Zo bouwt Cosworth V12-motoren voor GMA T.50

‘Het voelt alsof ik de cirkel rond heb gemaakt. Het begon bij mijn eerste GP-overwinning met een Cosworth DFV-motor in 1974, en nu sta ik tegenover deze schoonheid’, zegt Gordon Murray wanneer hij zich buigt over de Cosworth V12-motor die binnenkort in zijn GMA T.50 komt te liggen. In de video onder aan deze pagina gaat Murray in op het precisiewerk dat Cosworth levert voor deze twaalfcilinder.

Volgens Murray is Cosworth het enige bedrijf ter wereld dat in aanmerking komt om zijn 12.000 tpm draaiende droommotor te bouwen. Ze werden even stil toen Murray zijn plannen voor hen ontvouwde, maar Cosworth heeft zijn verwachtingen overtroffen. ‘Wanneer ik kijk naar de details op deze [motor]… Ik bedoel, ik kan hier de hele dag naar kijken’, zegt Murray.

De krukas van de Cosworth V12

In de eerste fase van de motor belicht Murray de krukas, die volgens hem een meesterwerk is. Het onderdeel is zo smal en zo compact mogelijk geconstrueerd. De baas van Cosworth, Bruce Wood, noemt de krukas ‘het hoogtepunt van alles dat [Cosworth] heeft gedaan’. In totaal weegt de krukas 13 kilo, wat ongelofelijk licht is voor een V12.

Ook verbaast Murray zich over de grootte van de drijfstangbouten en het feit dat er O-ringen zijn toegepast. Die ringen zitten er om ervoor te zorgen dat er geen olie uit de motor via de draden en moeren naar buiten komt. ‘Bruce vertelde me laatst dat hij deze auto’s ziet staan in geweldige garages met witte vloeren’, zegt Murray over de redenering voor de O-ringen.

Fase twee

Bij de tweede fase zijn de cilinderkoppen toegevoegd. De nokken moeten over de gehele lengte van de cilinderbank hetzelfde doen terwijl er ontzettend veel kracht doorheen gaat. Om ervoor te zorgen dat de nokkenas niet verdraait, is hij extra dik gemaakt. Dat zou logischerwijs zorgen voor meer gewicht, maar daar is Murray allergisch voor, dus ook daar weer is iets op gevonden. De as zelf is hol vanbinnen om gewicht te besparen.

En zo zijn er nog tal van trucjes die Cosworth uit de hoge hoed tovert. Er zitten bijvoorbeeld hydraulische dempers aan de uiteinden van de nokkenassen om trillingen op te vangen en ze precies zo te laten werken als de bouwer het heeft bedoeld. ‘Oplossingen voor hoogtoerige problemen’, zegt Murray.

Cosworth verwerkt ook een racetrucje in de kleppen. De in- en uitlaatkleppen zijn ietwat gekanteld zodat er zoveel mogelijk brandstof en lucht in de verbrandingskamer komt. Nog meer racerijmagie kom je tegen bij de distributie. Die vindt niet plaats via een riem of ketting, maar via tandwielen. Dat is de enige manier om 12.000 tpm te kunnen halen.

Het Zwitserse uurwerk

‘Het is een soort van Zwitsers horloge, nietwaar?’ zegt Murray. Het nadeel van de tandwielen is dat ze vrij fragiel zijn. Daar bedacht Cosworth een tijdje terug al wat op: het zogeheten Cush-tandwiel. Dit onderdeel gebruikt een schacht tussen het voorste en achterste tandwiel om wrijving en trilling weg te nemen.

Dan wijst Murray de twee tandwielen aan die de timing van de nokkenas verzorgen. Per bank zijn er twee tandwielen die hydraulisch worden aangestuurd. Een groot deel van het hoge koppel bij een laag toerental komt op het conto van deze onderdelen. De elektrische actuatoren die het hele feestje in gang zetten, heeft Cosworth zelf moeten maken. Andere bedrijven konden geen onderdelen leveren die 12.000 tpm aankonden.

Het vermogen van de Cosworth V12 voor de GMA T.50

Dan het eindproduct: de twaalfcilinder zoals ie in de auto’s van Murray wordt gelegd. Voor het zover is, mogen de motoren een paar uur janken op de dyno om een certificaat van goedkeuring te behalen. Het doel was om 650 pk uit de motor te halen. ‘We zitten nu op zo’n 670’, zegt Murray. Ook het koppel is veel beter dan Murray had verwacht. Bij 2.500 tpm is er al ongeveer 70 procent van het koppel beschikbaar.

De oprichter van GMA vergelijkt zijn nieuwe motor met die van de McLaren F1. De BMW-motor in die auto heeft twaalf gaskleppen die niet op hetzelfde moment open en dicht gaan. Om de timing dichter bij elkaar te brengen, zette Cosworth een plenum chamber op de motor die alle krachten verdeelt. Daarmee zijn er nog maar vier gaskleppen nodig, wat gemakkelijker te timen is.

Verrassing voor Murray

Aan het einde van de video zien we nog een leuke toegift voor Murray. In een ruimte verderop staan 23 Cosworth V12-motoren op pallets te wachten tot ze in een GMA T.50 worden gelegd. Alles bij elkaar opgeteld staat er 15.000 pk aan vermogen. In deze ruimte bevindt zich bijna een kwart van alle motoren voor de T.50’s. Er worden er namelijk maar 100 van gebouwd. Bekijk hieronder de video.

Het eindresultaat van de Cosworth V12 voor de GMA T.50