceklasse met een minimum aan regels en maximaal vier tot vijf rondjes vol sprongen en ander spektakel het blijkbaar goed. Rallycross is bij uitstek geschikt voor de internetgeneratie en is met name interessant voor fabrikanten van energiedrankjes, voor wie gemotoriseerde sporten en chemische oppeppers hand in hand gaan.

De belangstelling voor rallycross zit – zowel op tv als langs de circuits – wereldwijd dan ook flink in de lift. Er worden zelfs al enige tijd nationale, Europese en Amerikaanse kampioenschappen georganiseerd. Daarbij heeft FIA-baas Jean Todt nu voor het eerst officieel een FIA WK Rallycross in het leven geroepen. Dat betekent dat het Europese kampioenschap onder auspiciën van de FIA wereldwijd zijn vleugels uitslaat, en dat er een nieuwe promotor is gevonden.

Deze nieuwe status heeft rallycross (of RX als je kort van stof bent) gemaakt tot een gewild object op het Monopoly-bord van de autosport. Het is hip, relatief goedkoop en biedt een enorme potentiële exposure op sociale en andere media. Dat is de reden waarom Monster Energy, Ford, Volkswagen en Peugeot dit jaar allemaal een of meerdere teams hebben gesponsord. Voor de marketingbudgetten van de grote fabrikanten stelt de investering om een RX-team te steunen weinig voor, maar voor de sport zelf betekent het een welkome financiële injectie.

Wellicht verklaart dat ook de toestroom van bekende coureurs, zoals voormalig WRC-kampioen Petter Solberg, BTCC-kampioen Andy Jordan, DTM-kampioen Mattias Ekström en andere toppers zoals Toomas ‘Topi’ Heikkinen en Liam Doran. En laten we vooral Jacques Villeneuve niet vergeten, voormalig kampioen in de Formule 1 en winnaar van de Indy 500.

‘Ik vind Rallycross fantastisch’, zegt Villeneuve. ‘In de racerij worden overal de motorvermogens teruggeschroefd, maar hier proberen ze de auto’s juist verder op te voeren. Dat is misschien de wereld op zijn kop, maar wat mij betreft hoort het zo in de autosport.’

Villeneuve rijdt mee in de ‘Supercar’ klasse, waarin hij het opneemt tegen uitgebouwde krachtpatsers met vierwielaandrijving en vermogens tot 600 pk en ruim 800 Nm. De uit koolstofvezel opgetrokken auto’s lijken in de verte op gangbare modellen als de Citroën DS3, VW Polo en Audi S1, maar sprinten in nog geen 2 seconden van 0 naar 100 km/u. En dat op gravel. Daarmee geef je een Formule 1-auto gewoon het nakijken. Deze sensatie wil ‘Topi’ Heikkinen ons in zijn Volkswagen Polo graag laten meemaken. Vooruit dan maar…

Nadat we eenmaal zijn vastgesjord in de passagiersstoel trekt de huidige GRC-kampioen aan de handrem alsof het de arm van een fruitautomaat is. Vervolgens geeft hij vol gas om de turbo op toeren te laten komen. Mede vanwege het turbogat lijkt het alsof er in de cockpit een vuurwerkfabriek ontploft. Maar dan laat Topi de handrem los en schieten we er vandoor alsof we in een achtbaan zitten. Maar dan wel een extreme achtbaan, met turbo’s en gewone banden.

De auto’s zijn gemaakt om zowel op hobbelig gravel als op asfalt uit de voeten te kunnen. Voor een buitenstaander lijkt het daarom alsof ze enigszins wiebelig op hun assen staan, met wielen die omhoog komen wanneer onderstuur verandert in overstuur. Maar als je erin zit, voelt het allemaal heel stabiel en comfortabel, zelfs wanneer we na een sprong enkele meters hoog door de lucht vliegen. Fluisterstil? Dat is het bepaald niet. Door het gejank van de turbo’s, gerochel tijdens het turbogat en de mechanische geluiden van de transmissie is het net alsof je tijdens een onweersbui tussen een horde brullende apen zit. Je kunt je nauwelijks voorstellen hoe oorverdovend een race met nog vijf van deze auto’s moet zijn.

Tijdens de seizoensopener in Portugal was er dan ook genoeg te beleven. Petter Solberg finishte als eerste, terwijl Villeneuve er in de allereerste bocht uitvloog en het weekend als laatste eindigde. Voor hem zal het er dit seizoen bovendien niet makkelijker op worden omdat beroemde coureurs als David Coulthard, Valentino Rossi, Gigi Galli en Sébastien Loeb ook staan te popelen om hun helm vast te gespen. De officiële FIA-status heeft er tevens voor gezorgd dat ook Ken Block en Tanner Foust van het Amerikaanse Global Rallycross-team zullen deelnemen aan een aantal van de twaalf races die dit seizoen worden verreden. Daarbij doet het circus niet alleen steden in Europa aan, maar ook Canada, Argentinië en Turkije.

Je hoeft je geen zorgen maken dat het wilde karakter van de sport door de komst van het grote geld gaat veranderen. De organisatoren roepen om het hardst dat ze het concept van bier en hamburgers nooit zullen inruilen voor kreeft en foie gras. Ze hebben beloofd om trouw te blijven aan de historie.

Wat ons betreft is dat natuurlijk goed nieuws. Die zorgeloze zaterdagmiddagen liggen dan misschien wel achter ons, maar rallycross is nog altijd springlevend. Zit er toch iets in die modder…

RX ‘Supercar’

Prijs: afhankelijk van je wensen

Motor: 2.055 cc viercilinder turbo, 600 pk, 900 Nm

Prestaties: 0-100 km/u in 1,9 s, top onbekend

Aandrijving: vierwiel, zestraps sequentiële transmissie

Gewicht: onbekend